افراسیاب ختک: عناصرشرارت پیشه هم درافغانستان وهم درپاکستان وجود دارند که صلح نمیخواهند

افراسیاب ختک : سیاستی را که پاکستان تاحالا درقبال افغانستان پیش می برد سیاستی است که که درزمان جنرال ضیاء الحق وجنرال اخترعبدالرحمن پیریزی شده بود ومبنای این سیاست براساس استیراتیژی غلبه استوار است واین سیاست ریشه های خیلی عمیقی دارد وبا تاسف که تاکنون این سیاست ختم نگردیده ولی ازمیزان شدت آن تاجایی کاسته شده است به این معنی که حالا پاکستان یک دولت منتخب ونظام جمهوری دارد ودرآن احزاب سیاسی شامل می باشند این احزاب با این نوع سیاست درقبال افغانستان چندان دلچسپی خاصی ندارند بلکه برعکس آنها برابری وبرادری وهمسایگی نیک را با افغانستان میخواهند ولی با آنهم یک عده عناصری وجود دارند که با سیاستهای کلاسیک گذشته درقبال افغانستان وداع نگفته اند وبا آن سیاستها پیوند دارند. بناء درحال حاضر درپاکستان یک دیدگاه خاص سیاسی درقبال افغانستان وجود ندارد؛ اینقدر امیدواری بوجود آمده است که هرقدرزمان بگذرد نیروهای صلح طلب وآنانیکه طرفدار علایق نیک با افغانستان می باشند آوازشان بلندتر ورساتر میگردد ولی اگر بگویم که طرفداران سیاست قدیمی پاکستان کاملا ازبین رفته اند این حرف درستی نیست بلکه آنها تاهنوز هم به تلاش های شان بخاطر تحقق سیاست های گذشتهء شان کما کان ادامه میدهند

پرسش: شما گفتید که حکومت فعلی پاکستان درنتیجهء انتخابات آزاد بوجود آمده است آیا عناصر سیاسی دررژیم کنونی میتوانند بالای سیاستمداران گذشته غلبه حاصل کنند؟

افراسیاب ختک: سخن ازینقرار است که درپاکستان کدام انقلابی بوقوع نپیوسته است درینجا انتخابات شده است میتوانم بگویم که این سرآغاز یک مرحلهء جدید میتواند تلقی شود ودرپاکستان که هرتحول مثبتی که بعداز یک دیکتاتوری طولانی نظامی بوجود میاید این نوع تحولات مثبت درخلال یک شب نمیتواند که تمام مشکلات را ازسرراه مردم بردارد این مرحله را میتوانم مرحلهء گذار درپاکستان بنامم حالا نیز تعدد مراکز قدرت درپاکستان وجود دارد؛ اما بمرور زمان پارلمان حیثیت خویش را باز می یابد مثلا شما درنظر بگیرید که درطول این چند سال خیلی ها پیشگویی می نمودند که حکومت ملکی پاکستان عنقریب سقوط میکند ودوباره نظامیان برسرقدرت میرسند ولی چنین چیزی واقع نشد. پارلمان پاکستان درقانون اساسی این کشور خیلی تعدیلات مهمی را آورده است؛ اصلاحات بوجود آوردند؛ چیزیکه درگذشته اصلا امکان آن موجود نبود؛ حالا نیز من بصورت قطع نمیگویم که درپاکستان تمام سیاستها تغیرکرده اند؛ ولی این را میتوانم بگویم که مرحلهء تغیر وتحول آغازگردیده است وجریان دارد اما این مرحلهء گذار هم خیلی طولانی است وهم خیلی بغرنج وپیچیده، بخاطریکه درزمان حکومتهای نظامی خیلی تغیرات منفی رو داده بود درقانون اساسی دست زده شده بود بسیارسیاستهای انحرافی روی دست گرفته شده بود؛ بناء تمام این کارها به زمان نیاز دارد؛ حالا که حکومت جمهوری وبرخاسته ازارادهء مردم ما پنج سال خویش را پوره میکند اگر این پروسه ادامه یابد و یکبار ودوبار بصورت پیهم حکومت دموکراتیک درپاکستان به شکل قانونی آن دست بدست شود ومیعاد قانونی خویش طی کند من یقین دارم که این مرحله تکمیل میگردد و قدرت درپاکستان یکدست میشود ومراکز تعدد قدرت ازبین میرود وحکومتی که برخاسته از آرزوهای مردم باشد بوجود میاید وخواستهای مردم را عملی میکند.

پرسش: آیا به نظرشما برای پاکستان راه های دیگری هم وجود دارد که پاکستان درآن درقبال افغانستان نقش مثبت را درآن بازی کند؟

افراسیاب ختک: من کاملا با این نظر مخالف استم که پاکستان تنها گروه های مسلح را تقویت نماید؛ مسأله قدرت درافغانستان یک مسأله داخلی میان مردم افغانستان است؛ اینکه مردم افغانستان کی را میخواهند وچه نوع نظام را میخواهند وغیره مسایلی است که آرزو میرود که درآنکشورنیز این مسایل ازراه های مدنی ودموکراتیک حل شود وازمجرای قانونیت براه بیفتد؛ مردم باید خودشان درانتخابات سهم بگیرند ورأی بدهند وبهرکسی که رأی میدهند آن حکومت برخاسته ازارادهء مردم افغانستان است وما درآن هیچ حق مداخله را نداریم؛ پاکستان ویاهرکشورهمسایهء دیگرافغانستان باید ازهیچ گروه مسلح نظامی حمایت نکند بخاطریکه ما باهم همسایه هستیم ما با افغانستان مشترکات زیادی داریم واین مشترکاتی که میان افغانستان وپاکستان می باشد شاید کمتر کشورهای درجهان باشد که ازین امتیازات برخوردارباشند؛ این نوع علایق اگر علایق زبانی باشد یا مذهبی یافرهنگی یا تاریخی ویا جغرافیوی بناء ما باید با افغانستان درهمچو زمینه ها همکاری مثبت نمائیم؛ مثلا اگر کمکی به مردم افغانستان میکنیم باید زمینهء تحصیل دانشجویان افغانستان را به پاکستان مساعد سازیم تا اینجا درس بخوانند؛ مثلا اگرکسانی را که پاکستان میخواهد به افغانستان بفرستد باید آنها مهندسین وپزشکان باشد که بدرد مردم افغانستان بخورند بناء راه های زیادی پیش روی پاکستان بخاطر افغانستان وجود دارد که آنرا باید عملی نماید؛ بناء اگر پاکستان میخواهد با افغانستان روابط خوب داشته باشد باید یک سیاست مثبت ودوستانه را درقبال افغانستان اتخاذنماید ومن یقین دارم که با پیشگیری همچو سیاست افغانستان وپاکستان میتوانند درشرایط صلح وسلامتی زنده گی نمایند واین را نیز باید بگویم که دوستی میان خلقهای افغانستان وپاکستان یک دوستی طبیعی می باشد.

پرسش: آیا پاکستان برای گروه های مسلح مخالف افغانستان یک پناهگاه امن بشمارنمی رود؟

افراسیاب ختک: میتوانم بگویم که همچو مناطقی وجود دارد واشخاصی نیز وجود دارند که درمناطق قبایلی پاکستان جاگزین شده اند وازینجا برای تخریب افغانستان نیز میروند واز آنطرف دوباره برگشت نموده وپاکستان را نیزتخریب می نمایند ودرمناطق خودما یعنی خیبرپشتونخواه نیز چنین مخفیگاه های وجود دارد که برای افغانستان نیز درد سرمی باشند.

پرسش: سوال این است محترم ختک صاحب که هدف پاکستان ازحمایت وپشتیبانی این عناصریکه شما ذکر نمودید چه می باشد؟

افراسیاب ختک: این همان سیاستی است که حالا شکست خورده است؛ این سیاست ثابت کرده است که هیچ سودی برای پاکستان نداشته است بلکه برعکس پاکستان را زیانمند نیز ساخته است؛ مثلا امروز در داخل پاکستان هم خشونت است؛ انتحار است واین جنگی که بنام محوتروریزم درخاک پاکستان ادامه دارد تمام اینها به علت همین سیاستهای غلط وشکست خوردهء گذشتهء پاکستان می باشدودرین هیچ فایده ای وجود ندارد.

پرسش: موضوع فیر راکتها ازجانب پاکستان بخاک افغانستان درین روزها خیلی درمطبوعات گرم است که هم مردم وهم حکومت ازفیراین راکتها خیلی به تشویش می باشند وبرای ساکنان محلی مناطق مرزی نیز خسارات جانی ومالی عاید گردیده است؛ به نظرشما پاکستان درپشت این حمله های راکتی چه اهدافی را دنبال میکند؟

افراسیاب ختک: به نظرمن هردو کشورپاکستان وافغانستان باید باهم به گفتگو بپردازند سوال پیدا میشود که چرا باید باهم گفتگو نمایند؛ چنان به نظرمیرسد که یکتعداد عناصر مسلح در دوطرف مرز وجود دارند که اینها یه شکلی ازاشکال نقاط مرزی را در کنترول خویش دارند؛ درپاکستان نیز این چنین مردم وجود دارند که تابعیت افغانستان را دارند وافغان می باشند ودرافغانستان نیز عناصری وجود دارند که پاکستانی می باشند درکنر ونورستان نشسته اند وازپاکستان گریخته اند؛ گروه های تروریستی می باشند به پاکستان هم حمله میکنند وداخل پاکستان نیز فیر می نمایند؛ آنطرف ارتش پاکستان میگوید که ما بالای این گروه های فراری پاکستانی شلیک می نمائیم که به افغانستان گریخته اند وازآنطرف مارا مورد حملات راکتی خویش قرار میدهند؛ هرچند که من باور دارم که درطرف افغانستان تعدادی ازعناصر ملکی تلفات داشته اند وخساره مند گردیده اند چیزیکه جدا قابل تاسف می باشد، وازطرف دیگر مقامات کابل نیز ادعای مشابه را می نمایند ازآنطرف مرز بالای افغانستان فیرهای راکتی صورت میگیرد وافغانستان نیز خودش را مکلف میداند که بالای آنها شلیک نماید ولی من میگویم که مقامات هردو کشور باید باهم بنشینند وهردو کشور با کمک همدیگر قدرت وتوانایی این گروه ها را درمناطق مرزی ختم نمایند.

پرسش: ختک صاحب شما گفتید که درافغانستان گروه های مسلح پاکستان گریخته اند؛ سوال این است که درصورتیکه این گروه های مسلح مناطق وپناهگاهای امنی مانند وزیرستان داشته باشند آنها چه ضرورتی دارند که به افغانستان پناه ببرند؟

افراسیاب ختک: عرض ام این است که درین شکی وجود ندارد که مولانا فضل الله رهبر طالبان پاکستانی که ازمنطقهء صوات می باشد حالا در درهء نورستان وجود دارد واین مسأله را حتی مقامات دولت افغانستان نیز رد نکرده اند، دروزیرستان شمالی ومناطق همجوار آن نیز وجود دارند درین شکی نیست درآنجاها نیز گروه های تروریستی پاکستانی وجود دارند، وآنها در داخل پاکستان نیز به عملیات نظامی دست میزنند درین هیچ شکی وجود ندارد؛ اما ازنظر جغرافیوی باید درنظر داشته باشید که گروه های که در منطقهء (ملکند) عملیات می نمایند برای آنها مناطق وزیریستان شمالی خیلی دور است؛ برای آنها مناطق مرزی افغانستان خیلی نزدیک می باشد.

پرسش: آیا فشارهای که امریکا بالای پاکستان می آورد وپاکستان را مجبور می سازد تا درقبال افغانستان نقش مثبت ادا کند این فشارها کافی است؟

افراسیاب ختک: اینکه آنها بالای پاکستان فشار می آورند این کار خود آنهاست ولی به عقیدهء من بهترآن است که امریکا وپاکستان میان هم به گفتگو بپردازند؛ این حالت توقف وعدم ارتباط که حالا میان دوکشور مشهود است دوام این نوع سیاست درآینده خیلی خطرناک می باشد، هم برای دوکشور پاکستان وامریکا وهم برای صلح کشورهای منطقه خیلی خطرناک است. باید برای ازبین بردن فضای بی اعتمادی پاکستان وامریکا باهم به گفتگو بپردازند.

پرسش: خیلی ممنون حالا برگردیم برروابط ناجور افغانستان وپاکستان روابطی که نمیشود آنرا روابط عادی میان دوکشورخواند وازطرف دیگر روابط خراب میان پاکستان وهندوستان را چگونه ارزیابی می نمایئد ازدید شما دوام خرابی روابط میان هند وپاکستان چه تاثیری بالای کشورهای منطقه دارد؟

افراسیاب ختک: سخن ازینقرار است که افغانستان وپاکستان هردو کشورهای همسایه اند اینجا شورویها آمدند رفتند امروز امریکاییها آمده اند ولی امروز یا فردا ویا پس فردا ازینجا خواهند رفت یا ده سال بعد یا بیست بعد بالاخره تا آخر درین منطقه باقی نمی مانند ولی افغانستان وپاکستان کشورهای استند که اینها درینجا باقی می مانند باید افغانستان وپاکستان هردو این واقعیت را درک کنند این دوکشور دیگر هیچ راهی پیش رو ندارند جز اینکه یک روابط همسایگی خوب را میان شان برقرار سازند؛ ولی یک موضوع را خدمت شما عرض نمایم ازآنجائیکه من نمایندهء پارلمان پاکستان می باشم من درپارلمان پاکستان این موضوع بار بارتکرار نموده ام وازحکومتها تقاضا نموده ام چه ازحکومت فعلی وچه هم ازگذشته که نظر من بحیث یک سیاستمدار پاکستانی این است که: پاکستان باید سه موضوع را مد نظرداشته باشد وآنرا عملی نماید .

اول آنکه پاکستان باید با افغانستان روابط دوستانه را برقرار نماید با مردم افغانستان روابط حسن همجواری رابرقرار سازد بحیث رابطهء یک کشور با کشور نه رابطه با اشخاص وگروه های مشخص سیاسی. یک سیاست نرم وبیطرفانه ایکه مثال آنرا میتوان درروابط چین با پاکستان مشاهده نمود. مثلا اگر درپاکستان هرقسم دولتی بوجود آید چین با آن هیچ کاری ندارد؛ روی همین علت است که درپاکستان نیز هیچکسی مخالف روابط نیک ودوستانه با چین نیست، بناء پاکستان نیز با افغانستان باید ازهمین سیاست پیروی نماید.
دوم اینکه پاکستان باید خودش را ازتاثیر رسوبات باقی ماندهء زمان جنگ سرد بیرون نماید وسیاست جیو استراتیژیک را کنار بگذارد، بعوض این سیاست؛ پاکستان میتواند سیاست نوین جیواکونومیک را درقبال افغانستان پیش گیرد وبهترین روابط اقتصادی را با افغانستان برقرارسازد؛ ما وافغانستان باید تاکنون راه آهن میداشتیم؛ باید تاکنون میان ما وافغانستان ده ها نوع روابط بازرگانی واقتصادی برقرار میساختیم؛ باید ما تاکنون میان خلقهای ما وروابط میان اهل فرهنگ وادب در دوکشور جدا ازنشیب وفرازهای روابط دولتی بهترین روابط را میان مردم ملکی برقرار می ساختیم وهمچو مسایلی است که میتواند دربرقراری دوستی میان افغانستان وپاکستان موثر تمام شود ومن یقین دارم که مقامات افغانستان نیزاین را میدانند که دوستی کشورشان با پاکستان به سود آنها می باشد زیرا وجوهات مشترکی میان خلقهای هردو کشوروجود دارد که خلقهای هردو کشوررا بهم پیوند میزند؛ این دیدگاه ونظرمن می باشد؛ اگر کسی در افغانستان ویا پاکستان چنین تصور می نماید که آنها تا ابد برای همیشه ساست دشمنانه را میتوانند ادامه دهند به نظر من چنین سیاستی به نفع هیچ یک آنها تمام نمیشود.

پرسش: شما بحیث یک وکیل پارلمان تا چه حد توانسته اید که برای دیگر وکلای پارلمان پاکستان این را بفهمانید وآنها را قانع سازید که پیشگیری سیاست دوستانه درقبال افغانستان به نفع آنها می باشد؟

افراسیاب ختک: من درپارلمان با سیاست گزاران وآنانیکه درتعین پالیسی دولت پاکستان نقش دارند آنها را به پارلمان خواسته ایم وبا آنها صحبت نموده ام وبرای ضروت همچو یک پالیسی تاکید نموده ام؛ آنها نیز تا اندازه ای این نظریات را باما قبول نموده اند ولی چنانچه قبلا عرض کردم فعلا پاکستان دریک مرحلهء گذار بسر می برد وکدام انقلابی بوقوع نپیوسته است؛ صرف یک نظام جمهوری ملکی بوجود آمده است ولی این تغیرات به وقت وزمان بیشتر نیاز دارد که کارها انجام منطقی خودرا بیابند.
پرسش: اینکه درمطبوعات افغانستان گفته میشود که پاکستان دربرابرفضای صلح همیشه مانع بوده است آیا شما این ادعا را می پذیرید؟

افراسیاب ختک: اول باید خدمت شما عرض نمایم کسی که این ادعا را می نماید باید مشخص سازد که پاکستان چه نوع ممانعتهای را درراه صلح افغانستان بوجود آورده است؛ بخاطریکه پاکستان این را بار بار تاکید کرده است که آنها طرفدار صلح وامنیت درافغانستان می باشند نه طرفدار جنگ وخرابی

پرسش: ببخشید ختک صاحب یکی ازموارد مشخص این استکه دولت کابل میگوید که افرادی که ازطرف مخالفان مسلح میخواستند با دولت کابل روابط برقرار نمایند وبا دولت مذاکره نمایند پاکستان آنها را یا بندی نموده است ویا هم به نحو مرموزی به قتل رسانده است.

افراسیاب ختک: اگر چنین واقع شده باشد این کارغلط بوده است؛ باید پاکستان به عناصر افغانی اجازه بدهد که باهرکسی که میخواهند مداکره نمایند باید مذاکره نمایند

پرسش: حالا سوال این است که پاکستان چه کاری بخاطرصلح کرده میتواند که باید بکند؟

افراسیاب ختک: به نظرمن پاکستان این کاررا میتواند بکند که دراختلافات داخلی میان مردم افغانستان وگروه های مختلف اگرکمکی از دستش ساخته باشد آنرا باید انجام دهد وگروه های پناهنده ایکه درخاک پاکستان استند آنها را تشویق نماید تا درپروسهء صلح بین الافغانی سهم بگیرند ونیز پاکستان باید با گروه ها واحزاب مسلحی که ازراه خشونت میخواهند به قدرت برسند با آنها روابط خودرا قطع نماید وهمه را تشویق به دیالوگ وگفتمان میان خودشان سازد

پرسش: یک تعداد تحلیلگران عقیده دارند که مذاکرات میان افغانستان وامریکا که آنرا وزیرخارجهء پاکستان مذاکرات سری ومحرم توصیف کرد گفته میشود که درآن مذاکرات موضوع خط دیورند نیز شامل بوده است؛ شما بحیث یک وکیل پارلمان ویکی ازفعالان سیاسی حزب عوامی نشنل درین باره چه نظردارید؟

افراسیاب ختک: به نظرمن چنین تلقین ها وبرداشتها غلط است زیرا ازیکطرف مسألهء خط دیورند یک مسأله خیلی کهنه وقدیمی است دوم اینکه مسألهء خط دیورند درحال حاضر از اولویت خاصی برخوردارنیست؛ اگر فرض کنیم که پاکستانی ها به افغانستان بگویند که شما خط مرزی را احترام بگذارید پس این الزام بالای خود حکومت پاکستان نیز وارد میگردد که خود پاکستان نیز باید نوار مرزی را احترام بگذارد درحالیکه چنین برداشتها کاملا غلط است وهیچ وقتی پاکستان درشرایط حاضر این موضوع را پیش نمی کشد؛ درحالیکه موضوع اصلی این است که درنوار مرزی فعالیتهای مسلحانه باید قطع گردد، موضوع اصلی این است که افغانستان وپاکستان ازامنیت وآرامش برخوردارگردند؛ موضوع اصلی این است که باید میان افغانستان وپاکستان پرده های بی اعتمادی دریده شود؛ امروز درپاکستان نیز ادعاهای وجود دارد که افغانستان به تجزیه طلبان بلوچ پناه داده است وعین ادعا ازطرف افغانستان مطرح میگردد که درخاک پاکستان مراکز تروریسم برضد افغانستان وجود دارد این ها همه موضوعاتی اند که باید سران افغانستان وپاکستان برای حل آن باهم به گفتگو بنشینند ومشکلات شانرا حل وفصل نمایند. مسأله نوار مرزی دیورند یک موضوع خیلی درازمدت است به نظرمن این موضوع درخلال یک شبانه روز یا یک هفته ویا یکماه حل شدنی است ونه هم مطرح کردن این موضوع درشرایط حاضر کدام گرهی ازمشکلات موجود را می گشاید

پایان

اگر علاقه مندی به شنید این مصاحبه دارید اینجا را فشار دهید:

یاهو

با احترام
پرویز بهمن

ایمیل تماس:

parvisbehman rocketmail.com