اتحادیه‌ی اروپا، گوشه نگاهی به ایران برای جایگزین کردن گاز روسیه

یک منبع آگاه در صحن اتحادیه‌ی اروپا توضیح داده است که «با این حال در این پروژه فرض می‌شود که تحریم‌ها علیه ایران برداشته شده است و خطوط لوله‌ی مکمل هم نصب شده‌اند اما این دو شرط لازم و ضروری مانع از این نمی‌شود که اتحادیه‌ی اروپا برای انجام این کار آماده نشود.»

این منبع آگاه اظهار کرده است که «ایران از اولویت‌های اصلی میان مدت ما، برای کاهش وابستگی‌مان به تحویل گاز روسیه نیست. انتقال گاز ایران به اروپا می‌تواند به اندازه‌ی کافی آسان باشد و براساس یک نقشه و برنامه‌ی سیاسی، تهران و کشورهای غربی به صراحت به یکدیگر نزدیک شده باشند.»

روسیه در حال حاضر اولین تامین کننده‌ی گاز طبیعی در اروپا است که یک سوم نیازهای اروپا را برآورده می‌کند و معادل ۸۰ میلیارد دلار (۶۲/۵ میلیارد یورو) در سال است. تحریم‌های اخیر اتحادیه‌ی اروپا علیه مسکو به دلیل نقش این کشور در بحران اوکراین، ضرورت تنوع منابع عرضه کننده‌ی گاز را شتاب بخشیده است.

ایران دومین منابع جهانی گاز را پس از روسیه دارد و به عنوان یک بدیل و جایگزین پتانسیل مطرح است. این موضوع به دلیل مذاکرات تهران و قدرت‌های غربی که با چشم انداز حصول به یک توافق بر روی پرونده‌ی اتمی در جریان است، مطرح شده است. این مذاکرات امکان برداشته شدن تحریم‌ها که هدف اصلی ایران است را فراهم می‌کند.

پس از الحاق [شبه] جزیره‌ی کریمه به خاک روسیه در دایره‌ی عمومی سیاست خارجی اتحادیه‌ی اروپا سندی تدوین شده است. در این سند این طور آمده است که «پتانسیل قوی تولید گاز، اصلاحات در بخش انرژی و عادی سازی روابط بین غرب و ایران، ایران را به عنوان یک بدیل معتبر برای روسیه تبدیل خواهد کرد.»

این سند با این حال می‌افزاید که «به نظر می‌رسد که به دلیل تحریم‌ها، ایران بدیل معتبری در کوتاه مدت نیست و زیرساختارهای مهمی نیاز دارد. تهران از طرف خود، این چشم انداز را تحسین می‌کند.» براساس نظرات گزارش شده، حسن روحانی رئیس جمهور ایران به همتای اتریشی خود هینز فیشر در نیویورک گفته است «ایران می‌تواند یک منبع انرژی قابل اعتماد برای اروپا باشد.»

گاز ایرانی‌ها در سال ۲۰۲۰

امیر هندجانی کارشناس مستقل بخش‌های نفت و گاز مستقر در دبی این طور بررسی می‌کند که «ایرانی‌ها تمایل دارند تا در اروپا همچون بدیلی برای گاز روسیه شناخته شوند. ایرانی‌ها خیلی پیچیده رفتار می‌کنند در حالی که از یک سو برای سبک کردن تحریم‌های‌شان از همکاری با روسیه سخن می‌گویند و از سوی دیگر برای دیگران این طور تداعی می‌کنند که امکان جایگزین شدن با مسکو وجو دارد تا گاز اروپا را تامین کنند.»

او همچنین افزود که «از آن جا که روسیه استراتژی مواجهه و مقایسه را انتخاب کرده است من فکر می‌کنم که اتحادیه‌ی اروپا انتخاب دیگری ندارد جز این که بدیلی برای تحویل گاز پیدا کند.»

با احتمال برداشته شدن تحریم‌ها علیه ایران، کارت‌های بازی دوباره چیده خواهد شد، اما با این حال شانس ایران در کوتاه مدت ضعیف خواهد بود. دیپلمات‌ها بدبینی‌شان را در مورد احتمال توافق نهایی پنهان نمی‌کنند، توافق نهایی حداکثر باید تا مهلت ۲۴ نوامبر حاصل شود.

با تحریم‌هایی که بر اقتصاد ایران به سنگینی تحمیل شده است و همچنین با وجود رقیب آسیایی ایران یعنی قطر به خاطر گاز طبیعی مایع‌اش، تحلیل‌گران این طور تخمین می‌زنند که ایران باید روی خود را به سمت اروپا بگرداند.

فرنک آمبک، مدیر تحقیقات انرژی کالج پادشاهی لندن تاکید می‌کند که «سودی که ایران می‌تواند از تامین گاز اروپا بدست آورد بسیار بسیار زیاد است. یک عده از اقتصاددانان و سیاست‌مداران برجسته‌ی ایران و همچنین شرکت‌های غربی خود را برای برداشته شدن تحریم‌ها آماده کرده‌اند.»

درباره‌ی زیر ساخت‌ها باید اشاره کرد که ساده‌ترین راهی که می‌شود گاز ایران را به اروپا انتقال داد از طریق ترکیه است که اکنون هم خود مشتری تهران است. با این حال باید خطوط لوله‌ی موجود را گسترش داد. همچون خطوط فعلی تبریز- آنکارا که برای کمیت مورد نیاز بسیار باریک و تنگ هستند یا این که در پروژه‌ایی اقدام به نصب خطوط جدید کرد.

گروه‌های توتال و انی که در گذشته تمایل‌شان را برای توسعه‌ی میدان گازی دریایی پارس جنوبی اعلام کرده‌اند. میدان پارس جنوبی یکی از بزرگ‌ترین میدان‌های نفتی جهان است که بین ایران و قطر تقسیم شده است. منابع این میدان حدود ۵۰ هزار میلیارد متر مکعب تخمین زده شده است که می‌تواند نیازهای اروپا به مدت بیش از صد سال را پوشش دهد.

مطالعاتی که مستقل از امکان عملی بودن تحریم‌ها انجام شده، نشان می‌دهند که اگر تحریم‌ها کاسته شوند و سرمایه گذاری‌ها به طور سریعی شروع شود، ایران می‌تواند از ابتدای سال آینده، سالانه ۱۰ تا ۲۰ میلیارد متر مکعب گاز در سال را به ترکیه و اروپا صادر کند.

پی‌نوشت: همکاران این مقاله عبارت‌اند از پریسا حافظی در آنکارا، رانیا القمل در دبی و ارشد محمد در واشنگتن، ماتیلد گاردن مترجم از انگلیسی به فرانسه برای سرویس فرانسوی و ویراستاری شده توسط ورونیک تیسون.

* نویسندگان: جاناتان سول و هنی نگ گلشتاین (اصل مقاله در رویترز به انگلیسی چاپ شده) /مترجم از انگلیسی به فرانسه برای سرویس فرانسوی لزاکو: ماتیلد گاردن / مترجم از فرانسه با فارسی : شادی سابُجی- ایران در جهان

عنوان اصلی مطلب:

L’UE regarde du côté de l’Iran pour remplacer le gaz russe