مسیر تازه ی پیشرفت: بازاندیشی راهبرد امریکا در افغانستان

چار شنبه هشتم سپتمبر در "بنیاد امریکای جدید" گروپی متشکل از شخصیتهای اکادمیک، رهبران موسسات بازرگانی و سیاستگذاران، به نام "گروه مطالعه ی افغانستان" گزارش خود را تحت عنوان "مسیر تازه ی پیشرفت: باز اندیشی راهبرد امریکا در افغانستان" رسماٌ منتشر میکنند.

آنها زیاد ترین قسمت سال گذشته را به امید آن باهم ملاقات کردند تا نقشه ی یک مسیر تازه ی پیشرفت را برای آنچه که به زودی طولانی ترین جنگ امریکا خوانده خواهد شد، بکشند. گزارش که تاریخ ترتیب آن شانزدهم اگست درج شده است، در دوازده صفحه ترتیب شده است که شامل است بر پیشگفتار، تشریح مختصر وضعیت کنونی افغانستان، تحلیلهایی از منافع امریکا، مخارج جنگ و اشتباهات در راهبرد موجود. و اما اساسی ترین بخش گزارش را طرح پنج ماده ای یی تشکیل میدهد که برای برونرفت از وضعیت موجود پیشنهاد میشود. در قسمت آخر فهرست و ترکیب چل و شش نفره ی اعضای "گروپ مطالعه ی افعانستان" درج شده است، اما فقط پیشتر از آن بخش جالبی گنجانیده شده است که مختص شده به پاسخ به پرسش های احتمالی ای که افسانه های تخیلی توصیف شده اند.

در بخش مربوط به منافع امریکا میخوانیم: "هدف اصلی (این کارزار نظامی) تامین امنیت و سرفرازی امریکاست. در زبان عملی معنای آن ممانعت و عقیم ساختن حمله ی مستقیم بر خاک امریکا و تامین طولانی مدت سلامت اقتصادی ایالات متحده است. یک اقتصاد سالم بنیاد قدرت ملی و متضمن توانمندی ما برای اعاده ی نظم جهانی و حفظ ارزشهای ماست." راپور همچنان ادامه پیدا میکند "امریکا براین اساس باید از دادن یک تعهد بی انتها به افغانستان اباء ورزد." از نظر این کارشناسان منافع ایالات متحده در افغانستان در دو نقطه ی حیاتی ستراتیژیک خلاصه میشود:

• محدود ساختن حملات موفقانه ی تروریستی علیه ایالات متحده. در زبان عملیاتی معنایش جلوگیری از تبدیل شدن افغانستان به پایگاه امن برای تروریستهاست تا توانایی القاعده برای تنظیم حملات علیه ایالات متحده مخدوش شود.
• جلوگیری از پخش کشمکش افغانستان و بزر تخم بی ثباتی در جاهای دیگر به ویژه آسیای میانه. چنین نابه سامانی سر انجام ثبات پاکستان و در نتیجه تاسیسات هستوی آنرا با خطر مواجه میسازد.

و اما طرح پیشنهادی:

۱ - تأکید بر تقسیم قدرت و اصلاح سیاسی

ایالات متحده باید یک پروسه ی سیاسی ای را که بر محور غیر متمرکز ساختن قدرت در داخل افغانستان تنظیم شده باشد تسریع ببخشد و یک توازن شراکت قدرت در بین تمام طرفها را تشویق کند. بر اساس قانون اساسی موجود افغانستان رییس جمهور یک قدرت بی حساب در تعین مقامات محلی و صدها مقام دیگر دولتی دارد. برای یک شروع مناسب به پارلمان افعانستان باید صلاحیت تایید مقرریهای مهم داده شود، شورای بخشداریها (ولسوالیها) انتخابی شوند، صلاحیت های بودجوی غیر متمرکز شوند و نماینده گان انتخابی ولایات در تصامیم سطح ملی بودجه وی سهیم کرده شوند.

۲- محدود ساختن و سرانجام قطع عملیاتهای محاربوی در جنوب افغانستان و کم کردن حضور نظامی امریکا در این مناطق حضور امریکا باعث رادیکالیزه شدن بسیاری پشتونها شده که خود منجر به نفرگیری بیشتر به نفع طالبان شده است.

۳- تداوم تمرکز بالای القاعده و امنیت داخلی نیروهای ویژه، امکانات استخباراتی و دیگر مقدورات نظامی امریکا بر تلاش خود در نشانه گرفتن نطفه های شناخته شده ی القاعده در منطقه دوام دهند. این نیروها توانایی آنرا دارند که این گروه ها را حتا در حالت تغیر مکان مورد پیگیری قرار دهند. گروپ تحقیق باورمند است، مفید خواهد بود که وزنه ی بیشتر انداخته شود تا از پارچه شدن گروه های افراطی بهره ی مناسبی گرفته شود، مأمولی که در صورت کاهش حضور نظامی امریکا میسر شده میتواند.

۴- تشویق توسعه ی اقتصادی از آنجاییکه کشور های نیازمند وفقیر به ماشین تولید تروریزم، مواد مخدر، ترافیک انسانی و انواع دیگر فعالیتهای غیر قانونی مبدل شده میتوانند، لذا باید تلاشهای اصلاح و آشتی با تلاشهای بین المللی برای توسعه اقتصادی هماهنگ ساخته شوند، مانند:

• رجحان دادن افغانستان برای توسعه ی تجارت باایالات متحده ی امریکا، اروپا، چاپان و غیره

• تشوبق کمپنی های بین المللی برای سرمایه گذاری در ساختارهای اقتصادی محلی و ملی افغانستان
• فراهم سازی سوبسیدی ها، قرضه ها، و همکاری های تخنیکی برای زارعین محلی (مخالف کوکنار)، شرکت های ساختمانی و صنعتگران.

• تشویق و واگذاری (زون های ویژه ی بازسازی) برای کمپنی های داخلی و خارجی جهت تولید اقلام صادراتی. این زونها میتواند تدابیر اختصاصی مالیاتی، دسترسی به سطح بالای امنیتی و امکانات زیربنایی را عرضه کنند.

• حمایه بنیاد های اقتصادی زنان

• جستجوی راه های قانونمند کردن تولیدات خشخاش

۵- جذب سهامداران ملی و بین المللی یک تلاش همه جانبه ی دیپلوماتیک و بین المللی برای تضمین بیطرفی افعانستان و رشد و تحکیم ثبات محلی صورت گیرد. باوجود تفاوتهای بینهایت اساسی میان دولت های همسایه مانند هند، پاکستان، چین، ایران و سعودی؛ همه ی آنها در یک منفعت با هم سهیم اند و آن عبارت است از جلوگیری سقوط افغانستان به دامان یکی از این قدرتهای منطقه ای و ناکامی متداوم سیستم دولتی در افغانستان که منجر به صدور بی ثباتی به دیگران میشود.

در بخش نتیجه گیری گزارش آمده است که ایالات متحده نباید افغانستان را رها کند ولی از راهکار موجود خود باید صرفنظر کند. وادار کردن به صلح توسط قوه کارایی ندارد. یک حضور بلند مدت و پرخرج ممکن است منافع امنیتی امریکا را در خطر بیندازد برجای اینکه تامین کند. گروه تحقیق به این نظر است که امریکا باید اهداف نسبتاً کمی را که موازی با منافع اصلی امریکا باشد و هم امکان پیشرفت در آن موجود باشد دنبال کند.

منابع :

The Afghanistan Study Group۱-

www.afghanistanstudygroup.com

http://www.thewashingtonnote.com۲-

Afghanistan Study Group- Director -Matthew P. Hoh۳-