کاهش آلودگی شهر کابل با ادامه یک روز رخصتی و یا فرار از وظیفه

در رابطه به آلودگی هوای کابل که مقامات ذی صلاح علت آنرا کثرت نفوس وتراکم بیش از حد عراده جات میدانند وباین دلیل روز های پنجشنبه را جهت کاهش آلودگی شهر رخصتی عمومی اعلان نموده اند، اما این چاره اساسی نیست. روانشناسان این نوع تدابیر را بنام فرار روانی یاد مینمایند که انسانها در بسا موارد هنگام عجز در اجرای وظیفه ویا رسیدن به هدف شان دست به اقدامات دگر میزنند تا خودرا تسلی دهند وذهنیت مردم را درین رابطه تغیر دهند. در هفته پنج روز کارو دو روز رخصتی کار خوب است و اکثر کشور های جهان باین سیستم پیش میروند، مگر بهتر این بود که روز شنبه رخصتی اعلان می شد مانند کشور اسلامی پا کستان در منطقه.

افغانستان کشوریست آلوده با فساد، رخصتی روز پنجشنبه به شدت این موضوع می افزاید و کشور را در یک انزوای معاملات تجارتی و ار تباطات قرار میدهد. امروز بیشتر کشور های اقتصادی جهان تحت نام جنگ با تروریزم در کشور ما حضور دارند و مجبورند در بخش های مختلف با کشور های خود وسایر ممالک جهان علی الخصوص افغانستان در ارتباط و معامله باشند، ارتباطات مستلزم مخابره، مسافرت، بانکداری، تهیه و تدارکات لو ژستیکی و سایر موضوعات است. اما قسمی که دیده میشود روز های پنجشنبه و جمعه در افغانستان وشنبه ویا یکشنبه در در سایر کشور ها رخصتی است. پس در هفته 3-4 روز کاری باقی میماند و سوال عمومی این است که آیا با چنین تدابیری میتوان خودرا با نورم های کاری این کشور ها که بکمک شان نیاز مبرم داریم خودرا عیار ساخت؟ تجارت وسایر امورات بیرونی کشور خودرا رونق داد؟ جواب واضیح است که نه خیر، بلکه باعث تضعیف روابط با این کشور ها میگردد.

باید گفت آلودگی شهر کابل عمومآ منشه انسانی داشته واز نگاه حفاظت محیط زیست هر حادثه یا هر آنچه در محیط رخ میدهد، منبع ومنشا آن انسانی باشد قابل علاج و پیشگیریست که میتوان با اتخاذ تدابیر لازم وبا دلسوزی در اجرای وظیفه جلو آنرا گرفت، اگر اجرای وظایف در راستای خدمات شهری از یک روز بروز دیگر حواله گردد، تراکم کار، نیازمندی های مردم، عدم امکانات به شدت و مشکلات محیط زیستی می افزاید و مسؤلین را در یک در سرگمی قرار میدهد و مجبور میشوند تا بهانه هایرا جستجو کنند.

یکی از خصوصیات شهرها اینست که قابلیت جذب را دارد و با گذشت زمان نفوس آن بیشتر میگردد. تراکم نفوس در شهر های بزرگ وافزایش عراده جات یک امر عادی است و یک چلنجی است برای زندگی مدنی در سراسر جهان که سایر کشور ها این حالت را گذشتانده اند ویا در حال گذاراند مگر افغانستان در حالت تمرین آن قرار دارد. با گذشت زمان علاقه مردم دهات به شهر نشینی بیشتر میگردد که علت آنرامیتوان در موارد چون دریافت کار، امور بهداشتی، امنیت، تعلیم وتربیه وسایر امکانات که در شهر میسر است سراغ نمود. مگر دولت و مقامات مسؤل مجبور و مکلف اند بادر نظر داشت کثرت نفوس و احصاییه دقیق نفوس دست بکار شوند و بخا طر رفع نیازمندی های مردم در شهر ها و بر عکس آن در دهات بر نامه ریزی نمایند. برنامه های انکشافی همیشه در موارد نیازامندی های مردم ده فیصد افزود را( برای تازه واردان به شهر) پیشبینی و در موارد استفاده از منابع طبیعی ده فیصد کمتر( بمنظور نیازمندی نسل بعدی) را در نظر میگیرد. دیده میشود که در جهان حتا در کشور های عقب مانده شهر هایی وجود دارد که نفوس آن بیشتر از کشور مان است مانند مکسیکو، دهلی جدید... مگر با از دیاد نفوس، سیستم خدمات شهری مانند: ترانسپورت، مکاتب، دانشگاها، مخابرات، شفاخانه ها، سیستم آبراسانی، کانالیزیسیون، تنظیم امورات شهرداری وبلدیه، نظر به از دیاد نفوس و آنچه نظر به حالات کشور پیشبینی میگردد/ طرح و تجدید میگردد و نیاز آن میرود تا سیستم اداری و سیاسی در شهر ها نیز تجدید گردد. ازدیاد نفوس مستلزم آن است که شهر ها باید به سهیم ساختن مردم و سعت پیدا کند نه اینکه شهر دارد خود را در یک نقطه مانند گرداب مصروف ساخته، بدون پلان منظم یک پیاده رو را چندین بار ترمیم و یک سرک را چنید بار قیر ریزی و کندن کاری نماید.

عوامل الودگی شهر کابل و دیگر شهر های کشور معلوم است و سبب آن عمل کرد خود انسانها، باشنده گان، ادارات دولتی است، اگر خواسته باشیم با تدابیر زیر جلو آلودگی را میتوان گرفت:

• درزمستان که هوای کابل بیش از نورم آلوده میشود سبب آن رکود درختان است، در ختان گازات مضره را جذب واکسیجن مورد نیاز را تولید مینمایند( یک درخت متوسط برای11-16 نفر در یکسال اکسیجن تولید مینماید) و توسط خود مردم وعدم حفاظت از جانب شهرداری و وزارت زراعت قطع گردیده اند که میتوان دوباره غرس، حفاظت و مردم را تشویق نمود تا در مقابل خانه های موجوده و نوساز شان نهال غرس و حفاظت نمایند.

• دیده میشود که ریاست سرسبزی شهر داری ووزارت زراعت همه ساله نهالهای زینتی را که رشد بطی دارند در کنار جاده ها و گلدانها غرس مینمایند و دود اگساست عراده جات و خاک باد سوراخ های برگهارا بند و حتی رنگ برگ درختانرا تغیر شکل میدهند، بهتر است که نهالهای پهن برگ مانند توت، پشه خان، پنجه چنار، شنگ... که هم بعضی هاعمر طولانی دارد و هم ظرفیت جذب گازات و تولید بیشتر اکسیجن را دارند یکجا با نهال های زینتی در حاهای معینه غرس و حفاظت نمایند. اما میبینیم که همه ساله در بهار نهال غرس و بعد از گذشت چند ماه یک تعدا بسیار کم آنها دیده شدهو متباقی خشک میگردند.

• عراده جات کهنه وفرسوده، گازات کاربون دای اکساید و مونو اکساید و مواد نیم سوز را که سبب اکثر بیماری های طرق تنفسی، فشارخون، سکته های قلبی، امراض جلدی، نفس تنگی، آلودگی آب وخاک وغیره هستند جبرآ باید توقف داده ویا تجاران و بانکداران تشویق نمایند تا به شکل قر ضه عراده جدید به مالکین شان تهیه و عراده کهنه را جمع آوری نمایند .

• تیل های وارداتی پطرول و دیزل دارای کیفیت بسیار پائین وآلوده با سرب وسلفر که بمنظور نرمش ماشین موتر واحتراق سریع در انجم عراده میگردند از جمله عناصر سمی و خطر ناک اند ، سبب امراض مختلف در وجود انسان ونباتات میشوند، عامل دیگر آلودگی اند. ادارات مربوطه میتوانند جلو وردود این نوع تیل هارا گرفته ویا تانک های تیل را وقتآ فوقتآ تفتیش وبازرسی نمایند.

• فرش نباتی تپه های اطراف شهر کابل توسط افراد از بین میرود، باید جلو آن گرفته شود ویا در احیاء آن اقدام صورت گیرد تا از خاک باد های خطر ناک شهر جلو گیری وکمر بند سبز شهر وسعت داده شود.

• کندن کاری جاده ها و پیاده روها که بدون هم آهنگی وزارت خانه ها وشهر داری توسط کمپنی های اجیر/ شخصی ویا دولتی صورت میگیرد، روی یک پلان منظم بعد از تکمیل یک ساحه- ساحه دیگر زیر کار گرفته شود. نه اینکه هر گوشه شهر را قبرستان ساخت مانند جاده مقابل شهر داری در حال حاضر.

• مواد مازاد بسته بندی بازرگانی مانند کاغذ، پلاستیک واشیای مازاد رستورانت ها..... همه منشه انسانی دارد و میتوان از طریق وزارت تجارت، اتاقهای تجارت، وزارت مالیه ویا اتحادیه صنعت کاران جلو گیری نمود.

• تجمع بوتل های خالی آب معدنی، نوشابه در جویچه های سرک نیز توسط مردم وفرو شنده ها صورت میگیرد میتوان فابریکه های تولید آب و نوشابه را متقاعد ساخت تا بعد از استعمال روی یک بر نامه دوباره جمع آوری نمایند، که علاوه از تنظیم کثافات زمینه کار برای یکعده از بیکاران شهر فراهم میگردد. از سوختاندن کاغذ و پلاستیک در کنار سرک ها و در یای کابل جلو گیری شود. چهت عاید بیشتر دولت، وزارت مالیه مانند کشور های پیشرفته بالای مالکین این نوع فابریکه ها گرین تکس ویا تکس سبز را وضع نماید.

• اعمار خانه های خود سر که اکثر روی یک معامله اعمار گردیده ومشکلات تنظیم کثافات درین نواحی نیز منشه انسانی داشته، بهتر است که شهر داری روی یک پلان منظم با در نظر داشت ضروریات شهر نشینی همین زمین های اشغالی را بشکل قانونی آن برای تازه واردان، بیجاشده گاه و عودت کننده گان توزیع مینمود تا مشکلات مردم رفع، چهره شهر زیبا و عاید دولت می شد. حالا هم میتوان این ساحات را دوباره تنظیم نمود تا از یک طرف مشکل مردم رفع و از جانب دیگر آلودگی شهر کاهش یابد.

• وزارت صحت عامه و وزات معارف با پیاده ساختن پروسه شخصی سازی( قبل از وقت)، تعداد زیادی از شفاخانه های بی بند وبار وبدون نورم و مکاتب را در شهر اجازه فعالیت داده اند، از نگاه تخنیکی و آنچه در جهان معمول است لازم بود که به همان پیمانه خدمات تعلیمی و بهداشتی را در اطراف شهر وسعت میدادند. اما هیچ اقدامی درین راستا صورت نگرفته حتا در فکر آن نیستند تا یک اندازه ضروریات مردم در دهات مرفوع سازند تا از ورد بیشتر مردم در شهر جلوگیری گردد.

• حرکت عراده جات ومردم در سرک وخیابان ها ، خاک رادر هوا بلند و ترکیب آن با دود و گازات سبب آلودگی بیشتر میگردد که در قدم اول میتوان سرک های خامه و کهنه را اسفالت و خیابان هار به همکاری دو کانداران و مردم کانکریت و نهالکاری نمود.

• آلودگی هوا در زمستان بیشتر در شب هنگام است، یعنی زمانی که هوای روی زمین در روز گرم میگردد و هوای گرم شب هنگام صعود و هوای سرد را با گرد وخاک به سمت پائین تحت فشار قرار میدهد که حتی راننده به مشکل سرک را میبیند و گردش عرادجات هم شب هنگام کم است، اما آلودگی بیشتراست نظر به بهار که درختان پر برگ وسبز اند. پس علت عمده عراده نبوده بلکه در روز های رخصتی گردش عراده جات بیشتر میشود.

• سوخت مواد فوسیلی چوب، تایره کهنه، ذغال وغیره برای تسخین منازل، داش ها و پخت وپز صورت میگر که سبب آلودگی بیشتر هوا میگردد. لازم است که برای شهروندان برق و گاز را به قیمت نازلتر تهیه بدازند ویا نرخ را کنترول نمایند. دیده میشود که نرخ مواد یکدم بلند میرود و بعد از شکایت زیاد با شنده گان صرف یک افغانی پائین می اید. اقلا درین راستا خصوصآ زمستان دولت میتوانند که در ادارات دولتی از سوخت چوب جلوگیری نماید تا از از بین رفتن جنگلات جلوگیری شود.

• ادارات مر بوطه هنوز در شهر کابل نتوانسته تا از طریق رسانه ها ودیگر شیوه ها، فرهنگ شهری را به مردم معرفی نماید. باشندگان شاهد حال اند حال که رمه های بز و گوسفند در کنار جاده ها، زباله دانی ها به چرا مشغول اند که علاوه از آلوده ساختن شهر، از بین بردن سبزه و نهالهای خود رو گوشت این حیوانات منبع و انتان مکروب است، از حانب ،امکان دارد که روزی کوچی ها/کدوال / در شهر کابل اد عای علفچر نمایند و مشکل دیگری در شهر خلق شود.

• اداره ملی حفاظت محیط زیست که خودرا پالیسی ساز خطاب مینماید، قوانین محیط زیست و آلودگی هوارا تصویب و در جریده رسمی به نشر رساینده، از اینکه تطبیق نمیشود، مردم و منابع ذیربط از آن اطلاعی نداشته باشند چه فایده دارد؟ نظر به همین قانون هر وزارت در راستای حفظ محیط زیست و جلو گیری از آلودگی ها باید طرزالعمل داشته باشند، معلوم نیست که از طرف این اداره چه اقدامی درین راستا صورت گرفته است تا در عمل پیاده گردد؟

• در جهان، پالیسی های دولت عمومآ از طریق وزارت معارف و اطلاعات کلتور به آگاهی مردم و شهروندان رسانیده میشود تا باشندگان به فرهنگ شهری و زیست باهمی اشنائی پیدا کنند، معلوم نیست که اداره مر بوطه پا لیسی ساز درین راستا به همکاری ادارات مر بوطه چه مقدار کاری را انجام داده است؟

• اداره ای تحت نام کنترول، نورم و استندرد در کشور موجود است، ایجاب مینماید که این اداره مطابق نام خود برای اجناس مصرفی، تولیدی و توریدی نورم مشخص با فورمول ترکیبی مشخص سازگار با محیط زیست کشور داشته باشد مانند : تیل، مواد خوراکه، نوشابه ها، اجناس وارداتی مصرفی، سیستم بسته بندی و ترانسپورتی، رنگ های تعمیراتی، اجناس سرامیک، بطری های چراغ و تیلفون ها، بسته بندی تیوب های پماد طبی( سرب دارند) وغیره همه در آلودگی ها سهیم اند. اما دیده میشود که این انسانها اند که به داخل کشور می آورند و مصرف مینمایند.

خلاصه مطب اینکه، دلایل زیادی و جود دارد که دخالت انسان را در آلودگی هوا بر ملا میسازد و این خودمردم اند که هوا ودر مجموع محیط زیست شانرا آلوده میسازند وهمین انسانها اند که از آلودگی ها جلو گیری مینمایند و همین انسانهای داخل شهر اند که صدمه می بینند یعنی آلودگی شهر ها منبع طبعی ندارد تا از قدرت انسان و اولیای امور خارج باشد. پس چرا مسئولین امور دست بکار نمی شوند، آیا احساس مسؤولیت نمی کنند؟ امید به دوام کارشان ندارند؟ کدام فشار داخلی و خارجی است که مانع کار شان می شود؟ انها همه سوالات اند که در ذهن مردم خطور مینماید ورنه همه خواهان یک زندگی آرام اند و متوجه سلامت وجود خود و اطفالشان اند که با اندک تحرک از جانب ادارات مربوطه شهر وندان سهم خودرا ادا مینمایند. مگر منحیث یک باشنده شهر کابل بیادم نیست که رئیس کدام ناحیه و یا شهر دار در کدام محل رفته باشد و با شنده گان آن منطقه را در راستای پاکی و صفایی شهر، تنظیم کثافات، سر سبزی... بامردم صحبت و آنهارا تشویق کرده باشد. قسمی که دیده میشود باشنده گان شهر اکثر اوقات به ادارات خدمت رسانی هفته ها و ما هارا سپری مینمایند مگر مشکل شان از نظر کار اداری مر فوع نمی شود. امید در هفته محیط زیست، اولیای امور دررفع معضلات زیست محیطی در جریان سخن رانی ها و بزرگ داشت از روز جهانی محیط زیست، دست به کار شده عملا اقدام نمایند.