کودکان و بويژه دختران کار!

بر اساس تخمین 100 میلیون دختر در سراسر جهان در کار کودک مشغول اند.

اکثرا دختران کار مشابه پسران را انجام می دهند اما یک تعداد از آنها در مقایسه با پسران کار دشوار خانه را هم به عهده می گیرند مانند مراقبت از کودک، پخت و پز، پاک کاری و آرودن آب. بنابرین یک دختر که معروض به مار میباشد " مسئولیت دو برابر دارد" .

این خیلی واضح است که دختران در عرصه آموزش در افغانستان و بسیاری از کشور های دنیا از امتیازات کمتری برخوردار اند، اکثرأ دو سوم جمعیت بی سواد جهان را دختران تشکیل می دهد و فرصت های آموزش حرفه ای هم برای دختران کمتر میسر می باشد.

بر اساس آخرین سروی انجام شده با حمایت یونیسف، در افغانستان از هر 4 کودک 1 نفر آن (بین سنین 7 تا 14 سال) در کار کودک مشغول است . ما پلان داریم که یک سروی جدید عمومی را که تنها منوط به کار اطفال نمیباشد به راه اندازیم.

در افغانستان دختران به علت تبعیض و عملکرد های سنتی و بخصوص بخاطر رفتار و برخورد با دختران، با شرایط نا مساعد و دشواری های زیادی روبرو هستند. اکثر دختران و به مراتب بیشتر از پسران کار خانه را بدون پاداش برای خانواده خود انجام می دهند.

در افغانستان همانند اکثر کشور های جهان، بیشتر کار های کودک ریشه در فقر دارد. این مسئله اغلب با نبود امتیازات زیادی همراه می باشد. نابرابری اقتصادی – اجتماعی بر اساس جنسیت، معلولیت و تفاوت های شهری – روستایی بسیار عمیق باقی مانده است.

گزارش سازمان جهانی کار اظهار میدارد که آموزش برای یک کودک اولین گام در جهت تأمین کار شایسته و یک معیشت مناسب به عنوان یک بزرگسال و در جهت شکستن حلقه فقر می باشد.

اگر یک خانواده در فرستادن یک دختر یا پسر به مکتب مجبور به انتخاب شود، دختران همیشه آخر شامل مکتب می شوند و در زمان اخراج هم اولین می باشند.

دختران آموزش دیده همیشه در زمان بزرگسالی درآمد بهتر دارند، دیر ازدواج می کنند و دارای فرزندان کمتر ولی صحتمند می باشند و در داخل خانه هم قدرت تصمیم گیری دارند. در ضمن فرزندان تعلیم یافته به جامعه تقدیم خواهند کرد و مانع از اشتغال فرزندان خود در کودکی می شوند.

چندین دهه تلاش برای مبارزه با کار کودک نیازمند توجه خاص به مسئله اقتصاد جهانی و بحران مالی جهان می باشد.

در سراسر جهان، طی ده سال اخیر تعداد کودکان شاغل و مشغول در امور خطرناک در حال کاهش است و بر اساس گزارش سال 2006 سازمان جهانی کار تعداد کودکان شاغل از سال 2000 بدینسو 11 درصد کاهش یافته است.

اما در اثربحران مالی و رشد قیمت مواد غذایی اخیر، امکان آن وج.د دارد که این گرایش مثبت روند معکوس پیدا نموده و به علت کاهش فرصت های اشتغال خانوادگی کار کودک به سرعت در حال رشد گردد. بنابرین، اگر اقدامات مورد هدف جهت حفاظت خانواده های فقیر در برابر تکان های اقتصادی روی دست گرفته نشود، این خانواده ها مجبور می شوند تا کودکان شان را بجای آموزش برای کسب درآمد و روزی بفرستند.

آموزش دختران اولین مسئله ای است که با آن برخورد می شود و بدون آموزش نمی توان حلقه فقر را شکست.

تأثیر دراز مدت نسل های پی در پی در عدم حفاظت از کودکان در زمان بحران، خطرناک تر است. بدون مداخله به موقع، دستاورد ها و منفعت های گذشته در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور شاید از دست رود.
دستیابی به آسیب پذیر ترین خانواده ها و کودکان از طریق اقدامات حفاظتی که به رشد و حفاظت ظرفیت اقتصادی آنها کمک می کند، یکی از بهترین روش ها برای مبارزه با کار کودک می باشد.

نکات قابل بحث خانم نوریکو ایزومی: قسمی که کاترین به شما گفت من فکر میکنم که ما در افغانستان چالش های مهمی را در پیش رو داریم . با در نظر داشت بحران جهانی ما در یک موقعیت حساس قرار داریم. با در نظر داشت این موضوع من میخواهم توجه شما را به کار کرد های یونیسف معطوف سازم.

آموزش به مثابه " واکسین اجتماعی" در برابر کار کودک : قسمی که کاترین به شماروشن ساخت تعلیم و تربیه یک نقش اساسی برای تغییر میباشد. ما به این عقیده هستیم که ساخت تعلیم و تربیه یک واکسین بر علیه کار اطفال میباشد. یونیسف از " پروگرام های وقایه از رها کردن مکتب و از برنامه تعلیمات غیر مسلکی انتقالی حمایت می کند تا با مشارکت قوی و سهمگیری اجتماعات پیوستن مجدد کودکان خارج از مکتب را به سیستم مکاتب آسان نماید.
بیشتر از 160000 از کودکان محروم از مکتب که عمدتاً از طبقه اناث می باشند، در حال حاضر در مکاتب محلی که به کمک یونیسیف در قریه های دور افتاده در 26 ولایت راه اندازی شده است مشغول آموزش می باشند.
یونیسیف به طور ویژه ای روی دسترسی بیشتر دختران به آموزش باکیفیت تمرکز می نماید چون این سبب شکستن حلقه معیوبه فقر میگردد . چون وقتیکه دختران آموزش دیده به مرحله مادری می رسند این احتمال بیشتر است که آنها در راستای تعلیم فرزندان شان جدیت به خرج دهند، و از کار کودکان در آینده جلوگیری به عمل آید.
همچنان یونیسف به همکاری وزارت معارف و سایر شرکا به تعداد مجموعی بیشتر از45000 معلمین اناث که 22213 آنان در مناطق روستایی مستقر هستند آموزش داده تا به بیش از دو عشاریه نوزده ملیون دختر در افغانستان تعلیم بدهند.

انکشاف شبکه حمایت کودکان در ولایات: یونیسف همچنان در سطح محلی شبکه های حمایت کودکان با را حمایت نموده و در گسترش آن سعی می ورزد. این گروپ ها عبارت از شبکه های متشکل از سازمان های دولتی و غیردولتی است که - دفاتر سازمان ملل متحد (یونیسیف، کمشنری عالی ملل متحد برای مهاجرین، یوناما) نیز در موارد ممکن سهم می گیرند.ما امروز از 28 شبکه های ولایتی حمایت کودکان که در حال حاضر به شکل منظم از تخلفات در حقوق اطفال نظارت به عمل می آورند و گزارش های داده شده را تعقیب می نمایند تا اطمینان حاصل نمایند که واکنش لازم به نفع فرد قربانی صورت می گیرد بر خوردار هستیم.

هزارو پنجصد مورد حمایه از اطفال توسط شبکه های حمایت از اطفال در سال 2008 گزارش داده شد که درآن جمله موارد کار های خطرناک برای کودکان نیز شامل میباشد.

شبکه حمایت کودکان همچنان اجتماعاتی را که از این ناحیه نگرانی دارند بسیج نموده و پیگیری می نمایند تا همچو موارد دیگر صورت نگیرد.

پروژه کار میان مرزی کودکان - مرز تورخم: با همکاری مراجع مختلف ذیدخل مانند وزارت کار و امور اجتماعی، صحت، تعلیم و تربیه، فرهنگ و جوانان، امورزنان و موسسات حقوق طفل مثل موسسات حمایت از اطفال، سرزمین انسان هاو موسسات حقوق بشر مثل موسسه کمک های حقوقی ملل متحد و مکیسیون مستقل انتخابات افغانستان و بلاخره کودکان، جوانان، اعضای اجتماعات یونیسیف در حال تطبیق مداخله چند سکتوری برای رسیدگی به کار کودکان در تورخم و فراهم آوری تعلیم و تربیه برایشان از سال 2008 بدینسو بوده است.

در سال 2009، یونیسف یکجا با نهاد های همکار تلاش می ورزد تا ارایه خدمات اساسی و حمایوی برای اطفال کارگر و خانواده های آنها در مناطق اصلی شان را تقویت نمایند تا خانواده ها اطفال خود را در مناطق مرزی برای کار نفرستند.

برای حدود 400 کودک در حال کار زمینه آموزش و فراگیری در سه مرکز تعلیمی در مرز تورخم در سال 2008 فراهم گردید و بیشتر از 1000 طفل کارگر حمایت های مختلف اجتماعی دریافت کرده و در فعالت های آموزشی و تفریحی در سال 2008 اشتراک نمودند.

برنامه ها برای اطفال روی جاده: ما کار مشابه را برای اطفال کوچه در کابل و سایر ولایات انجام میدهیم. این برنامه ما تنها اطفال را در بر نگرفته بلکه متوجه خانواده هایشان نیز میباشد. دفتر یونیسف در همکاری با نهاد های جامعه مدنی در کابل، به تعداد 300 طفل کارگر روی جاده را در قسمت دست یافتن به فرصت های تعلیمی و معلومات در مورد خطرات و سلامتی شان کمک کرده و به تعداد 220 خانواده و 160 کارفرما را نیز در این برنامه شریک ساخت تا برای اطفال کارگر حمایت و توجه لازم فراهم نمایند.

در سال 2009، این کار توسعه یافته و موضوع جلوگیری از قرار گرفتن اطفال در تضاد با قانون را نیز مورد رسیدگی قرارمیدهد. مطالعات نشان میدهد که اطفال کارگر روی جاده اکثراً توسط پولیس مورد اذیت قرار گرفته و یا برای بعضی تخطی های جزیی دستگیر می شوند. ما از نزدیک با کارمندان اجتماعی و پولیس کار می کنیم تا از واقع شدن اطفال در همچمو شرایط جلوگیری شود. به تعداد 20 نفر کارمند اجتماعی از وزارت کار و امور اجتماعی با کارمندان اجتماعی موسسات غیر حکومتی برای انجام این مأمول آماده شده اند.

تحقیق در مورد وضعیت اطفال و ایجاد برنامه ها و دادخواهی مبنی بر شواهد: از آنجائیکه کار اطفال حتی در سکتور های غیر رسمی و در داخل خانواده ها نیز دیده می شود، خیلی مشکل است تا از آن ها نظارت گردیده و بدانیم که واقعاً چی اتفاق می افتد. بدین منظور تلاش ها برای درک و فهم واضح تر در مورد وضعیت کار اطفال خیلی مهم است. بدون همچو معلومات، ما نمی توانیم برنامه های خیلی مفید و مؤثر برای کمک به اطفال را طرح ریزی کنیم.

ازینرو یونیسف تحقیقات متعددی را به راه انداخته و با استفاده از یافته های این تحقیقات و مطالعات در مسیر دهی برنامه هایش استفاده می کند. همچنان این تحقیقات با فعالین بخش حمایت از اطفال با طریق شبکه حمایت از اطفال شریک ساخته می شود تا دادخواهی مبنی بر شواهد را برای بهبود وضعیت اطفال کارگر در افغانستان بوجود بیاورد.

سوالات و جوابات

تلویزیون طلوع: گزارشات و ارقام را که یونیسف ارایه مینماید همه مانند یک سمبول است و دارای اهمیت زیاد نبوده است. هیچ چیز در عمل صورت نگرفته. تعداد اطفال سر سرک در کابل و در ولایات زیاد اند. من میخواهم بدانم که یونیسف در راستای کمک به این اطفال چی کار های نموده است؟

نوریکو ایزومی از یونسف: ما با موسسات بطور مشترک کار میکنیم تا مهارت های سواد آموزی و بعضی سرگرمی ها و آموزش مهارت های حیاتی را برای شان فراهم نماییم. همچنان با فامیل ها مشترکاً کار میکنیم بخاطریکه بعضی اوقات وضیعت خانواده گی اطفال را مجبور میسازد تا برای کار به سرک ها بروند که باید به آن رسیده گی صورت گیرد.

صرفاً با کمک به اطفال، ما نمیتوانیم به عوامل ریشه یی آن رسیده گی نماییم. ما با سازمان ها کار میکینیم تا کمک های مختلف را برای اطفال فراهم کنیم مثل دسترسی به خدمات اساسی. بعضی اوقات خانواده ها به این خدمات دسترسی ندارند و حتی از وجود این خدمات آگاهی ندارند. از این جهت، ما از طریق کارکنان اجتماعی و کارکنان انکشاف مجتمعات بسیج مجتمعات را انجام میدهیم تا به مشکلات خانواده ها رسیده گی نماییم تاز از اطفال شان مواظبت کنند.

کاترین بنگوی نماینده یونیسف: من میخواهم یک چیز را اضافه نمایم. تشکر از سوال تان که ما را وادار مینمائید تا کار های بیشتر را انجام دهیم. در حقیقت مشکلات وجود دارد و ما باید به آن رسیده گی نماییم. نوریکو همین حالا اظهار داشت که اگر شما میخواهید تا مسایل کار اطفال را حل نمائی یا موضوعات مربوط به حفاظت شان را این ناممکن است مگر اینکه شما به مجتمعات بروید. اگر شما نزد فامیل ها نروید، اگر شما با بسیاری سازمان ها به شمول حکومت کار نکنید نمیتوانید تا به مشکلات آنها رسیده گی نمائید و نوریکو ارقام مشخص تر را برای تان ارایه خواهد نمود و درباره فامیل های که قابل رسیده گی اند خواهد گفت. یکی از مشکلات که اطفال به آن در سرک های مواجه اند این است که اکثراً آنها در تظاد به قوانین قرار گرفته و آنها از طرف پولیس دستگیر میگردند بخاطر که بعضی جرایم کوچک را مرتکب میشوند که آنها را به مشکلات کلانتر مواجه مینماید. آنها خود را در توقیف و در حوزه پولیس میابند و حتی بعضی اوقات خود را در زندان میابند. یکی از چیز های را که یونسف انجام میدهد کار عملی با سازمان های اجتماعی است تا از طریق این پروگرام که گسترش کارکنان اجتماعی میباشد که نه تنها با خانواده پیوند میگیرد بلکه همچنان با اداره مانند پولیس تا اطفال را نگذاریم به مشکلات مواجه گردند. اگر چنین شود، باید با آنها مطابق با معیار میثاق حقوق اطفال که افغانستان نیز آنرا امضا نموده، رفتار صورت گیرد.

نوریکوایزمو از یونسف: میخواهم چیز هائی درباره تعداد اطفال و بعضی خانواده های که ما قبلاً با آنها کار کرده ایم اضافه نمایم. پروژه اطفال سرک کابل را ما در سال 2008 شروع کردیم. 400 اطفال روی سرک و 220 خانواده و 160 مامور را کمک نمودیم و ما سعی داریم تا این پروژه را در سال 2009 وسعت دهیم. در اخیر امر هدف این است تا این اطفال را از سرک دور کنیم آنها را دوباره با خانواده های شان یکجا نماییم و برای فامیل هایشان افهام نمائیم که حفاظت از کار اطفال چی معنی دارد و و نیز ظرفیت را برای شان فراهم کنیم تا بتوانند خود اطفال را حفاظت نمایند. همچنان ما با کار فرمایان کار کرده و برای آنها در رابطه به قانون معلومات میدهیم تا کار مخالف قانون ننمایند.

پژواک: می خواهم تعداد یا درصد کودکان شاغل را بدانم. شما ضمنأ از بدرفتاری با کودک یاد آور شدید که این مسئله را کمیسیون مستقل حقوق بشر نیز اظهار نموده بود. آیا ارقامی در مورد کودکانی که مورد بد رفتاری قرار گرفته اند، دارید؟

نوریکو ایزومی از یونیسف: ارقام ما درین رابطه با میزان شیوع کار کودک از سال 2003 میلادی می باشد. نظر به این ارقام به تعداد 24.3 درصد کودکان بین سنین 7 تا 14 سال مشغول کارهستند. در ارتباط با بدرفتاری کودک باید بگویم که در مورد میزان این مسئله در سطح ملی ارقامی نداریم، زیرا بسیار مخفی است و فقط طی چند سال اخیر در اجتماع در این باره صحبت شده است. اما شبکه حفاظت از کودکان گزارش هایی در این مورد داشته که شامل بدرفتاری جنسی در سال 2008 و همچنان ادامه آن در سال 2009 می شود. از جمله 1500 مورد گزارش شده در سال گذشته، اکثر شان در مورد بدرفتاری با کودک می باشد.

بی بی سی: معلوماتی را که شما ارایه کردید در گذشته هم گفته شده بود. من به شهر کابل با 4 میلیون جمعیت آن توجه دارم و شما می گویید که فقط 400 کودک را حمایت می کنید. در حالیکه فقط در یک خیابان کابل می تواند حدود 20 تا 30 کودک را در حال کار دید. آیا شما از کارتان راضی هستید؟

نماینده یونیسف: نیاز ها بسیار زیاد است و طبعأ یونیسف هم یک نقش مهمی را در پاسخ به این نیاز ها ایفا می کند. طوریکه گفتم، چالش ها بسیار زیاد است و تا زمانیکه تمام مشکلات را حل نکنیم ما راضی نخواهیم بود. این یک چالش در برابر ماست و ما سعی در حل آن داریم. ما سعی می کنیم که با حس ضروریت عاجل برای کودکان بیشتر تلاش کنیم. تا هنوز پیشرفت هایی هم داشته ایم. اما این پیشرفت ها تا هنوز مشکلات را حل نکرده ولی این یک چالش در برابر همه ما است و در این کشور بخاطر کودکان باید بیشتر تلاش نمود.

یوناما: من هم میخواهم فقط بر آنچه که کاترین قبلأ گفت تأکید کنم. وقتی ما یا یونیسف در مورد کودک حرف می زنیم، هدف ما فقط کودکان خیابانی نیست، بلکه در مورد حلقه وسیعی از کودکان شاغل بشمول آنهایی که در دوکان ها و مزارع و دیگر جا ها کار می کنند، صحبت می کنیم. ما به کل عرصه های کار کودک و نه فقط کودکان خیابانی متمرکز هستیم.

ادامه سوال: آیا می توانید در مورد پایان این کار از سوی یونیسف یک زمان تعیین کنید؟

نماینده یونیسف: راستش ما همه می خواهیم کار روی موضوع کودک در جهان بشمول افغانستان را تمام کنیم. این یکی از دلایل است که ما اهداف انکشافی هزاره را داریم. به همین خاطر می خواهیم بیماری فلج اطفال را هم ریشه کن سازیم و هدف جهانی دیگر ما دسترسی به آموزش و متوقف ساختن میزان مرگ و میر مادران و کودکان است. این یک پروسه انکشافی بسیار طولانی است و همه ما عزم برای انجام بهترین تلاش ها را داریم. ما باید خوشبینی را حفظ کنیم، زیرا بعضی اوقات با شکست روبرو می شویم، ولی این کار نباید مانع ادامه کار ما شود.

تلویزیون صبا: شما گفتید که در سطح جهانی در سال 2006 کار کودک 11 درصد کاهش داشته. ارزیابی شما برای سال 2009 چیست؟

نوریکو ایزومی از یونیسف: این یک روند جهانی است و به نظر من اگر هیچ کاری برای حمایت از فقیر ترین ها در میان فقرا انجام ندهیم، خانواده هایی که کودکان شان را به کار میفرستند بخصوص در این حالت حساس و بحرانی باز هم کودکان شان را به کار میفرستند و این روند سیر صعودی خواهد داشت. به نظر من این یک روند جهانی است و همه ما از خطر آگاه هستیم و افغانستان هم در این میان استثناء نیست.