نگاهی به ولسوالی دور افتاده خاص ارزگان

به تاریخ 1 آگست 2008 جهت سروی ولسوالی خاص ارزگان که یکی از ولسوالی های دور افتاده ولایت ارزگان است سفر نموده که این ولسوالی شرقاً به ولسوالی مالستان ولایت غزنی، غرباً به ولسوالی چارچینو شمالاً به ولسوالی اجرستان وقسماً ولسوالی گیزاب و جنوباً به ولسوالی دی چوپان ولایت زابل مرز های مشترک داشته که بیش از 78000 نفر نفوس دارد و اقوام مختلف پشتون وهزاره زندگی مسالمت آمیز و دور از هرگونه تشنج را دارند.

این ولسوالی قسماً کوهستانی است و همچنان قریه جات بزرگ این ولسوالی عبارت است از پیک ، حاجی محمد، سیاه بغل، اربیستو، حسینی، کندلان،اوله وخواجه روشنایی ، شش برجه، سبزچوب، ناوه سلطان محمد، سنگو، پالان، ششپر، باغ چار،متک زی، شالی، مرکز، شیخه، شنیه و بارکی میباشد، واقعاً این دیار دور افتاده در طول 27 سال محرومیت ها ومظلومیت ها را دیده اند و نیز با تمام وجود حس نموده اند. مردم این دیار نیز مانند سایر مناطق دوردست ازکلیه مزایای زندگی محروم هستند و در سخت ترین شرایط که از هرجوانب فقط فقر می بارد و شهروندان آن مناطق توانمندی هیچ نوع وسیله را ندارد و حتی راه گریز را نیز از دست داده اند.

متأسفانه فقط تعدادی از نام آن منطقه بخاطر رسیدن به مقام استفاده نموده و کوچکترن کمک و یاری برای آن مردم ننموده است. مردم که سالیان طولانی را رنج دیده اند وحکومت منتخب آروزی دیرینه مردم کشور بود اما این امیدواری به یأس تبدیل گردیده که حتی اندیشه بیرون رفت ازین معضلات را از دست داده اند زیرا هیچ کس در طول تقریباً سه دهه با مردم همیار نبوده و تنها چیزی که نصیب مردم گردیده همانا فریب و استفاده جویی از توانمندی ها و دارایی های آنها بوده است. حالا که مردم در حالت دشوار قرار گرفته اند هیچ کسی نیست که دست مردم محروم را گرفته و به درد های شان داروی شفا بخش تهیه نماید نه تنها که این کار را نمیکنند بلکه روی زخم های کهنه مردم هنور نمک می باشند تابیشتر سوزش نماید، کجا است مؤسسات که دم از حقوق بشر و انسانیت می زنند آیا قدمی را به ساحات دوردست علی الخصوص ولسوالی خاص ارزگان مانده اند آیا یک روز از احوال آن مردم پرسیده اند که با چه مشکلات دست به گریبان هستند، آیا فقط زمانی رای دادن و یا وقتیکه نیازبه توانایی های آنها پیدا می شود باید احوال گرفت.

بازهم مردم دیانت دار و قهرمان آن خطه با وجود همه کمی وکاستی ها گام های مؤثر را در راستای بازسازی ونوسازی از بودجه شخصی شان و توانمندی های جسمی و فزیکی شان برداشته که بطور ذیل شرح داده می شود.

تعلیم وتربیه:

با وجود که مشکلات اقتصادی دامنگیر مردم بوده و است تعداد 13 باب مکتب برای آینده اطفال شان ایجاد نموده که با مشکلات زیاد از قبیل نداشتن کتب درسی، قرطاسیه، تخته سیاه، فرش، میز، چوکی، و سایر تسهیلات آموزشی مواجه می باشند که بیشتر تسهیلات ابتدایی را خودمردم و شاگردان مکاتب باهزاران رنج وزحمت مهیا مینمایند که بیشتر والدین توان پرداخت حتی یک دانه قلم را برای فرزندش ندارند اما بازهم نمی خواهند طفلش بی سواد بار بیاید، هست و بود خود را می فروشد تا برای فرزندان شان مواد اولیه آموزشی را فراهم نموده و نیز استاد مسلکی از ولسوالی های همجوار با پول شخصی شان استخدام می نمایند، گرچه توانمندی مردم ایجاب نمی نماید. چون ضربه های پیهم را از ناحیه بی سوادی دیده اند بناً تلاش دارند تا اطفال شانرا از نعمت سواد محروم نکرده بلکه با انگیزه یی که نزد شان ایجاد شده است با هر وسیله وامکانات مشروع از مکاتب و اطفال شان مواظبت و مراقبت جدی می نمایند. چنانچه دشمنان افغانستان که میخواست یکی ازمکاتب رادر آن ولسوالی به آتش بکشد، توسط مردم آتش خاموش گردیده و مکتب را از تخریب بیشتر نجات میدهند که عکس فوق نمونه یی از فعالیت و علاقه مردم رابه مکتب نشان میدهد که در اسرع وقت از تخریب بیشتر جلوگیری می نمایند که اکنون زیر همان سقف اطفال شان درس میخوانند، وزارت محترم معارف پیش ازینکه توجه به کمیت می نماید باید روی کیفیت نیزبازنگری نماید تا معلمین حد اقل فارغ صنف 12 را برای مناطق محروم با امتیازات بیشتر استخدام و اعزام نماید، هرگاه چننین نشود رفتن اطفال به مکاتب نیز چندان نتیجه یی مطلوب را در پی نخواهد داشت، چنانچه شاعر میگوید:

سنگ اول را اگر بنهاد معمار کج/ تاثـــــــــریا می رود دیـــــوار کج

بیشتر مردم به این عقیده هستند که وزارت معارف هزینه های را که بخاطر اعمار مکاتب با کیفیت پایین به مصرف می رساند روی آموزگاران به مصرف برساند زیرا تعمیر مکتب هروقت با بهترین کیفیت اعمار میگردد اما اگر شاگردان مکاتب بدون ندانستن و درک نمودن دروس مکاتب شان رشد و ارتقا نمایند و فارغ گردند در آن صورت جبران شان کار مشکل می باشد. هر گاه تعمیر مکتب آسیب ببیند دوباره بهتر ترمیم میگردد اما اگر ذهن و روان شاگردان مکاتب آسیب ببیند هیچ نیروی نیست که این اذهان را ترمیم نماید بناً وزارت محترم معارف مقصر و گناهکار خواهد بود و در آن زمان اگر قاضی هم این ارگان را در پای میز محاکمه بکشاند سودی نخواهد داشت.

صحت و بهداشت:

مؤسسه AHDS که یکی از مؤسسات خیریه داخلی است و دربخش صحت و بهداشت فعالیت های خوبی را انجام داده است که دو کلنیک در ولسوالی خاص ارزگان، یکی در مرکز ولسوالی ودیگری در بازار گند آب ایجاد و تأسیس نموده است ، مردم از روند کاری این مؤسسه رضایت دارد و روزانه تعداد زیاد از شهروندان آن ولسوالی به آن کلنیک ها مراجعه می نمایند و تحت مداوا قرار میگیرند که درضمن پست های صحی نیز در قرأ و قصبات ایجاد نموده است که از نظر کیفیت و کمیت نیازمند به بازنگری است که امید است مؤسسه محترم درین راستا توجه نموده و با تمویل کنند گان وارد گفتگو شده تا خدمات صحی اساسی برای مردم آن دیار که سخت مستحق و نیازمند می باشند عرضه گردد که اجردنیوی و هم اخروی دارد. مشکل عمده یی را که کلنیک گند آب دارد نبود یک عراده امبولانس است که مردم سخت نیاز دارد علی الخصوص مریضان ولادی و نسایی باید ازین مزایا برخوردار باشند زیرا بگفته داکتر قابله کلنیک که اگر این کمبود کلنیک رفع گردد او قادر است که مریضان ولادی را شبانه روزی تحت مراقبت و نظار ت داشت باشد، گرچه این کلنیک به تنهایی مشکلات مردم را درآن ساحه پاسخ گو نمی باشد زیرا هم از نظر پرسونل مسلکی با کمبودات مواجه است و هم از نظر امکانات طبی دچار مشکل می باشند که بیشتر مریضان را به شفاخانه ولسوالی جاغوری اعزام می دارند هرگاه توجه درین بخش هم گرفته شود از یک طرف در اقتصاد مردم کمک می شود وازجانب دیگر مریضان بیشتر رنج نمی برند زیرا رسیدن مریض تا ولسوالی جاغوری نیز یکی از چالش های عمده محسوب می گردد که نیاز به توجه و دقت دارد. تعلیمات صحی باید در میان عامه مردم به شکل گسترده انجام داده شود و افراد مسلکی صحی در میان مردم رفته و آگاهی های لازمه را در میان مردم ترویج نماید، زیرا بیشتر کسانیکه به کلنیک ها مراجعه می نمایند، مریضان عادی هستند که در اثر بی توجهی و رعایت نکردن بهداشت سرنوشت شان به کلنیک ها کشانیده می شود هرگاه مردم از رعایت بهداشت وارزش های صحی آگاهی حاصل نمایند، مسلماً تعداد مراجعین به کلنیک ها کم میگردد.

خطوط مواصلاتی و سرک ها:

بیشتر سرک ها و راه های مواصلاتی که قرأ وقصبات راباهم وصل نموده است، فعالیتها و کارکردهای خود مردم بوده که درین راستا تلاشهای زیادی راانجام داده اند گرچه ازنظر تخنیکی نواقص بی شماری را دارند اما ازینکه هیچ مؤسسه و نهاد حاضر نبوده و نمی باشند که در آن ساحه زحمت کشیده بروند تا با مردم همکاری صمیمانه ونزدیک داشته باشد و حد اقل از نظر تخنیکی با مردم همکاری می نمودند تا راه های مواصلاتی بصورت درست احداث میگردید که در اثر کوچکترین حادثه متضرر و تخریب نمی گردید. موتر های باربری با مشکلات بیش از حد درین سرک ها مواجه هستند حتی موتر های تیزرفتار نیز با زحمت فراوان و مدت زمان طولانی این دره ها تنک و کوهای سر به فلک کشیده را می پیماید که با رفتن و آمدن یکبار باید تمام در آمد خویش را بالای موتر مصرف نماید که این خود بیانگر مشکلات است که مردم با راه های مواصلاتی در آن ساحه مواجه هستند، درجریان سفر باید خود مسافرین راه را برای عبور موتر ها فراهم سازد که بعضی ساحات مشکل فراتر ازین تصویر را دارد که مشاهده می نمایید.

آب آشامیدنی صحی:

مشکلی که مردم خیلی به آن مواجه می باشد نبود آب صحی در اکثر نقاط ولسوالی خاص ارزگان می باشد، که این مشکل در فصل بهار و زمستان دو چندان میگردد، زیرا بیشتر مردم از آب رود خانه برای استفاده خویش کار میگیرند در فصل بهار آب گل آلود میگردد و در فصل زمستان یخ بندان وبرف مانع استفاده از آب میگردد که بیشتر مردم باید چندین کیلومتر راه را پیموده برای خود آب آشامیدنی فراهم می نماید. گرچه چاه های آب نیز حفر گردیده است اما به نسبت خشک سالی های قبلی اکثر این چاه ها نیز خشک گردیده است، بعضی مؤسسات درین اواخر نیز چاه های آب آشامیدنی برای مردم حفرکرده اند اما به علت های که نزد خود شان وجود دارد بعضی از چاه ها نیمه کاره باقی مانده و بعضی دیگرشان در منازل شخصی حفر گردیده است که استفاده کلی و عامه را ندارد. از آنجایئکه همه میداند که بیشتر امراض در اثر استفاده از آب های غیر صحی بوجود می آید که حتی سبب مرگ و میر اطفال نیز میگردد، کاریز ها و چشمه ها به سبب نبود اقتصاد کافی و عدم امکانات نیز چندین سال کار نشده باقی مانده که آب نیز در آنها کم گردیده است هرگاه این چشمه ها و کاریز مورد دقت و توجه مؤسسات عام المنفعه قراربگیرد مردم نیز از ین مشکلات جدی ومهم رهایی می یابند

ضروریات و نیازمندی های مردم:

1. توجه عمیق در مورد معارف و مدارس

2. عقل سلیم در بدن سالم است، دقت بیشتر در مورد مسایل صحی و بهداشتی گرفته شود

3. سرک ها و را ه های عام المنفعه باید ترمیم و اعمار گردد

4. پل ها و پلچک ها به شکل اساسی و پخته اعمار گردد

5. بند های آبگردان برای ذخیره آب اعمار گردد

6. کاریز ها، چشمه ها پاک کاری گردد و چاه های عمیق جهت آب آشامیدنی صحی حفر گردد

7. تعلیمات حقوقی و تعلیمات صحی در میان مردم گسترش یابد

8. روز های تاریخی باید در ساحات دوردست نیزتجلیل گردد تا مردم از وقایع و حوادث کشور شان باخبر شوند مانند روززن، روز معلم، روز صلح، روز مادر وغیره

9. سواد آموزی به شکل اساسی مورد توجه قرار بگیرد.

10. شورا های محلی قوی و با صلاحیت ایجاد شود تا مشکلات مردم حل و فصل گردد و همچنان جلو استفاده جویی ها گرفته شود

11. پروژه های عام المنفعه با تشریک مساعی و مشوره مردم تطبیق گردد

12. اطلاعات جمعی رادیو و سایررسانه ها جهت اطلاع دهی برای مردم ایجاد گردد

مؤسسات که در ساحات سروی شده دفتر دارند:

1. مؤسسه AHDS

این مؤسسه در بخش صحی فعالیت دارد و خدمات خوبی را عرضه می دارد و مردم نیز راضی می باشند

2. مؤسسه SADA

این مؤسسه نیز در مناطق تحت سروی حضور دارد که تعداد قلیلی چاه آب در بعضی قریه جات حفر نموده است و همچنان به مسافت 5 الی 6 کیلومتر سرک را نیز ترمیم و اعمار نموده است

3. مؤسسه نسل های آینده

این مؤسسه کورسهای سواد آموزی را برای زنان در اکثر قریه جات ایجادنموده است

4. مؤسسه همبستگی ملی

این مؤسسه که تحت نظر وزارت انکشاف دهات فعالیت دارد نیز در چند محل شورا های محلی را ایجاد نموده است و نظر به گفته مردم عنقریب پروژه های انکشافی آغازخواهد شد و یک پروژه سولر یا برق آفتابی نیز از طرف مؤسسه همبستگی ملی منظور گردیده است

5. شورای امور زنان

یک شورا در سال 1386 بنام شورای زنان در ولسوالی خاص ارزگان ایجاد گردیده که به تعداد 14 باب کورس سواد آموزی ایجاد نموده است که مردم از روند کورس راضی میباشند