فساد در دولت و سازمان ملل

اشاره: قصد داشتم اين گفتگو تنها درباره فساد اداری باشد. وقتی با سخنگوی تام کونيگز عليم صديق تماس گرفتم و گفتم : عليم می خواهم با تام گفتگويی اختصاصی داشته باشم. به او سلام برسان و برايم وقت بگير، بلافاصله اين کار را کرد و من در روز مشخص و ساعت مشخص با تام کونيگز گفتگو را آغاز کردم. اين گفتگو به زبان انگليسی انجام شد و کسانی که دست اندرکار رسانه ها هستند می دانند که دوباره شنيدن يک مصاحبه و بعد ترجمه آن کار بسيار خسته کننده ای است. با اين وجود ناچار به شنيدن دوباره و ترجمه آن تن دادم و آنچه در ادامه می خوانديد حاصل اين گفتگوی تقريبا يک ساعته است.

کامران ميرهزار: بسيار خوب آقای کونيگس، بسيار تشکر از اينکه در اين گفتگوی اختصاصی با کابل پرس^? شرکت کريد. در ابتدا چه سخنی با خوانندگان کابل پرس داريد؟

تام کونيگز:من می خواهم دوباره بر عزم جامعه جهانی برای کمک و پيشرفت افغانستان تاکيد کنم و بويژه اينکه جامعه جهانی عزم راسخی برای تامين امنيت و صلح در افغانستان دارد.

کامران ميرهزار: اما تمام شرايط در افغانستان عليه صلح و امنيت می باشد.

تام کونيگز: ما می دانيم اين شرايط دشواری است. ما می دانيم که اوضاع وخيم تر شده است. ما با يک چالش برخورد کرده ايم. ما فکر نمی کرديم که اوضاع به اين شکل پيش برود.

کامران ميرهزار: افغانستان اکنون به نظر شما با چه مشکل عمده ای روبرو می باشد؟

تام کونيگز : به نظر من يکی از مشکلات مهم در افغانستان فساد می باشد. اگر نهاد های افغان اين مشکل را برطرف نکنند، طالبان و نيز نيروهای مخالف دولت می توانند نفوذ بيشتری پيدا کنند و اوضاع را تغيير دهند.

کامران ميرهزار: آيا فکر می کنيد که طالبان يک گروه صرفا مخالف دولت است و يا اينکه يک گروه تروريستی است؟

تام کونيگز: طالبان هر دوی آن ها هستند. آن ها روش تروريست ها را دارند و نيز جنگجويان تروريست را. آنان همچنين مخالف دولت هستند. دولت اگر نتواند در روستاها و نقاط دورافتاده خدمات مناسب را ارايه کند، برای تامين امنيت و مبارزه با مواد مخدر با شکست مواجه خواهد شد.

کامران ميرهزار: من مقالاتی خوانده ام که نويسندگان آنان از دست داشتن خانواده رييس جمهور کرزی در قاچاق مواد مخدر خبر دادند. همچنين در صحبی که با لوی سارنوال افغانستان داشتم، وی گفت که در صورت بودن چنين منابعی من موضوع را پيگيری خواهم کرد و صحت و عدم صحت آن را مشخص می کنم. نظر شما در اين باره چيست؟

تام کونيگز: من نظری ندارم. من نمی توانم اين نظر را رد يا تاييد کنم ولی اين نظر شخصی من است و من مطمئن هستم که رييس جمهور يک انسان بسيار دوست داشتنی، قابل اعتماد و لايق می باشد. من رييس جمهوری بهتر از او برای افغانستان نمی بينم.

کامران ميرهزار: چرا فکر می کنيد که او در افغانستان بهترين است؟

تام کونيگز: من وقتی کار او را ارزيابی می کنم می بينم که او در حال گسترش حاکميت دولتی در تمام افغانستان است. در ابتدا می گفتند که او فقط رييس جمهور کابل است. اما او اکنون در تمام کشور قدرت و اختيار دارد. او در حال تغيير دادن افراد جنگ سالار است. او يک آدم دموکرات است. او نهادهای رشديافته ی دموکراتيک را می خواهد. او تلاش می کند که رابطه افغانستان را با جامعه جهانی نزديک نگاه دارد. کرزی همچنين تضمين کرده است که مردم افغانستان دموکراسی و صلح می خواهند. اين موضوعات بسيار برای کسانی که قصد رييس جمهور شدن را دارند، مشکل می باشد.

کامران ميرهزار: اما بيشتر از نود درصد افراد در قدرت، جنگ سالاران هستند و کسانی که از زمان شاهی تاکنون ظلم کرده اند. آقای کرزی يک مجاهد بود و زمانی با صبغت الله مجددی کار می کرد. اکنون مجاهدان يا به اشتباه احزاب سابق که گروه های نظامی بودند در قدرت سهيم می باشند. اگر شما به سرک های کابل برويد، کمتر کسی را پيدا می کنيد که با رييس جمهور کرزی موافق باشد.

تام کونيگز: من فکر نمی کنم که جنگ سالاران دولت را کنترول می کنند. اين صحيح نيست.

کامران ميرهزار: معاونين رييس جمهور و برخی از اعضای کابينه. در پارلمان آقای سياف و محقق همه در قدرت سهيم هستند. اکنون هم دولت اعلام کرده که با ملاعمر و حکمتيار آماده مذاکره است.

تام کونيگز: بعد از جنگ و درگيری، شما بايد در ساختن نهاد ها شرکت می کرديد. شما بايد از کسانی که رای دادند سوال کنيد که چنان به اين افراد رای داده اند. مساله بعدی مذاکره است. با چه کسی؟ کرزی با ملا عمر و حکمتيار مذاکره نکرده است. او بسيار شفاف است. هيچکس فراتر از قانون اساسی نمی تواند عمل کند. به نظر من اين درست است که بر اين اساس با هر کسی صحبت شود. هرکسی که قانون اساسی را قبول کرد بايد به او خوشامد گفت.

ما نمی توانيم درباره طالبان با کشتن افراد بيشتر به نتيجه برسيم. از يک سو نياز هست که پوليس و اردوی ملی تقويت شود و از سوی ديگر گفتگوهای سياسی لازم است. بايد درها را باز نگه داشت و بر اساس قانون اساسی عمل نمود.

کامران ميرهزار: بسيار می بخشيد آقای کونيگز. اما اين يک پارادوکس و تضاد است که از يکسو ناتو در حال نبرد با طالبان است و از سوی ديگر طالبان از طريق برنامه صلح به رياست مجددی در حال دور زدن ناتو می باشند. آنان با نفوذ در دولت به نوعی قوانين را نيز به شکل بنيادگرايانه تغيير می دهند. پوليس و مذهبی و نيز پيش نويس قانون جديد رسانه ها را که من خوانده ام نشان می دهد که همه چيز به نفع تفکر طابانی است.

تام کونيگز: من فکر می کنم که افراد زيادی هم هستند که با تفکر طالبانی موافق نيستند. آنان می توانند دخالت کنند و قوانين را بصورت دموکرات حفظ نمايند. در عين حال من می دانم که افرادی که به طالبان پيوسته اند، مختلف هستند و با دلايل مختلفی به طالبان پيوسته اند. برخی برای آن چيزی که جهاد می نامند، برخی که فکر می کنند که آينده ای ندارند و بايد جنگجو شوند و يا حتا دلايل مختلف ديگر. برای بازگرداندن دوباره آنان به جامعه باز و دموکرات بايد برنامه آموزشی داشت و با يک چالش سياسی برخورد کرد. از سوی ديگر بايد بحث و گفتگو ميان افراد بنيادگرا و ليبرال در پارلمان صورت بگيرد. پارلمان برای همين است. درباره قانون رسانه ها. در حال حاضر شما يک قانون رسانه های آزاد و پيشرفته در سراسر جهان داريد که برخی با اين مخالف هستند. آنان تلاش می کنند تا آن را تغيير دهند. درباره مساله امنيتی اسنادی انتشار يافت که رسانه ها با اعتراض به آن پاسخ دادند. اين بسيار خوب است. اين قدرت رسانه ها است. رسانه ها من فکر می کنم می توانند عليه هر اقدامی برای محدود کردن مقابله کنند. با گرفتن نظريات مختلف، با براه انداختن بحث ها و گفتگو ها. رسانه ها هر لحظه بايد خود را برای مباحث مختلف آماده کنند و فکر می کنم اين خوب است که در پارلمان نظرا مختلفی درباره رسانه ها طرح شود.

کامران ميرهزار: شما درباره فساد در حکومت افغانستان صحبت کرديد. درباره ی فساد در سازمان ملل چه عقيده ای داريد؟

تام کونيگز: فساد در همه جا می تواند باشد. من نمی توانم بگويم فساد در سازمان ملل وجود ندارد. حتا نمی توانم بگويم که در يونيما وجود ندارد. چيزی که مهم است مکانيزمی می باشد که با آن مقابله کند. اگر کسی به من بگويد در اين اداره فساد دارد من می گويم. بسيار خوب؛ پيش من بيا و جزييات را ارايه کن. من بلافاصله پس از دريافت جزييات و بررسی آن، به يک کميسيون مستقل ارجاع می دهم که به من و هيچ کسی ديگر وابسته نيست. آن ها تحقيقات را شروع خواهند کرد. آن ها در مقابل فساد واکنش نشان می دهند. اگر فسادی در سازمان ملل کشف شد بايد بلافاصله به دادگاه ارجاع شود. اگر ادعا درباره فساد درست نباشد، ما بايد تحقيق کنيم که به چه دلايلی اين ادعا صورت گرفته است و پاسخ فردی که مورد اتهام واقع شده را بدهيم. اين مکانيزم بسيار مورد نياز است.

کامران ميرهزار: من گزارشی داشتم مبنی بر اينکه اختلاسی بيش از يک ميليون دالر، بين يو. ان. او. پی. اس و يک ان. جی. او که در حقيقت يک کمپنی ست صورت گرفته است . در اين مورد سارنوالی افغانستان نيز در جريان است که متاسفانه هيچ اقدامی انجام نداده است. در يک مورد ديگر من گزارشی دريافت کردم مبنی بر اينکه در يو. ان. دی. پی 1100 موتر جيپ برای انتخابات رياست جمهوری و پارلمانی خريداری شده است. قيمت اين موتر ها 4 هزار دالر آمريکايی می باشد و گزارش شده که 7 هزار دالر خريداری در رسيد ها (بل) آمده است. سخنگوی اين سازمان به من گفت که اين اطلاعات اقتصادی را من نمی توانم در اختيار شما قرار دهم. شما درباره اين موارد چه خواهيد کرد؟

تام کونيگز:در مورد اول من بسيار مشتاق هستم که بدانم که ماجرا به شکلی بوده است و از دوطرف اين قضيه سوال کنم. يو. ان. او. پی اس و حکومت ايتاليا واکنش نشان خواهند داد. اگر کسی در سازمان ملل در دزدی و فساد دست داشته باشد، مجازات خواهد شد. من از همه دعوت می کنم که اگر اطلاعاتی در اين زمينه دارند اطلاع دهند. من مطمئن هستم که حکومت ايتاليا هم چنين واکنشی نشان خواهد داد. ما نمی خواهيم با کسی کار کنيم که در فساد دست دارد.

اگر شما ادعايی درباره يو. ان. دی. پی داريد بايد پيگيری شود و از سخنگو پرسيد که چرا اين اطلاعات را در اختيار شما قرار نداده است. ما بايد بسيار شفاف در مقابل فساد عمل کنيم و اين مسايل را بايد پيگيری کرد.

کامران ميرهزار: من با آقای هلست رييس يو. ان. او. پی اس و شرکت اينترساس صحبت کردم. مدارکی بدست آوردم و با چند کارشناس بين المللی مشورت نمودم. آن ها اختلاس بيش از يک ميليون دالر را تاييد کردند. بسيار خوب شما قبلا گفتيد که يک آزمايش انجام خواهيد داد و برای برخی از کارگران سازمان ملل برنامه های آموزشی برای مبارزه با بی سوادی خواهيد گذاشت. به کجا رسيد؟

تام کونيگز: هنوز هيچ. من نمی توانم کسی را مجبور کنم که به کلاس های سوادآموزی بيايند. من به تمام ادارات سازمان ملل اعلام کردم که چنانچه اگر کسی بی سواد است ما برايش دوره های آموزشی خواهيم گذاشت اما کسی مراجعه نکرد. فکر می کنم برای افراد اين دشوار است که بيايند و بگويند که من بی سواد هستم.

کامران ميرهزار: من سيستم آموزشی افغانستان را بازبينی کردم. اين سيستم بسيار کهنه و قديمی است و به همان سيستم ارباب و رعيت کمک کند. ما به سيستمی شبيه نو و امروزی مطابق با واقعيت های افغانستان نياز داريم. مانند سيستمی که پائولو فررر در آمريکای لاتين داشت. وزارت معارف افغانستان اکنون دارای يک سيستم بسته است و من به عنوان ژورناليست نمی توانم آزادانه درباره وضعيت مکاتب گزارش تهيه کنم. يک سيسم کاملا بوروکراتيک و نيز بسته. ما بايد اين وضعيت را تغيير دهيم. آيا فکر نمی کنيد که ما به يک برنامه ملی برای مبارزه با بی سوادی نياز داريم؟

تام کونيگز: اول از همه بايد بگويم که شما نمی توانيد با همه ی دانش آموزان گفتگو کنيد و وارد صنوف درسی شويد. به اين دليل که آموزگاران خواهند گفت که اينجا جای مطبوعات نيست. ولی بعد از صنوف درسی می توانيد اين کار را بر اساس آزادی مطبوعات انجام دهيد. من می دانم که وزير معارف(حنيف اتمر) به سيستم های آموزشی نو علاقمند است. فعلا مشکل اين است که بايد کودکان و جوانان را به مکاتب فرستاد. تلاش کنيم که آنان هر چه بيشتر در مکاتب شامل شوند. اين زمان می برد. هنوز نسل جوان همگی به مکاتب نمی روند. همچنين کم کم بايد به فکر اشتغال آنان بود. ابتدا اين برنامه را بايد انجام داد. در اينجا بسياری از افراد به آموزش باور ندارند و نمی خواند که فرزندانشان به مکاتب بروند.

کامران ميرهزار: من گزارشی داشتم مبنی بر اينکه يونيسف 17 ميليون جلد کتاب را برای صنوف ابتدايی، بصورت تمام رنگ در چاپخانه های مالزيا به چاپ رسانده که اين کتاب ها همگی با غلط های تايپی چاپ شده اند. اگر قيمت چاپ هر جلد کتاب تنها پنج دالر باشد. اين رقم زيادی خواهد بود که به هدر رفت. شما می توانيد من و خوانندگانم را مطمئن بسازيد که اين مورد را دنبال خواهيد کرد تا بدانيد که چرا اين تعداد کتاب با غلط های تايپی چاپ شده است؟

تام کونيگز: من درباره اين موضوع چيزی نشنيده ام. اما فهميدن اين مورد ممکن است. من نمی دانم چگونه اين ماجرا بوقوع پيوسته است. من می توانم از وزير معارف در اين باره سوال کنم و موضوع را مشخص بسازم. حتا شما خودتان می توانيد از يونيسف جويا شويد. من اين کار را می کنم. غلط های تايپی در کتاب های کودکان بسيار ناگوار است. آنان غلط ها را ياد خواهند گرفت. اول از همه چرا اين کتاب ها در مالزيا به چاپ رسيده است. من فعلا نمی توانم چيز بيشتری در اين مورد به شما بگويم تا وقتی که در اين باره تحقيق نکنم.

کامران ميرهزار: چه چيز مثبتی در افغانستان ديده می شود. مثلا در بخش کتاب حتا ده کتاب در سال در اينجا چاپ نمی شود. آن ده کتاب هم بدون استندارد ها و بدون شماره استندرد بين المللی کتاب به چاپ می رسند.

تام کونيگز: شما می دانيد که من چند کتاب به چاپ رسانده ام. اين کتاب ها با مشکل چاپ شدند. من به عنوان نويسنده غمگين شدم. اين موضوع ممکن است در همه جا پيش آيد. من اميدوار هستم که سردبيران و ويراستاران افغانستان به دانش چگونگی چاپ و نشر کتاب دست پيدا کنند. حتا در برخی موارد کتاب های بسياری مشهوری با غلط به چاپ می رسند که دقت و توجه لازم است. در حال حاضر من کتابی از وينستون چرچيل می خوانم که درباره کمپاين نظامی در اطراف افغانستان است. در آن زمان اين در هندوکش بود، بيرون از قلمرو هند بريتانيا. در اين کتاب غلط های فراوان ديده می شود که چرچيل شرم داشت آن را منتشر کند. اين در سال 1898. تاب در انگلستان چاپ شد. ولی در مورد کتاب کودکان بايد دقت زياد کرد.

کامران ميرهزار: من می دانم که شما مترجم آثار ادبی از زبان اسپانيايی به زبان آلمانی هستيد. آيا هنوز ترجمه می کنيد؟

تام کونيگز: در حال حاضر نه. من دنبال موقعيتی هستم که در دو سال آينده که بازنشسته می شوم اين کار را ادامه دهم. اين چالش بسياری خوب زبانی در هنگام ترجمه است. من کار با زبان را دوست دارم. من متاسم که زبان دری نمی دانم. من اين زبان را دوست دارم. تعدادی اثر ادبی را من از راه ترجمه خوانده ام که زيبا و دوست داشتنی هستند. ترجمه آثار ادبی مشکل است و جوانان با استعداد زيادی هستند که بايد آثارشان در سطح جهان منتشر شود. اما مترجم حرفه ای نيست.

کامران ميرهزار: کدام شاعر و يا نويسنده را بيشتر از همه دوست داريد؟

تام کونيگز: از ادبيات جهان سروانتس دون کيشوت و گابريل گارسيا مارکز را دوست دارم.

کامران ميرهزار: چه نظری درباره کابل پرس و رسانه های اينترنتی داريد. ما به هيچ عنوان سانسور نمی کنيم. گاهی رسانه های ديگر بدليل امنيتی اخبار را مستقيما خود نشر نمی کنند و با منبع کابل پرس به نشر آن می پردازند. در حال حاضر نيز گمان می رود که دولت در حال محدود کردن رسانه ها می باشد.

تام کونيگز: اول از همه رسانه های اينترنتی از همه ی رسانه ها آزاد ترند. ولی در مورد برخی موارد بايد محدود شوند. مثلا چگونه می توان بمب ساخت. يا سايت های سکس نبايد موجود باشند. يا سايت هايی که جهاد و حملات انتحاری را تبليغ می کنند. در سمت ديگر سايت هايی هم هستند که ادبيات و استعدادهای فردی را بازتاب می دهند. اين بسيار خوب است و اينترنت يک وسيله تازه برای رسانه ها در افغانستان است و آينده ی خوبی دارد. در حاضر افراد کمی در افغانستان دسترسی به اينترنت دارند. اما افراد زيادی هستند که تلفون موبايل دارند. زمان لازم است تا اين افراد از اينترنت استفاده کنند. من کارها و تلاش های شما را بسيار می ستايم و آينده ی خوبی انتظار دارم. ولی در حال حاضر مردم بيشتر راديو گوش می کنند. حتا بيشتر از مطبوعات و تلويزيون طرفدار دارد. اما مطمئن هستم که بزودی جوانان به اين امر توجه خواهند کرد و رسانه های اينترنتی موفق خواهد شد.

کامران ميرهزار: سپاس آقای کونيگز

تام کونيگز: من هم از شما تشکر می کنم