ظاهر شاه: آخرین میخ بر تابوت سلطنت های افغانستان

زمانیکه که برای تهیه نمودن گزارشی از تجاور قشون سرخ شوروی در 1979 به افغانستان رسیدم از روی شیطنت یک قوطی بزرگ پودر تالک را که تولید یکی از فابریکه های آلمانی در کابل بود خریدم. صارفین داخلی آنرا بزکشی میگفتند. پشت قوطی با تصویر یک چاپنداز افغان با جبه ی سرخ بلند مزین شده بود که روی اسب آتشین سوار و سرو صورتش مملو از ریش که درنده خویی از آن نمایان بود به طرف خریدار میراند .

چیزی که مرا به حیرت درآورد این بود که چرا یک شرکت تولید پودر تالک تولیدش را بنام یکی از خونین ترین بازی های آسیایی نامگذاری کند. راگبی های سواره با بز سربریده_سواران مستلزم به زورکشیدن و ربودن جسد خون آلود مخلوق بدبخت بودند که به مرور زمان میدرید. مسلما آلمانی به این نتیجه رسیده بودکه این ورزش مردانه تاکید روی رزمنده گان رومانیتک صحرا دارد. روحیه انفرادیت افغانی در میان سرزمین درشت و ناهموار. سرزمین افغانستان همیش خشن و تهدید آمیز بوده است. اگر چه من متوجه شدم که یگانه خریداران پودر تالک بزکشی خارجی ها اند. افغانها هیچ علاقه ی به پودر تالک نامتعارف نداشتند.

ظاهرشاه همانی بود که ما در غرب او را دوست داشتیم او پادشاهی بود او پیکر متحد کننده در کشوری بود که بسیاری مردم تردید در وجودش داشتند_ اولین پادشاه کشور احمد خان بود که افغانستان را در قرن هژدهم تخلیق نمود _یا ما چنین فکر میکردیم ، در عالم حقیقت، ظاهرشاه هرگز یک پادشاه حقیقی نبود ، مانند همان پودر تالک بزکشی، افغانستانی ها هرگز جلوس او را در 1933 با گل و موسیقی استقبال نکردند ، کماکان همان استقبال را کردند که امریکایی ها پیرمرد را از تبعید رومی اش بعد از سقوط طالبان انتقال دادند، حامیان او، آنانیکه دعوت او را برای دیموکراسی یا دوره آزادی که افغانها از آن یاد میکنند میتوانند به یاد بیارند، تصدیق قانون اساسی تحریری اش، جوش و حرارتش برای آزادی مطبوعات و آزادی پخش احزاب سیاسی در دایره ی قانونی ، ولی ظاهرشاه اساسا دلچسپی به این آزادی اغراق آمیز نداشت و زمانیکه درباریانش او را هوشدار میدادند که نظام حزبی تهدید برای سلطنت درقبال دارد او از امضای تصدیق پای مشروعیت احزاب خود داری کرد
ادامه دارد...

نویسنده : رابرت فسک

برگردانی به فارسی : ح باختری