بی‌پاسخ ماندنِ توافقِ اتمیِ ایران

چند روز مانده به تاریخ انقضای ۲۴ نوامبر برای رسیدن به توافق، این ترس و نگرانی وجود دارد که مذاکرات بین مقامات ارشد ایران و «گروه ۵+۱» (چین، فرانسه، روسیه، انگلیس، ایالات متحده و آلمان) با شکست مواجه شود یا حداقل دوباره این مذاکرات تمدید شوند. مذاکراتی که به مدت دو روز بین وزیر امور خارجه‌ی ایران، محمد جواد ظریف و همتای آمریکایی او، جان کری در جریان بود.

موانع چه هستند؟

این موانع شامل ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم توسط تهران است و دیگری مربوط به زمان‌بندی برداشته شدن تحریم‌های بین‌المللی است. یک دیپلمات اروپایی این طور توضیح می‌دهد که «به طور قطع، اراده‌ایی جمعی برای رسیدن به یک توافق خوب با ظاهری خوب وجود دارد. مذاکره کردن با مذاکره کنندگان ایرانی بسیار آسان است اما تفاوت‌ها بین انتظارات آن‌ها با دیگران، همچنان قابل توجه است. با این حال پیشرفت‌هایی وجود داشته است اما محدودیت‌هایی هم هست. در این مرحله تهران انتخاب‌اش را انجام نداده تا امکان رسیدن به توافق باشد و از این نظر، مانعی وجود ندارد که بخواهد تحریم‌های‌اش فوری و آنی برداشته شود.» واگرایی‌های اصلی عبارتند از: تعداد سانتریفوژهایی که تهران مجاز است تا از آن استفاده کند، مدت زمان توافق جامع و قطعی با گروه ۵+۱. ایران تمایل دارد که مدت این توافق ۵ سال باشد اما غرب می‌خواهد که زمان این توافق حداقل دوبرابر این زمان باشد.

در صورت شکست مذاکرات چه اتفاقی خواهد افتاد؟

با توجه به نفع هر دو طرف، احتمال بسیار کمی وجود دارد که طرف‌های مذاکره کننده با یک شکست از هم دیگر جدا شوند. همین دیپلمات این طور تخمین می‌زند که «اگر به توافق بسیار نزدیک باشیم به سمت تمدید مذاکرات خواهیم رفت.» از طرف آمریکایی‌ها تمایل و نیتی واقعی برای رسیدن به توافق وجود دارد که به ایرانی‌ها در «چهارچوب یک سری مدارک» ارائه شده است، مدارکی که جان کری در ۵ نوامبر هم آن‌ها را به لوران فابیوس داده است تا نشان دهد که او یکه سوار تنها نیست. فابیوس فرانسوی پس از این که در ماه نوامبر ۲۰۱۳ فهمید که آمریکایی‌ها پیش‌نویس طرح توافقی را به ایرانی‌ها ارائه کرده‌اند که از دید اروپاییان دور نگه داشته شده بودند، به شدت خشمگین شد. جان کری همین کار را با سرگی لاوروف کرد تا به مسکو هم اطمینان دهد که مسکو هنوز هم موافق انتقال اورانیوم و انجام فرآیند غنی‌سازی سبک برای ایرانی‌ها است. رئیس جمهور ایران، حسن روحانی، هم با حمله‌ی محافظه‌کاران مواجه شده است، زیرا او هم به توافق نیاز دارد. اما حسن نیت از سوی هر یک از طرفین این خطر را نیز دارد که به تنهایی کافی به نظر نمی‌رسد.

* از: ژان پییر پِرَن /در: لیبراسیون / مترجم: شادی سابُجی – ایران در جهان

عنوان اصلی مطلب:

L’accord sur le nucléaire iranien semble se dérober