همایون صاحبزی، آوازخوانیکه دربستر نفرت قومی رشد کرده است

روی همین منظور بود که ګلزمان بیچاره با وجودیکه صدای خیلی ګیرا دارد ومیتوان وی را از آوازخوانان خوب زبان پشتو بحساب آورد، یکبار در وصف خانم ملالی جویا آهنګی را سرود، ولی چند وقت نګذشته بود که بدربار سترجنرال عبدالرشید دوستم رهبر جنبش ملی اسلامی افغانستان آهنګی را به سرائش ګرفت که باعث خشم خانم ملالی جویا ګردیده واو آن آهنګی را که در وصف وی قبلا سروده بود آنرا دوباره ازطریق میدیا برویش زد وګفت عطایت به لقایت.

بعداز سرازیر شدن اوغانها وافغانستانی ها به کشورهای غربی ، موسیقی پشتو نیز درین کشورها درمیان نسل جدید پشتون راه خویش را باز نمود. درکشورهای غربی جوانانی پیدا شدند تا راه ګلزمان ودیګر پیش کسوتان هنرموسیقی پشتو را تعقیب کنند، اما این تعقیب نمودن، نظر به شرایط زمانی همراه با یک سلسله نفرت های قومی وزبانی نیز همراه بوده است. نفرت های که پدران ومادران پشتون آنرا با خودشان ازکشور مادری خویش به غرب انتقال داده اند. به عبارت دیګر میتوان ګفت که هنرموسیقی پشتو خارج از افغانستان رنګ سیاست را بخود ګرفت ، بیشتر این نفرت ها را پشتون تباران جناح چپ ،مربوط حزب دموکراتیک خلق افغانستان که بعدازسقوط داکترنجیب الله احمدزی به غرب پناهنده شدند برای نسل جدید انتقال داده اند. اینها که در زمان حاکمیت داکتر نجیب الله احمدزی ستون فقرات دولت وی را تشکیل میدادند ، در دامن زدن به تنش ها ونفرت قومی درمیان نسل جدید پشتون نقش عمده واساسی را بازی نموده اند ومی نمایند. آنها برای اولادهای شان همان تیوری حزب افغان ملت را که سالها برعلیه وی مبارزه می کردند، به افراطی ترین صورت آن انتقال دادند که ګویا افغانستان تنها کشور اوغانها بوده، وجز اوغان دیګر هیج قومی سزاوار حکومت کردن نمی باشد، دیګر اقلیتهای غیر اوغانی خصوصا تاجیک ها وازبیکها که ریشه های اصلی آنها خارج از مرز های افغانستان قرار داشته و پدرکلانهای شان به افغانستان پناه آورده ومورد شفقت ومهربانی ولطف پشتونها قرار ګرفته اند ولی حالا ناسپاسی را بحدی رسانده اند که با صاحبان اصلی این ملک حق مساوی طلب دارند. هزاره ها که همه اولادهای چنګیز اند وبقایای تجاوز شمرده میشوند جایی برای مناقشه وګفتګو ندارد.

یکی ازین قماش جوانانی که درهمچو بستر نا جور هنری خواست که بخت خویش را درمیدان موسیقی بیازماید ، همایون صاحبزی نام دارد، که درشهرمالمو رشد ونمو کرده است، او زمانی که به شهرمالمو آمده است ، نوجوانی بیش نبوده است، پدرش خان پاچا یکی ازصاحبمنصبان قوای هوایی افغانستان بوده که با انجنییر شیردل سنګین قاچاقبر مشهور و و زیر فعلی درکابینهء کرزی قرابت فامیلی دارد.
همایون صاحبزی چندسال قبل دریکی از برنامه های ادبی بخش پشتوی بی بی سی، دریک ګفتګوی مستقیم با سپین ټنی مجری برنامه اظهار داشت که : ؛؛مشوق اصلی وی درراه موسیقی مامای وی ، امان الله امیری می باشد. او ګفت. درهمان آغازین روزهای رو آوردنم به موسیقی، مامایم امان الله برایم ګفت که باید بیاد داشته باشی که موسیقی درفرهنګ پشتو یکی ازتوهین شده ترین هنر ها می باشد، ومن خودم این ننګ را بجان خریده ام وباقبول هزاران رسوایی نزد شاولی شاګرد شدم، ولی این را باید بدانی که این هنر درمیان پشتونها خیلی حقیر وذلیل می باشد وترا به القاب پستی مثل: (د ډم زویه) وغیره یاد میکنند؛؛.

البته دربارهء امان الله امیری که خود یکی از خلقی های ګردپا میباشد درآینده حرفهای زیادی برای نوشتن دارم ولی عجالتا موضوع همایون صاحبزی را پی میګیریم.

سالها قبل که برای اولین بار به شهر مالمو سفر کرده بودم ، دوست عزیزیکه درخانه اش مهمان بودم دریک شب رخصتی ګفت بیا که برویم به پالتاکهای افغانی که چه خبر است، . وی زمانیکه رایانه اش را چالان کرد دریکی ازګپسراها آواز چند جوان خشن پشتون تباری را شنیدم که زن وفرزند ګفته به اقوام غیر پشتون خصوصا تاجیکان دشنام میزدند..
بعد نوبت به انانسر ویا ګردانندهء برنامه که یک دخترجوان درسنین بیست تا سی سال به نظر میخورد زیرنام نازو جان نیز ګوشهایم را نوازش داد، من از دوست میزبانم سوال کردم که چندتای این دشنام دهنده ګان را می شناسد، وی درجواب ګفت اکثر این جوانان ساکنان همین شهر مالمو میباشند، من آوازهای همهء شانرا تشخیص داده ام،

این ها همه پسران امان الله امیری، پسران حکیم منګل، پسران خان پاچا، یک پسر اززمان آرزو مشهور به معین صاحب آرزو( که حالا نیز درپوست قبلی اش دروزارت امنیت مقررشده )وپسران منشی محمد آقا شیرزاد، مشهور به منشی چانته، داکتر خلیل ساپی ، وغیره میباشند.
آن دوست برایم ګفت: تنها یک نفر را یکروز شاهد بودم که ازمیان این افراد، ازطریق بالتاک ، جوانان دیګر پشتون را نصیحت کرد تا ازدشنام دادن به اقوام دیګر خودداری ورزند وآن کبیر امیری برادر امان الله امیری بود.
وی ګفت: کبیر یک روز ، تمام این جوانان را توصیه کرد تا هویت قومی اقوام غیر بشتون را درافغانستان احترام بګذارند وافغانستان را به باغی تشبیه کرد که دران ګلهای رنګارنګ وجود دارد، وجالبتر ازهمه اینکه آن دوست میزبانم ګفت که تا حالا از جوانانی که به لهجهء مردم قندهار درین دشنام سراها شرکت کنند خبری نیست.
زیرا قندهاری ها ازنخستین ګروه پناهنده ګان در دهه های هفتاد میلادی بشمار میروند، وخود شاهد تحولاتی که بعداز سقوط داکترنجیب الله احمدزی درکابل بوقوع پیوست نبوده اند واولادهای شان که بیشتر درسویدن زاده شده اند با فرهنګ دشنام واختلافات قبیلوی پشتونها چندان آشنایی ندارند.

این قلم ، چندی قبل درسایت یوتوب یکی از آهنګهای همایون صاحبزی را می دیدم که قبل ازآنکه خود آهنګ را بشنوم، تبصره های سیاسی این جوان دربارهء هویت خراسانی وداعیهء خراسان نیز برایم جالب افتاد که این هنرمند نه تنها آواز خوان است بلکه سیاست مدار نیز بوده است، آواز خوانی که هنرش را درخدمت فاشیزم قبیله ایی وبرتری جویی پشتونی درآورده است، این هم یک ابتکار است. اما وی ملامت نیست، او زمانیکه افغانستان را با خانواده اش ترک داده پسر خیلی کوچولویی بوده است، او دربستر تضادها ونفرتهای قومی اما درکشوری چون سویدن بزرګ شده است ، درکشوریکه باید انسانیت وآزادی واخلاق واحترام به فرهنګ ها وزبانهای دیګررا یاد میګرفت، برعکس، بطرف افکار وعقاید قرون وسطایی اروپا وتقسیم افغانستان میان اوغان اصیل وغیر اصیل کشانده شد، او از پدر ودوستان بدر خویش این را شنیده است که افغانستان بعداز سقوط دکترنجیب الله بار دیګر برای بار دوم به کام دزدان سقاوی سقوط کرد، سقاوی های را که سپه سالار محمدنادر به زور اقوام جنوب شکست دادند، بار دیګر قدرت را بدست ګرفتند وتو وخانواده ات را به دیار بیګانه آواره ساختند، بناء همایون صاحبزی ملامت نیست، اوباید موجود متنفر از اقوام غیر پشتون که درحقیقت خودش نیز مربوط آنها میباشد به شکل نا آګاهانه ولاشعوری کینه توز بار آید. اینجا تنها پدران استند که مسؤولیت تزریق احساس نفرت قومی را در وجود اولادشان به شانه های شان حمل میکنند.

حقیقت آنست که همایون جان دراصل وریشهء قومی پشتون نیست، پشتونهای اصیل درشهرمالمو، همایون صاحبزی وخانواده اش را درزمرهء پشتون حساب نمیکنند، همایون صاحبیزی چنانچه در بالا ذکر شد پسرخان پاچا ازنزدیکان وبستګان قاچاقبر مشهور، انجنییر شیردل سنګین، وزیزمخابرات کنونی افغانستان میباشد که ازنظر قومی دهګان تشریف دارند، قوم دهګان درساحات غزنی، بکتیکا، وپکتیا، ازجمله اقوامیست که اصالت تاجیکی دارد، ولی با عنعنات وفرهنګ قبیله ایی پشتونی خوګرفته ودربسا حالات خودشان را فاشیست تر ازپشتونهای اصیل میدانند
باهمه حال، ترکیب قومی درولایات جنوبی افغانستان اززمانهای قدیم بدینسو دراثر تعاملات وزد وبندهای سیاسی حاکمیتهای قبیله ایی دستخوش تحولات بزرګی شده است، کوچهای اجباری ازشمال به جنوب وازجنوب به شمال بغرض استحالهء قومی هویت فرهنګی وملی بسا اقوام را خدشه دار ساخته است تاجای که اکنون درشهرمالمو جوانان پشتون می پرسند که پشتون اصیل کیست؟ ما کی هستیم وازکجا هستیم؟ ما چه هویت داریم؟ اګر واقعا همهء ساکنان این خطه یک ملت واحد است پس جنګ برسرزبان وحاکمیت یک زبان بالای زبان دیګر به چه معنی است؟ چرا این جنګها فروکش نمیکند؟ چرا باید هرکشورخارجی بتواند ازین رخنهء قومیت بهترین سود را ببرد؟ چرا مشارکت ملی درساختار قدرت سیاسی درین کشور به یک معضل لاینحل تبدیل شده است؟ اګر قوای بین المللی امروز افغانستان را ترک کنند آیا همین جنګهای قلمی وبالتاکی به جنګ ګرم تبدیل نمیشود؟
تمام این پرسشها وصدها پرسش دیګر ذهن جوانان مقیم کشورهای اروپایی را بخود مشغول داشته است.

ولی بدبختانه تعدادی از والدین به فرزندان شان معلومات غلط را ارائه میدارند. درشهرمالموی سویدن که مرکز فعالیتهای فرهنګی فاشیستان خلقی، ګلبدینی وطالبی شمرده میشود درتمام محافل وګردهمایی ها از افتخارات دروغین وجعلی صحبت شده است. برای جوانان پشتون توصیه میشود تا ازفراګیری زبان فارسی خودداری ورزند. زیرا این زبان مربوط ایرانیها واقلیت تاجیک درافغانستان میباشد. برای آنها ګفته میشود که زبان شما زبان پشتو است که هیج ارتباطی بازبان فارسی ندارد.

افغانستان خانهء افغانها میباشد، افغان اصیل یعنی پشتون وافغان غیر اصیل یعنی تاجیک وهزاره وازبیکی که با افتخار ازهویت ازبیکی وتاجیکی وهزاره ګی خویش بګذرد وقلادهء تسلیمی افغانیت را بګردن آویزد، درآنصورت میشود با وی کنار آمد. درګوش این جوانان معصوم پدران ومادران شان این زمزمه را هرروز تکرار میکنند، که اګر دررأس قدرت سیاسی درکابل، پشتون قرار نګیرد، زمین وزمان را فساد میګیرد، آرامی وامنیت وثبات فقط درګرو قدرتمند بودن پشتونها است حال با این فضا خود تصور بفرمائید که جوانانی مانند همایون صاحبزی که اګر استعداد هنری داشته باشند چګونه باید رشد نمایند ، درحالیکه هنرموسیقی هنر عشق به انسان وانسانیت است، درین هنر هیچ مجالی برای تقویت احساس نفرت وکراهیت از انسان وجود ندارد. تا وقتیکه هنرمند قلب وروحش از امراض روحی وروانی چون نفرت از انسانها باک نسازد، هرګز آوازش بدلها چنګ نمی زند.

این عکس چندسال پیش همایون صاحبزی میباشد این جوان وامثال وی متاسفانه درکشورهای اروپایی قربانی افکار واندیشه های عقده مندانه وشکست خوردهء پدران شان شده اند، ګفته میشود که پدر همایون صاحبزی، یکی ازهواداران دکترنجیب الله احمدزی ، بحساب می آید. این موضوع قابل یاد آوری است که . بعداز اعدام دکتر نجیب الله احمدزی بوسیلهء طالبان، اختلافات قبیلوی میان فاشیستان پشتون درشهرمالمو بالا ګرفت که تا اکنون نیز همجنان ادامه دارد. رفیق زرنګار ازقول یکی ازمعلمان زبان پشتو درشهرمالمو می نویسد:

یکی ازمعلمان زبان پشتو برایم حکایت کرد که زمانیکه طالبان، دکترنجیب الله احمدزی را اعدام کردند، فردی بنام مهتاب الدین نظامی که دراصل ازشاګردان سلیمان لایق درولایت بغلان بوده وبحیث کارمند زیر پوشش خاد سالها در درون تنظیمهای جهادی کار کرده است ولی ما تا وقت اعدام دکترنجیب الله ازین موضوع آګاهی نداشتیم ، او خودش را چندین سال متواتر برای ما مجاهد معرفی کرده بود، اما بعداز اعدام نجیب الله ، روزی درحالیکه درموترم نشسته بود ومن درحال راننده ګی بودم، بکباره اززبانش برآمد که:

یاره ... صیب! دا طالبان ډیر مردار خلک ول....؛؛
یارا! این طالبان خیلی مردم کثیف بودند؛؛

من برایش ګفتم: چرا؟
ګفت مګر داکتر نجیب الله قابل اعدام نمودن بود؟

او درحالیکه شدید ترین تاثرات قلبی خویش را ازبابت اعدام دکترنجیب الله احمدزی ابراز می نمود، برای من غیر قابل تصور بود. من تا آنوقت که فکر میکردم که این شخص اصلا مربوط تنظیم های جهادی بود چطور شد که حالا دراعدام دکترنجیب الله اشک میریزد، در اول فکر کردم که شاید وی شوخی میکند، اما ازدشنام دادنهای بی رویه اش به طالبان دانستم که وی واقعا جدی است، کنترول خویش را بالای اعضابم از دست دادم، فورا موتر را بریک نمودم وبا قهر ګفتم:
کته شه خنزیره!
پائین شو خنزیر ازموترم
وی که توقع چنین واکنشی را ازجانب من نداشت، درحالیکه رنګش سفید پریده بود ازموترم پائین شد. ازهمان زمان به بعد دیګر روابطم را باطرفداران مخفی وعلنی دکترنجیب الله احمدزی قطع نمودم.

یاهو

بااحترام
پرویز بهمن

ایمیل تماس:

parvisbehman rocketmail.com