درې پندونه

نقل دی چې یوه ورځ یو سړي پر لاره غانچیچکه(یوډول وړه مرغۍ ده) ښکار کړه. غانچیچکه په خبرو راغله او سړي ته یې وویل: په ما کې تاته څه ګټه نه شته. که ماپریږدې تاته به درې پندونه دروښیم، چې هر یو به یې د پوره خزانې ارزښت ولري. که درې واړه عملي کړې، نیکبخت به شې. په دې درې پندونو کې د انسان د نیکبختي راز دی. دوه پندونه به هغه وخت درته وښیم، چې ستا په لاسونو کې یم او درېیم پند به هغه وخت چې ازاده شم او د هغې ونې پر بلګ کښینم درته وښیم.
سړي له ځانه سره فکر وکړ، چې درې پندونه له مرغۍ چې پر نړۍ راګرځیدلې وي او هر څه یې لیدلي وي، د مرغۍ تر غوښې ډیر ارزښتمن دي. قبول یې کړ او مرغۍ ته یې وویل پندونه دې شروع کړه.
غانچیچکې وویل: لومړی پند دادی، هغه څه چې دې له لاسه ووتل په هغه پسې افسوس مه کوه، که څه هم هغه ستا دایمي او حقیقي نعمت وي او هیڅ وخت درڅخه نه لیرې کیږي. دویم پند دادی، چې دپه پیتاوي خبرو باور مه کوه او ترې تیریږه.
سړي چې دا دوه پندونه واوریدل، د وعدې سره سم یې مرغۍ پریښوده. وړه مرغۍ چې ځان یې ازاد احساس کړ او پر ونه کښینسته، وې خندل.
سړي وویل: درېیم پند دې ووایه! غانچیچکې ورته وویل: ای نادانه تاوان دې وکړ! زما په سینه کې دوې قیمت بها مرغلرې وې، چې هرې یوې یې شل مثقاله وزن درلود. تاته مې چل درکړ، تر څو ستا له منګلو خلاصه شوم. که ته پوهیدای چې ماسره داسې مرغلرې وې، په هیڅ ډول به دې نه وای پرې ایښې.
سړي له افسوس او پښیمانۍ لاسونه مروړل او نه پوهیدو څه وکړي!؟ مرغۍ ته یې ویل که بیرته مې خواته راشې تاته به ښه دانه دراچوم او تا به هر وخت په نس مړه ساتم.
غانچیچکې وویل زه ولاړم، ته د درېیم پند په تمه اوسه.
سړي مرغۍ ته مخ کړ او وې ویل: تا وعده کړې وه، اوس دې اخیري پند هم ووایه.
غانچیچکې وویل: تا زما مخکني دوه پندونه له یاده وایستل! بې عقل سړیه! تاته مې وویل چې که دې نعمت له لاسه ورکړ په هغه پسې مه خفه کیږه. مګر ته بیاهم زما په لاسه ورکولو غمګین شوې. بیامې درته وویل چې په پیتاوي خبرو باور مه کوه، مګر تابیاهم دا ومنله، چې زما په سینه کې څلویښت مثقاله وزن دی. اخیر زه څو مثقاله یم، چې څلویښت مثقاله وزن مې په سینه کې پروت دی؟ نو ته د هغو دوو پندونو لایق هم نه وې او درېیم پند خو بیخي نه درته وایم، ځکه په قدر یې نه پوهیږې. دا یې وویل او په هوا والوته.

ليکنه: استاد وحيدالله بريال
Afghan Baryal