شانزده میلیارد دالر، فرصتی برای بازسازی یا دزدی؟

تحصیلات ستون فقرات یک جامعه را تشکیل میدهد که اگر این ستون فقرات نباشد جامعه مورد نظر نخواهد توانست بیاستد و زمین خواهد خورد. گزارش مختصر از دومکتب در ولسوالی مالستان.

لیسه عالی شهید بصیر بُغرا مالستان

این لیسه در سال 1370 بوجود آمد و بعد از 3سال فعالیت بنا بر دلایل که در شرایط سخت آن زمان میتوانست باشد تعطیل شد. اما همین مکتب در سال 1381مجدداً آغاز به فعالیت کرد و در وزارت معارف راجستر شد. این لیسه دارایی دو بخش دخرتانه و پسرانه میباشد که هربخش آن مجزا در وزارت معارف راجستر گردیده است. ادر ابتدا شاگردان این مکتب در خیمه ها در زیر نور سوزان تابستان و سرمایی تیرماه مشغول به تحصیل بودند ، تا اینکه قرار شد از طریق موسسه همبستگی ملّی ساختمان برایی اینکه مکتب ساخته شود. موسسه همبستگی ملّی یک پروسه ملّی بود که سرتاسر افغانستان فعالیت میکرد و شیوه فعالیتش هم این بود که در هر منطقه سهم که من نمیدانم بر چه معیار بود در نظر میگرفت و آنرا در اختیار مردم میگذاشت تا مردم بنا بر اولویت خودشان به مسرف برساند. مردم محل بنا بر اولویت که فکر میکردند این سهمیه را برایی ساخت ساختمان مکتب در نظر گرفتند ؛ با وجود که در مسرف این بودجه مختار بودند. مبلغ را که موسسه همبستگی ملّی برای این پروژه در نظر گرفته بود 80000 دلار بود، علاوه بر اینکه بیست درصد آن را مردم باید میپرداخت.

اما بنابر دلیل نظارت نادرست و همکاری نکردند مردم این پروژه در حین ساخت ساز متوقف شد و پیمانکاران این پروژه ادعایی ناکافی بودند بودجه اعمار این پروژه را کردند.

پیمانکاران این پروژه پرونده این پروژه را در پارلمان آوردند و خواهان ترزیق بودجه بیشتر از طریق دولت برایی اعمار این پروژه شدند که متأسفانه در پارلمان دوره قبل این این در خواست رد شد. در نتیجه این پروژه بعد از سالها متوقف ماندن تخویل داده شد که در واقع یک ساختمان نیمه کاره و مخروبه است. نکته دیگر در مورد این لیسه این است که بخش دخترانه این لیسه اصلاً ساختمان ندارد و بدون ساختمان است. شاگردان بطورت سمشترک از همین خرابه استفاده میکند که کفایت همه شاگردان را نمی کند و اکثر صنف ها از خیمه استفاده میکند.

مکتب متوسطه توحید بغرامالستان

این مکتب در سالهایی 1372 بوجود آمد و بناینگزار اصلی این مکتب حاجی خلیلی بود که با هزینه وجوهات دایر نمود. در ابتدا بدلیل نبود سیستیم معارف در کشور و نبود کتاب از متُد و کتابهایی ایرانی در این مکتب استفاده میشد که خود شخصاً از ایران گدایی کرده بود. بعد از سال 2001 حاجی خلیلی خود شخصاً این مکتب را در وزارت معارف راجستر کرد که این مکتب نیز دارایی دو بخش دخترانه و پسرانه است که هرکدام بصورت مجزا در وزارت معارف راجستر گردیده است. این مکتب دارایی یک ساختمان است که با هزینه وجوهات قبل از سال 2001 ساخته شده است و یک ساختمان خامه است. البته بعدها مردم محل بنابر سهمیه که موسسه همبستگی ملّی در نظر گرفته بود یک حیاط برایی این مکتب ساخت. همچنین بخش دخترانه این مکتب نیز ساختمان ندارد واز همان ساختمان خامه بصورت مشترک هم بخش دخترانه و هم بخش پسرانه استفاده میکند که کفایت همه صنف ها را نمیدهد و بعضی از صنف ها در زیرخیمه مشغول به تحصیل است.

16 میلیارد دلار فرصتی برای بازسازی یا دزدی؟

شرکت کنندگان نشست بین المللی توکیو در مورد افغانستان، تعهد کرده اند که شانزده میلیارد دلار برای بخش غیرنظامی و تقویت زیربناهای اقتصادی در اختیار افغانستان قرار دهند.

این پول، برای یک دوره چهار ساله، تا پایان سال ۲۰۱۵ میلادی در نظر گرفته شده است. کشورهای که بیشترین سهم را در کمک های تازه به افغانستان دارند، آمریکا، ژاپن، آلمان و بریتانیا هستند.

بعد از سال 2001 تا حالا کانفرانس هایی بین الملی زیادی برایی افغانستان در سرتاسر جهان دایر شده است که اولین کانفرانس آن کانفرانس بُن اول است در دسامبر 2001 برگزار گردید، و در این کنفرانس هياتهای افغان شرکت کننده، علی رغم اختلافات موجود و حتی خصومتهای گذشته تحت فشار جامعه جهانی ۹ روز گفتگو و مشاجره کردند و سرانجام توافقاتی را در باره تقسيم قدرت، تدوين قانون اساسی جديد و برگزاری انتخابات در سال ۲۰۰۴ امضا کردند. اما این تنها کانفرانس نبود که برایی افغانستان در سرتاسر جهان دایر شد. بعد از دسامبر 2001 کانفرانس هایی دیگر نیز برگزار شد که به ترتیب به آن میپردازیم.

کانفرانس توکیو ژاپن

کنفرانس توکیو در 21 جنوری (ژانویه) 2002 به میزبانی دولت ژاپن و سازمان ملل متحد و با حضور نمایندگان 50 کشور جهان به مدت دو روز در این کشور برگزار شد.

در این کنفرانس کشورهای کمک کننده تعهد کردند که 5/4 میلیارد دلار را ظرف مدت پنج سال برای باز سازی افغانستان کمک کنند.

کنفرانس برلین

کنفرانس برلین با شرکت مقام های دولت انتقالی افغانستان و نمایندگان کشور های کمک کننده در 31 مارس 2004 برگزار شد.

در این کنفرانس کشورهای کمک کننده به افغانستان، پرداخت هشت میلیارد دلار در سه سال را برای پیشبرد برنامه های بازسازی افغانستان تعهد کردند.

دولت افغانستان باطرح مشخصی به کنفرانس برلین رفت و در این کنفرانس خواستار 12 میلیارد دلار کمک برای سه سال آینده شد.

کنفرانس لندن

در اول فبوری (فوریه) 2006 کنفرانس دو روزه بین المللی لندن در مورد آینده افغانستان، با اعلام بیش از ده میلیارد دلار از سوی هفتاد کشور و سازمان جهانی، برای باز سازی افغانستان به کار خود پایان داد.
در این کنفرانس سندی به نام "توافقنامه افغانستان" نیز به امضا رسید که براساس آن افغانستان به ایجاد اداره شفاف و پاسخگو و مبارزه علیه مواد مخدر، تروریسم و رعایت حقوق بشر متعهد شده است.

کنفرانس پاریس

در شانزدهم جون (ژوئن) 2008 کنفرانس بین المللی دیگری در پاریس برگزار شد، سارکوزی، بان کی مون و حامد کرزی این کنفرانس را افتتاح کردند.

وزرای ۶۵ کشور جهان و نمایندگان ۱۵ نهاد بین‌المللی برای بررسی مشکلات افغانستان در کنفرانس پاریس حضور داشتند.

افغانستان خواستار ادامه کمک های جامعه بین المللی برای باز سازی افغانستان شد و با ارائه برنامه ای در زمینه باز سازی 5 ساله 50 میلیارد دلار خواست. البته براساس برنامه دولت افغانستان کمک هایی که در کنفرانس لندن تعهد شده بود نیز جزئی از این پنجاه میلیارد به حساب آمده بود.

در کنفرانس پاریس ایالات متحده آمریکا 10 میلیارد دلار، سازمان ملل متحد یک میلیارد و ژاپن نیم میلیارد دلار کمک های جدید تعهد کردند و کشور های دیگر از جمله فرانسه و آلمان نیز اعلام کردند که کمک های خود را تا دو برابر افزایش خواهند داد.

البته کانفرانس هایی دیگر هم برگزار شده است که به این کانفرانس ها نمیپردازم چون این کانفرانس ها برمحورهایی دیگر بوده و کمک هایی جامعه جهانی را در برنمیگیرد.

حالا 08 ژوئيه 2012 تعهد ۱۶ میلیارد دلاری جهان به افغانستان در نشست دیگر برایی افغانستان در توکیو.

از سال 2001 تا بحال نشست هایی زیادی برگزار شده است و در این مدت میلیاردها دلار سرازیر افغانستان شد ه و به مسرف رسیده است. اما آنچه که به وضوح مشاهده میشود این است که مردم افغانستان هنوز هم که هنوز است از ایران و کشورهایی دیگر امرار معاش میکند. اقتصاد مردم وابسته به کارکردن در خارج از کشور است، حتی یک فرصت شغلی هم ایجا نشده است. هنوز هم که هنوز است راه های ارتباطی در اکثر مناطق خاکی است، حتی شاه راه هایی کشور غیر استاندارد است. اکثر مناطق شفاخانه عمومی ندارد، ومکاتب اکثر مناطق ساختمان ندارد و شاگردان در زیر خیمه درس میخواند. هنوز هم که هنوز است درمناطق مرکزی حتی یک معلم مسلکی که سوادش از فوق دیپلوم فراتر رود نیست. هنوز هم که هنوز است دوسوم از اشتراک کنندگان کانکور مردود میشود. هنوز هم که هنوز است در برچی برق و آب اشامیدنی صحی نیست! هنوز هم که هنوز است مردم کابل فاضلاب خود را با کراچی و الاغ از منطقه دور میکند! هنوز هم که هنوز است خشونت علیه زنان موج میزند و زنان استقلال اقتصادی ندارد. و هزاران تا هنوز دیگر... سوال که اینجا مطرح میشود این است که آیا این 16میلیارد دلار فرصت برایی بازسازی است یا برایی دزدی؟

من واقعاً نمیدانم! از میلیارد ها کمک هایی جامعه جهانی که در گذشته برایی افغانستان در نظر گرفته شده بود سهمیه مردم در اکثر مناطق کشور چند تا خیمه پاره پاره است که شاگردان مکاتب بجایی ساختمان از آن استفاده میکند. یازده سال درکانفرانس گذشت و هزاران تا قرار داد و سند امضا و منعقد شد ولی هیچ تفاوت در سبد عذایی مردم نیامده است و مردم افغانستان سبد غذایی شان از چایی بوره تجاوز نمیکند. این درحالی است که بعضی از وزرا و وکیلا و موسسه هایی مورد نظر وووو صاحب شرکت هایی خصوصی اقتصادی شده است و پولهایی شان در سواحل دبی سرمایه گذاری میشود و در بانکهایی کشورهایی خارجی مبالغ هنگفت در حساب شان موجود است.