افغانستان و آشفته بازار موضع گیری های سیاسی

سیاست مداران به دلیل این که با موضوعات مختلف سروکار دارند، اگر سخنان و موضع گیری هایشان جمع آوری گردد، سخنان ضدهم و گا متناقض را می توان از آن بدست آورد. به همین منظور برای این که از این گونه موضع گیریهای متناقض جلوگیری شود، معمولا نخست وزیرها و رئیس جمهورهای کشورهای مختلف مشاورانی دارند که سخنان آنان را جمع اوری می کنند و برای هر موضوعی به آنان گوشزد می کنند که در گذشته در این مورد چنین سخنانی را گفته و چنین موضع گیریی را کرده است.
اما ظاهرا این مسئله در افغانستان مستثنی است، آقای کرزی در یک موضوع بارها سخنان متناقض و موضع گیری هایی متفاوت و متناقض ابراز نموده است، هنوز روشن نیست در میان مشاوران آقای کرزی کسانی هستند که سخنان او را جمع آوری و کنترول نمایند و زمان ابراز نظر مجدد سخنان قبلی را به ایشان گوشزد کند یانه؟

در آخرین موضع گیری حامد کرزی، ، به طالبان هشدار داده که برنامه آشتی ملی به معنی فراموش کردن اعمال خشونت آمیز آنها نیست. او گفت: "کسانی که عامل حملات انتحاری هستند، فکر نکنند صدایی را که ما برای صلح هر روز بلند می کنیم، برای این است که ما صلح می خواهیم و اعمال آنها را فراموش می کنیم. ما صلح می خواهیم، اما آنها باید بدانند که هر قتلی که کردند، هر جنایتی که مرتکب شدند، در خاطره ما است و فراموش نمی شود. اگر از این خاک هستند و یا بیگانه هستند، باید بدانند که یک روز جوابگو خواهند بود."

آقای کرزی بارها گروه طالبان را برادر خطاب کرده است و همین هفته گذشته بود که او رسما از ملاعمر دعوت کرد تا در انتخابات ریاست جمهوری اینده شرکت کند و یاد آورد شد که اگر ملاعمر به پروسه صلح بپیوندد، هیچ کس به او کاری ندارد و او می تواند به انتخابات ریاست جمهوری شرکت کند.
این گونه موضع گیری ها هرچند به نظر می رسد که از حد مشاورت گذشته است و تصمیم شخصی آقای کرزی می باشد، زیرا او بارها وقتی طالبان را برادر خطاب کرد، خوب به یاد دارد و موضع گیری اخیر ایشان از روی فراموشی نیست. براین اساس است که در افغانستان سیاست ها و موضع گیری ها چنان متفاوت و متناقض است که به سختی می توان برای آن قالبی ترسیم کرد و خط و مشی سیاسی برای آن تعیین نمود. آقای کری روشن نکرده است که عامل انتحار کیست و یا چه کسانی هستند؟. آیا عامل انتحار فقط کسی است که خود را انتحار می کند، چنین شخصی که دیگر زنده نیست و اگر منظور فرماندهان و سازماندگان عوامل انتحاری است که باید مجازات شوند و در برابر جنایاتی که آقای کرزی برشمرده است، پاسخ گو باشند، آیا می شود عوامل پایین رتبه را مجرم شناخت و مجازات نمود و رهبر چنین گروهی را مجرم ندانست و از او برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری دعوت نمود؟.
معرفی رهبر یک گروه به عنوان نامزد ریاست جمهوری به معنی این است که او از نظر قانونی هیچ جنایتی را مرتکل نشده است و مصون از جنایات بشری و قتل و کشتار است، زیرا شرط اساسی نامزدی هرفردی چه برای ریاست جمهوری و چه برا ی پارلمان این است که اداره امنیت تصدیق نماید که او جرمی را مرتکب نشده و دستش به خون کسی آغشته نیست. یک مجرم براساس قانون اساسی و قانون انتخابات نمی تواند خود را نامزد نماید.

حال با توجه به این موضوع این مسئله را چگونه می توان حل کرد که چند روز پیش از چنین شخصی برای نامزد شدن برای ریاست جمهوری دعوت می گردد و چند روز بعدش گفته می شود که جنایاتی را که مرتکب شده اند باید پاسخ گوباشند و خون هایی که در سایه عملیاتهای انتحاری ریخته شده است باید جواب داده شود. مگر این که بگوییم رهبری و هدایت عملیاتهای انتحاری کار رهبر یک گروه نیست بلکه افراد پایین رتبه دست به چنین جنایاتی زده اند که باید مجازات شوند و روح رهبر از چنین جنایاتی هم خبر ندارد. چنین استدلالی را هرگز کسی باور نمی کند و در از نظر حقوقی در دنیای امروز تمامی جنایاتی که صورت گرفته است، پاسخ گوی اصلی رهبر و هدایت کننده است. اگر صدام حسین و قذافی در برابر جنایاتی که در عراق و لیبیا مرتکب شدند، مجرم و مسئول خونهای ریخته شده دانسته شدند، پس سران گروه طالبان نیز از این دایره حقوقی مستثنی نیستند. حال اگر چنین استثنایی وجود ندارد، کدام سخنان آقای کرزی را باور کرد؟ برادری با طالبان را یا بازخواست جنایاتی که مرتکب شده اند؟.
معمولا برخی از رهبران سیاسی سخنانی متناقضی را می گویند اما سخنانی نمی گویند که برخلاف و متناقض با قوانین رایج در کشورش باشد. در ماده 62 قانون اساسی کشور چنین آمده است:" شخصي که به رياست جمهورى کانديد مي شود، واجد شرايط ذيل مي باشد :

1- تبعه افغانستان ، مسلمان و متولد از والدين افغان بوده و تابعيت کشور ديگرى را نداشته باشد،

2- در روز کانديد شدن سن وى از چهل سال کمتر نباشد،

3- از طرف محکمه به ارتکاب جرايم ضد بشرى، جنايت و يا حرمان از حقوق مدني محکوم نشده باشد".

حال شخصی که جنایات متعددی را مرتکب شده است طوری که به قول اقای کرزی این جنایات از ذهنیت یک ملت پاک نخواهد شد چه به بررسی محکمه، چگونه می تواند صلاحیت ریاست جمهوری را داشته باشد؟

و نکته دیگر در مقابل این موضوع را باید در نظر بگیریم و آن این است که طی این سال ها تلاش های زیادی برای صلح گردید، لویجرگه برای ان تشکیل گردید و شورای عالی صلح تشکیل شد و برای صلح رئیس آن آقای ربانی قربانی گردید و هزینه های سنگینی برای آن پرداخت گردید و امتیازات زیادی به طالبان داده شد، اکنون با توجه به این تهدیدی که صورت گرفت، گروه طالبان به پروسه صلح خواهد پیوست؟. چگونه گروهی به پروسه صلح یپوندد که از قبل می داند که روزی به محکمه کشانده می شوند و با آنان به عنوان مجرم رفتار می شود؟. آیا این سخنان خود زمینه های صلح را با دشواری های دیگری مواجه نخواهد ساخت؟

آیا این سخنان به منزله این نیست که تمامی رشته هایی که برای صلح رشته شده بود، همه پنبه گردید؟. هرچند برخی ا تحلیل گران سخنان آقای کرزی را نوعی نا امیدی برای رسیدن به صلح از سوی طالبان خوانده اند و آن را موضع تند آقای کرزی در برابر طالبان خوانده است، اما تاکید او برای ادامه صلح نشان می دهد که او هنوز هم امید وار به صلح است.

آقای کرزی در ادامه سخنان خود حرفهای دیگری هم زده است جه یا سخنرانی چندی قبل ا همخوانی ندارد. او می گوید: "افغانستان یکی از قوی ترین کشورها در منطقه خواهد شد... کشور ما به طرف پیشرفت روان است و ده - پانزده سال دیگر، در جمله کشورهای بسیار زورآور منطقه خواهیم بود، هم از نظر پیشرفت و تقویت زیربناها و هم از نظر نیروهای امنیتی".

این چشن انداز اولا با پیشبینی هایی که کارشناسان انجام داده است مطابقت ندارد، امروز جامعه جهانی بیشترنگران افغانستان بعد از 2014 است، اما آنچه که این سخنان را تناقض نما می کند، این است که او چندی پیش افغانستان از جمله ضعیف ترین کشورهایی دانسته بود که هر کشور زورآوری به آن تجاوز و دخالت می کند، چنین کشوری چگونه ممکن است طی ده یا 15 سال به یکی از کشورهای قدرت مند منطقه تبدیل خواهد شد؟

به هرحال ادبیات بکارگرفته شده در دنیای سیاست اهمیت زیادی برای رساندن منظور و هدف دارد و باید با احتیاط کامل سخن گفت تا مقایسه دو سخن از یک شخص سبب تناقض در گفتار در عالم سیاست نشود.