فدراليزم در افغانستان
طوری که به واقعیت اجتماعی افغانستان، یعنی از نظر قومی، زبانی و مذهبی اشاره رفت، گفته می توانیم که سیستم فدرال می تواند در نظام سیاسی و حکومت داری افغانستان موثر تمام شود./ ما نباید این واقعیت را نادیده بگیریم که در افغانستان همیشه برای چه جنگیده ایم! جنگ داخلی افغانستان همیشه جنگ قومی بوده است.
زمان خواندن: (تعداد واژه ها: )
يک: نظر شما درباره ی فدرالیزم در افغانستان چيست؟
فدرالیسم، بهترین نوع سیستم سیاسی است که در این سیستم دو گرایش متضاد با هم جمع می شود: نخست این که، علاقه به خودمختاری، و دوم، کشش به داشتن یک کشور واحد که همه مردم فدرال ها، عضو و شهروند این کشور واحد باشد. با فدرال هم می شود تفاوت های فرهنگی، زبانی و قومی حفظ شود و هم جغرافیای سیاسی کشوری به نام افغانستان.
افغانستان داری یک جامعه واحد، با ارزش های فرهنگی، اسطوره ای، قومی، زبانی و مذهبی نیست. بنابراین در افغانستان نه یک جامعه بلکه جامعه های افغانستانی وجود دارد که به هیچ صورت نمی توان این واقعیت اجتماعی افغانستان را نادیده گرفت.
همیشه موقعی که طرح سیستم سیاسی فدرال به میان می آید، پیش از این که حکومت به این سیستم بیندیشد، از تجزیه کشور سخن به میان می آورد که ما نمی خواهیم افغانستان تجزیه شود. تا هنوز در هیچ کشور فدرال، سیستم فدرال باعث تجزیه آن کشور نشده است. پس در افغانستان، حکومت چرا این ترس را ایجاد می کند، که گویا با تطبیق سیستم فدرال، افغانستان تجزیه می شود.
من فکر می کنم ایجاد این ترس از سیستم فدرال ارتباط می گیرد به بعضی از پنهان کاری های که همیشه برای حکومت گران افغانستان مهم بوده است. که من به هر جز این پنهان کاری نمی پردازم، شاید هم بیشتر پنهان کاری ارتباط بگیرد به اقتدار یک قوم بر تمام اقوام افغانستان. یعنی همه پنهان کاری ها در سایه همین مساله اقتدار، صورت می گیرد.
می توان گفت، واقعیت اجتماعی افغانستان، بیشترین ارتباط را با سیستم فدرال دارد.
دو: آيا فدراليزم در افغانستان می تواند به عنوان روشی موثر و مثبت بکار آيد؟
طوری که به واقعیت اجتماعی افغانستان، یعنی از نظر قومی، زبانی و مذهبی اشاره رفت، گفته می توانیم که سیستم فدرال می تواند در نظام سیاسی و حکومت داری افغانستان موثر تمام شود.
ما نباید این واقعیت را نادیده بگیریم که در افغانستان همیشه برای چه جنگیده ایم! جنگ داخلی افغانستان همیشه جنگ قومی بوده است. این جنگ ها برملا می سازد که هر قوم در افغانستان، ویژگی های خود را دارد که با قوم دیگر در افغانستان، این ویژگی، قابل اختلاط نیست. بنابراین سیستم سیاسی فدرال، در کشورهای که داری نوعی تکثر قومی، زبانی و مذهبی استند، می تواند به عنوان بهترین سیستم حکومت داری به کار گرفته شود. افغانستان هم، از جمله کشورهای است که قوم، زبان و مذهب متکثر و متفاوت دارد.
سه: اگر طرفدار سیستم فدرال در افغانستان هستید، با توجه به شرایط، چه راهکارهایی برای ايجاد چنين سیستمی لازم است؟
طبعا راهکارهای که برای یک سیستم سیاسی فدرال در نظر گرفته می شود با سیستم های سیاسی دیگر تفاوت دارد. راهکارهای که برای یک حکومت فدرال در نظر گرفته می شود، راهکارهای شناخته شده است. بسیاری کشورهای جهان، نظام سیاسی فدرال دارند از جمله: هند، امریکا، المان، برزیل، بلژیک، سویس و... بایست از راهکارهای که این حکومت ها در نظام سیاسی فدرال به کار گرفته اند ما هم به کار ببریم.
هر فدرال، زبان و ویژگی های فرهنگی خودش در فدرال رسمیت داشته باشد. در این صورت زبان فارسی، پشتو و ازبکی زبان های عمده فدرال های افغانستان خواهد بود. و زبان مرکز هم، زبانی خواهد بود که در افغانستان به عنوان یک زبان ارتباطی بین اقوام متفاوت، کاربرد دارد.
اگر به این نظر باشیم که شرایط در افغانستان با کشورهای دیگر فرق می کند به این معنا که مردم افغانستان به آگاهی سیاسی مردم کشورهای دیگر نرسیده است، به هیچ صورت نمی تواند این دلیل شود برای عدم تطبیق سیستم فدرال. یا شرایط جنگی را دلیل بیاوریم، حتا سیستم فدرال می تواند جلو جنگ و فساد را در افغانستان بگیرد، زیرا اداره فدرال ها آسان تر است و مردم در فدرال با حکومت دست نشانده شان بیشتر همکاری خواهد کرد. به خوبی می تواند مردم یک فدرال، عوامل جنگ و فساد را شناسایی کنند و برای نابودی آن اقدام کنند.
امروز می بینیم که شهر کابل بی رویه گسترش پیدا کرده است با وصفی که در این شهر نه کاری هست و نه هم سرگرمی ای، اما بازهم مردم اینجا هجوم می آورد. در صورتی که افغانستان، فدرالی شود از رشد بی رویه شهر کابل هم جلوگیری می شود و شهر در فدرال ها هم رشد می کند. افغانستان در وقت کم، دارای شهرهای منظم خواهد شد در حالی که ما در افغانستان شهر با واقعیت های شهری نداریم بلکه در افغانستان اراده از شهر، هجوم آدم ها در یک جای است.
چهار: اگر طرفدار سیستم فدرال در افغانستان هستید، تقسیم بندی های هر بخش از کشور فدرال باید به چه اساسی صورت گيرد؟ آيا اين تقسیم بندی ها باید بر اساس ولایت باشد، بر اساس زبان، نژاد و مذهب و یا تقسیم بندی ديگر؟
در این مورد بیشتر دقت شود زیرا نفوس افغانستان و نفوس اقوام در افغانستان مشخص نیست. همیشه حکومت در این رابطه به نوعی چشمپوشی کرده است و با این چشمپوشی، سلسله ای از پنهان کاری ها را به وجود آورده که در سایه این پنهان کاری ها، حق تلفی ها به عنوان امتیاز به یک قوم در نظر گرفته شده است. از این روی نمی شود خیلی هم سریع حکم کرد که برچه اساس فدرال تشکیل شود.
به هر صورت، هنوز جغرافیای قومی در افغانستان شناخته شده و مشخص است، در هر صورت این جغرافیا در سیستم فدرال محسوس خواهد بود اما در این جغرافیا به عنوان فدرال بازهم دقت صورت بگیرد تا از پنهان کاری های همیشگی حکومت گران، پنهان کاری زدایی شود.
پنج: اگر طرفدار سیستم فدرال در افغانستان هستید، تقسیم بندی های اداری و شمولیت قانون در کشور باید به چه شکلی باشد؟
در این رابطه سیستم فدرال اصول شناخته شده خود را دارد که در کل، سیستم فدرال را می سازد و تفاوت سیستم فدرال را با سیستم های دیگر مشخص می کند. در سیستم فدرال همیشه یک دادگاه عالی برای تفسیر قوانین و حل اختلاف های فدرال ها با دولت مرکزی، وجود دارد. تغییر قانون اساسی هم با موافقت شمار معینی از فدرال ها صورت می گیرد. حکومت مرکزی، جای است که حضور تمام مردم فدرال در آن محسوس می تواند باشد.
شش: اختيارات بخش های فدرال، تا چه اندازه باید باشد؟
ایالت ها در امور داخلی شان طبق سیستم فدرال، استقلال و ابتکار خود را دارند که این قاعده در اکثر فدرال ها وجود دارد غیر از این که در جمهوری سابق شوروی چنین قاعده ای وجود نداشت، حتا اوکراین و روسیه سفید، هر دو، در سازمان ملل نماینده داشتند یا می توانست هر جمهوری عضو شوروی سابق، طبق قانون حق قرارداد با یک کشور خارجی را داشتند. اما در ایالت متحده امریکا و حکومت های فدرال دیگر چنین نیست یعنی بایست فدرال ها از حکومت مرکزی در سیاست خارجی شان اطاعت داشته باشند. بنابراین فدرال های افانستان هم باید قاعده های معمول فدرال را به کار گیرد.
هفت: چه موانعی بر سر ايجاد سیستم فدرال در افغانستان وجود دارد؟
یگانه موانعی که وجود دارد، حکومت افغانستان است و پنهان کاری های که وجود دارد. در حالی که هر جغرافیای قومی در افغانستان علاقه دارد که والی شان را خودشان انتخاب کند و از میان خودشان باشد اما حکومت در برابر این طرح مردم، ایستادگی می کند و هر کسی طرح فدرال را پیش کند، حکومت به پیشنهادکنندگان فدرال، برچسپ تجزیه طلب می زند. و از سیستم فدرال اطلاعات نا به هنجار به مردم ارایه می کند.
بی هیچ تردید باید گفت وضعیت روانی مردم افغنستان از نظر زندگی سیاسی با فدرال ارتباط دارد و مردم در یک وضعیت روانی سیاسی فدرال به سر می برد.
هشت: در صورتی که مخالف سیستم فدرال در افغانستان می باشید، سیستمی که به نظر شما در افغانستان کاراست چيست؟
بنابه به واقعیت های قومی- جغرافیایی افغانستان سیستم غیر از فدرال، کارا نخواهد تمام شد.
نه: آيا مشکلات و نارسایی ها در افغانستان با تغيير سیستم حل خواهد شد؟
بلی. طوری که اشاره شد با تغییر سیستم، مشکل فساد، مشکل جنگ، عوامل جنگ و بسا پنهان کاری های دیگر روشن خواهد شد.
فدراليزم در افغانستان
فدراليزم نوع نظامی است که امروز در اکثر کشور های پيشرفته حاکم است و می تواند برای افغانستان نيز مفيد باشد./ تقسيم بندی بايد به اساس ولايت باشد، نه زبان و قوم، زيرا در آنصورت به کوچ های اجباری اقوام مختلف از يک نقطه به نقطهء ديگر می شود که امکان وقوع حوادث دلخراش خواهد بود.
چهار شنبه 21 آوريل 2010, نويسنده: نجیب روشن
فدراليزم در افغانستان
نظر شما درباره ی فدرالیزم در افغانستان چيست؟/ آيا فدراليزم در افغانستان می تواند به عنوان روشی موثر و مثبت بکار آيد؟ / لطفا پاسخ ها را، در صورت امکان همراه با يک عکس منتشر نشده از خود تا انتهای ماه حمل ايميل کرده و یا با ورود به بخش مدیریت کابل پرس، برای انتشار پیشنهاد کنید.
شنبه 3 آوريل 2010
پيام‌ها
23 آپریل 2010, 16:06, توسط بابر
در این نوشته نواقص خیلی زیادی موجود است که خواستم یکی دو آنرا برجسته کنم.
آقای یسنا میگویند که :
فدرالیسم، بهترین نوع سیستم سیاسی است
این کاملا ً کودکانه است که گفته شود که سیستم فدرالی یا ریاستی بهترین است. این نه معجزه است و نه هیچ تضمینی وجود دارد که گذار به سیستم ریاستی یا فدرالی مشکلات موجود یک کشور را حل کرده و باعث بر قراری صلح ، امنیت و ثبات سیاسی گردد.
برعکس این امکان به هیچ وجه بعید نیست که گذار از سیستمی به سیستمی دیگر مشکلات موجود را چاق تر کند. من نمیدانم آنانی که در اوضاع کنونی کشور که دشمنان داخلی و خارجی آنرا تا سرحد تباهی رسانده اند چگونه میتوانند این تضمین را بدهند که سیستم فدرالی میتواند حتی ثبات نسبی را تامین کند ؟
آقای یسنا در مورد جنگهای افغانستان مینویسند:
جنگ داخلی افغانستان همیشه جنگ قومی بوده است
من نمیدانم منظور آقای یسنا از کدام جنگ است ؟ از جنگ جنایتکار ملی مسعود تاجیق و سیاف پشتون ؟ یا جنگ طالبان پشتون بر ضد حکمتیار پشتون ، یا جنگ بچه سقاو اول که پشتونهای کوهدامن و صافی، ملا های پشتون و غیر پشتون او را همرایی میکردند بر ضد امان الله شاه که حکومت او پر از هزاره و قزلباش و عرب و ترک بودند.
من میپذیرم که در تمام حوادث خونین هزاره ها آسیب دیده اند و در چندین مورد قتل عام شده اند ولی هیچگاه نادیده نگیرید که این ملا های فروخته شده و افراطی از جمله ملا های سعید بودند که هزاره ها را کافر معرفی کردند که جنگ افشار جایکه محسنی عملا ً بر ضد هزاره ها قرار گرفته بود مثال برجسته است.
24 آپریل 2010, 07:09, توسط taqi
سلام از نظر من سیستم فدرال مشکلات خود را دارد و سیستم مرکزی مشکلات خود را.
سوال من اینجا است، شما میتوانید یک وایت را به من نشان دهید که از یک قوم و زبان و فرهنگ با شد؟
درست است که فدرال یکی از بهترین سیستم در جهان است، ولی مشکلات ما اینجاست که هر شهری ما دارای چند قوم یا زبان مذهب است بناً یک سیستم کار آمد نمیتواند با شد.
مثلاً در سویس؛ 27 کانتون (بخش) وجد دارد که هر کدام شان خودمختار است ولی در کل دارای 3 تا فدرال میباشد سویس المانیک ( المان زبان) سویس رومان (فرانسوی زبان) تیسن ( ایتالیائی زبان) که هرکدام شان در پهلوی (همجوار) یک کشور است و تمام چیز هایش وابسته به همان کشور است.
چیزی که سویس را در مقام عالی جهان جاه داده دموکراسی داریکت( مستقیم) اش است نه نیزام و یا سیستم فدرام.
24 آپریل 2010, 08:12, توسط مزاری
سلام به تمام دوستان وعزیزان کابل پرسی .
سیستم فدرالی اداره دولت به اقوام مملکتی می زیبد که متحد باشند ، دوست باشند ، باسواد باشند و حتی حتمی نیست که همه پیرو یک دین واحد باشند . در اوغانستنان فقط یک سیستم قابل اجرا و تطبیق است و آنهم سوته کراسی .با مردمی که تا هنوز وفا دار به سنت های قبیله و جرگه سازی اند ، با مردمی که تا هنوز دختر فروشی و بی سواد بودن را افتخار و مباهات اوغانی میدانند ، با مردمی که تا هنوز کشتن انسانها را جز فرهنگ دینی خود میدانند ، با مردمی که وطنفروشی همیشگی جز غیرت اوغانی محسوب میشود ، چگونه میتوان دولتی را بنیان گذاشت که انسانها خود رادر ان سرزمین خوشبخت احساس نمایند . در مملکت ما صرف سیستم سوته کراسی میتواند قابل اجرا باشد . فقط همین .
25 آپریل 2010, 06:34, توسط farhad mujadeddi
وقتی نظریات را میخوانم بازهم بوی از افراد پرچمی و کمونست و منافق و تفرقه انداز در کابل پرس? به مشام میرسد خرا همان خر و پالانش همان پالان خودش خود را میشناسد دوستان که کی است و تشکر از لطف نظر شما اقای نوسینده بامطلب پرمعنا شما
بااحترام
5 می 2010, 12:19, توسط Reza Javid
در قدم اول میخواهم حرف شما را تایید کنم که افغانستان دارای اقوام مختلف و مشخصات مختلف بوده و هست. این گوناگونی در مشخصات را میتوان هم فایده و هم ضرر دانست. در افغانستان متاسفانه ضررش بیشتر در زندگی روزمره مردم خودرا نمایان کرده تا اینکه مردم از غنی بودن گوناگونی بتوانند ثمر ببرند. این به خاطر این بوده که اقوام مختلف از هم ترسیده و ظلم از طرف دولت مرکزی همراه با تبعیض مقابل اقلیت ها به این وحشت مردم ازهم دیگر دلیل بیشتر داده.
سوال بزرگ حالا این است که آیا ما خواهان تقویت اختلافات ما هستیم ویا از تاریخ خود پند میگیریم تا برای نزدیکی با همدیگر کوشش کنیم. من خودم معتقدم که آینده مترقی نیاز به نزدیکی بیشتر دارد و آن نزدیکی در سیستم فدرال امکان ندارد.
دیگر اینکه آقای یعقوب یسنا در معلومات خود ضعف آشکار دارد چون ایشان مینویسد که تا هنوز هیچ کشور فدرال ازبین نرفته. یوگوسلاوی سابق چی؟ من در باره آن مفصل نوشته ام اینجا: http://www.kabulpress.org/my/s...