فرهنگ زبان هزاره گی ترجمه به زبان دری

قرار معلوم تا هنوزدرباره لهجه وگویش عامیانه زبان مردم هزاره تحقیقات بسیار محدود بوسیله دانشمندا ن روسی ودنمارکی- کاندید اکادمیسن شاه علی اکبرشهرستانی- حاجی کاظم یزدانی و صاحب این قلم قبلا انجام شده است ولی متاسفانه تااکنون در باره لهجه وگویش مردم هزاره آثاری تحقیقی بیشتری در دسترس قرار ندارد امید واریم در آینده کار تحقیقی بیشتر وجامعتری صورت گیرد،که میتوان با سازماندهي وتلاش جمعي،خردمندانه، وباخود گذری به این هدف مهم رسيد.
محمد عوض نبی زاده
دوشنبه 10 جنوری 2011

زمان خواندن: (تعداد واژه ها: )

همرسانی

قسمت نخست | قسمت دوم

قسمت دوم

حرف ” ب”

دری هزاره گی

پرحرفی = بیت بیت

پدرکلان = باکول

کوتاه قدوفربه = بورمه غای

آش همراه روغن = بلوماق

طفل سرزبان = بت بوهد

فواره آب = بول بولاق

برگ وورق = بلگگ

چشمه بغل کوه = بولاق

سختی = بای له

دفعتا = بایله پولوم

گوساله نر = بورپو

گیاهی کوهی= برغس

نی قلم = برغنه

قطارعلف دروشده = باریم

کلوله لشم = بوغانه

قدو قامت = بییه

گذاشتن = بیل

عقاب = بورگوج

بدقواره وبیباک = بی قاش قو

پندیده گی چشم = بوره جی

حرکت کردن = بوچوق

راه باریک کوهی = بارمل

گروگان = باریمته

زن برادر = بی کای

سرکش وبیپروا = بایوسر

کم مقاومت = بی جیل

تسخیر باسخن = بله بودی

شعله آتش = بول درگی

مقاوم ودوامدار = بول غوتو

بزرگنمائی = برم جی

ساجیق = بوگای

دره میان دوکوه = بومگ

کمین گرفتن = بوغوچی

نورافشانی =بلاغ ده

به کمرم =به سیروم

صحبت تیز =بیل بیلگ

غالمغالی =بیل لاسی

داخل جوال = برجیله

صندوق کلان = باروود

حیوان خصیه پشت = بوردگ

پوست ران = بیل چیق

کاردکلان = بوگ ده

ریسمان باربند = باله بار

بیحال و خسته = بی لاز

پرتاب چیزی به سرعت= بیربیل جی

باران = بارو

برقک زدن = برغانک

بریان = بیریو

عروس = بیری

بچه من = باچی مو

پرنده خوردولاغر =بابورغنه

آبکشی و تطهیر =بولوغو

گیاه کوهی خوردنی= بلدرغو

گندنه وپیاز کوهی = بولو

آش خمیری =بال گیو

ناگهانی = بی بول غه

قربانت شوم = بالای بورتوشه وم

بام خانه = بل خه نه

دویش خمیده = بوگ بوگ

غالمغالی = بوقاسی

پول‌دار = بای یو

خیاطی خط لباس = باخیه

درخشنده = بل لس

بره ها = برگو

نواسه ها = بره گو

برای کسی =بالدی ایگو

سطحی = بلای لو

دانه دمبل زیربغل = بیل چیرغه

بچه خاله = بوله

پراگنده شدن جمعیت = بوته را

خجور خمیرباروغن = بوسراق

تفاله چربی حیوانی = بورداغ

صدای بلند خشن = بوغ

درخشنده گی خفیف = بل بلک

خراب کردن = بیروکدو

بالا = بولو

بالایش = به لی شی

ناف حیوان = بولداق

لحاف کلان =بغ بند

بیاور = بایرو

اطفال خوردسال = بچکی چا

برادران = بیرارو

دعای مریضی = بی سمیل

قهرشدن وتهدید = بربوزگ

عجله درکار = بروفله

قهرشدن وتهدید = بربوزگ

عجله درکار = بروفله

کسی راپیش کرده = بروف کده

ژولیده ونامنظم = باژبرق

نمیدانم = به چوم

برای تو = بلدی شی

فشاربدهید = بی شیلپید

قهرساختن = بوغوس دلجی

ناگهان برخاستن وبی احتیاطی = بربغله

کلوله وگرد = بوغوندگ

بگذار = بیل

پدرکلان = به کله

ذره چشم = بریلی چشم

گاونر = بوغه

چهره خشمگین = بوکره

پراگنده ساختن = بوترادلجی

گذشتاندن = بورلجی

مریضی ازترس پیداشده =بوغمه

تارپشمی برای گلم = بافه

مادرحال جن ودیو = برزنگی

دستکش گندم درو = بی لای

موی سر نامنظم = بژغل

یک توته زمین برای کشت دهقان=بوگری

چادرخالخالی سوراخدار = بوقه ره

تپه وبلندی =بوغوندی

خرچ بدون سنجیش = باله بورود

لفاظی وزبان بازی = بازته لش

ولخرچ وبی احتیاط = بی ایف

بستره پیچ = بوغ بن

شفاف وصاف ولشم = بولول

گورکردن = بوغوجی

اخذکن وبگیر = بیس ته نو

نهال خاردار = بورغوسو

تحفه عروسی =بوخچه

علف هرزه کوهی = بوته رنغو

گوشه چیزی = باغل لو

حراف و پرگوی = بیله سی

تهدیدوسرزنیش = بی خای بی خای

مصرف پول = بورشاو

بیائید = بید

مردوزن بدکاره = بدگشت

پسر وبچه = باچه

بدجنس وبدذات =بدرگ

برآمدن = بور

بدقواره = بدسامبل

آزان مرغ = بنگ

اعانه وکمک = باسمه نی

ثروتمند = بیانگ

یکدسته = باوچه

بوم وبوف = بایه قوش

تنبل وبیکاره = بی کمر

کری پای = بوربی

احتیاط = بولغه

کامل = بوتوم

بجنبان =بولگن

بجنبان = بوج بنو

خواب شوید =بوفتو

شب گذشته =بی گاینه

بیگانه = بی گنه

طرفداری = برگیرله

بوی کردن = بوی چی له

رشدکردن = بری کدو

قطع کردن = بیریدو

جوشیدن مایعات = بل به لک

باربندی کالا = برسیله

کوهان شتر = بوکو

بستن بندآب = بوگ

بهاری = بارنه

بالائی = بورنه

حمله کردن =برغوله

فربه ساختن گوسفند= بورداقی

شهبازوعقاب = بورگود

چشمه کنارکوه =بولاق

استطاعت وتوان =بولقیه

مخفی کردن =بوخه چی

نبات خوردنی = بی جین دگ

حیوان چارپای = بوده

بی بی = زن سادات

آبکش کردن کالا =بولغودلجی

زورمند =به قور

آماسیدن ازمریضی = بوغوز

خزنده زهردار = بوی

زن برادر =بیکه

دگمه = بوچی

لگن خاصره = بوکه

سرتپه =به لی بند

صدقه توشوم =بلای بورتوشوم

برویم = بوری

گیاه طبی =بزباش

زشت کار =بابونه

پرنده شکاری =باشه

*********************************
*********************************

حرف ” پ”

دری هزاره گی

فضله گوسفند = پیش قیل

بازی زنانه = پیش پو

جای آفتابی = پیتاو

گلیم =په لاس

فراموش کردن = پورموشت کدو

کم ارتفاع = په غج

تپه هموار = پامی

تماماً = پگ

تکه پای پیج =پی تاوه

کاملاً کور = پیت کور

زکام =پی شی گگ

پیراهن بره کی = پیش پی تاو

خودراجمع کردن = پیندی کدو

مغرور =په روفتو

چیزی کم وزن وسبک= پش پول

درین اواخر = پس قد

پشم =پاشوم

پیراهن = پی رو

راش بیل برفپاک =پارو

خلق تنگی =پی خگده

پوچی = بی حیائی وبیشرمی

چیدن گیاه هرزه = پوجی

شوربای روغن باآب =پی یاوه

فضله مرغ = پی خیل

دانستن =پی بورده

مثل ومانند = پی روود

گریستن = پیخ پوت

پرتاب کن =پورته کو

مطابق وبرابر =پی لو

ازنظرانداخته شده = پورته غو

قدکوتاه = پخ تگ

ریسمان ضخیم =پی چول

پنیدیده = پولدو

شال وپاتو = په ته کای

پیشرو = پیش لو

تکه پیراهن =پیروغو

خودخواه =پوگ

لکنت زبان =پولاسی

ملامت = پورده

تنفس کردن =پش پوش کدو

عوضی کارکردن= پول غو

چوب دستک بام =پول غو

ران انسان = پات

سخت زدن =پت

تهدیدکردن =په ته که

گلیم کهنه =په تگ

خورخورکردن =پوخس کدو

کم جرئت وترسو =په سگده

پختن کوزه =پاجه ده دو

نفس سوختگی = پی چه نگ

تنبان =پای جومه

فرسوده وغمگین =پارقود

عبرت گرفتن =پانیادشدو

گیاه کوهی =پالی

پهلوان =پاله وو

همواروپهن =پام

شیرحیوان نوزائیده =پی له

ظرف چوبی =پی له

سقف خانه =پوشتی پول

تقسیم کردن = پاره دلجی

پیوندزدن تارگلیم =په ته لیز

درهم وبرهم =پی چی لگ

تماماً =پگ شی

کثیف = په تل

فهمیدن = پای افته دو

آخرماه =پوری

هدهد وشانه سرک = پوپوگ

پشیمان ونادم =پوشومای

قطعه زمین =پته هی

دیوارگلی =په خه سه

تلاش و تپیدن = پرپل ده

آخرین محل شرط = پی ته

بهتان = پیته لوم

گوشه و انزوا = پیغوله

شکستن =پی چی

کندن پروبال =پوددلجی

سرنگون =پوله

نازک وکم مقاومت =پودده

فراوان وزیاد =پی رأی مو

پوست کاه پورشده = پوستیل

تپیدن = پخسیدو

گول زدن = پی تای

نادم وپیشیمان = پیش مو

اخلالدرکاری =پیچی لخسانی

پشتاره =پنده کی

تنبل وبیکاره = پاش تای

آهسته راه رفتن =پشت پشت

قبرستان = پای کل

کل وسرتاس =پوتور

اندازه =پی بنه

درخت کناردریا =پاده

پف کردن آب =پورج

آماس کردن = پولدودلجی

انتیباه گرفتن =پنددلجی}}

ادامه دارد…

هرنوع استفاده از این نوشته بدون ذکر منبع اکیدا ممنوع است.

کابل پرس?

آنتولوژی شعر شاعران جهان برای هزاره
آنتولوژی شعر شاعران جهان برای هزاره

مجموعه شعر بی نظیر از 125 شاعر شناخته شده ی بین المللی برای مردم هزاره

این کتاب را بخرید

پيام‌ها

Kamran Mir Hazar Youtube Channel
حقوق بشر، مردم بومی، ملت های بدون دولت، تکنولوژی، ادبیات، بررسی کتاب، تاریخ، فلسفه، پارادایم و رفاه
سابسکرایب

تازه ترین ها

اعتراض

ملیت ها | هزاره | تاجیک | اوزبیک | تورکمن | هندو و سیک | قرقیز | نورستانی | بلوچ | پشتون/افغان | عرب/سادات

جستجو در کابل پرس