نقدی بر وضعیت تعهد و تخصص در افغانستان

شايستگي و كاررابه اهل آن سپردن به عنوان يك ارزش مورد قبول هم توسط دولت و هم توسط مردم مورد پذيرش قرارگرفته اما اين مفهوم تا هنوزباتمام ابعاد آن درتعيين نقشها تعريف نشده است و عملكرد ها نيز بدين گونه عيارنگرديده است ، تا زماني كه اين بهترين اصل و پسنديده ترين پرنسيپ جايگاه خويش را نيابد كمبود ها و كاستي ها شديدا مديريت كشورراتهديد مي كند .

با گفتن اينكه درشرايط كنوني كشوربه چه چيز نياز داريم و چه چيز هايي بايد ازليست نيازهاي فوري حذف شود اين الوهيت ها را ذهن اشخاص و افراد تعيين نمي كند . خواسته ها و نخواسته ها مطابق وضعيت عيني كشورمشخص مي شود نگاه به چشم انداز آينده كشورو مسيري را كه بايد طي شود شرايط و امكانات ملي و بين المللي توان وامكانات موجود همه و همه درخواسته ها بايد دخيل باشد .

علم كافي نيست بايد علم درعملكرد هاي سالم متبادر گردد خواسته كفايت نمي كند . خواسته ها بايد درجهت تحقق سيركنند ،نيت سالم داشتن كافي نيست ،نيت ها بايد سالم بودنشان رادرعمل اثبات برسانند . داشتن ايده آل هاي جامعه مطلوب كفايت نمي كند بايد آن جامعه را ساخت . مثلا گفته شده كه درشرايط فعلي كشورما به تربيت اين قدرمتخصص و تكنسين نيازندارد بايد مشخص شود برچه مبنايي اين نياز منتفي است فقط به دليل نبودن بازار كار؟ بايد روشن گردد . كه بازاركارعلم را ايجاد مي كند و يا علم است كه بازاركارمي سازد .

آقاي مالتوس مي فرمودند آدمها راكم كنيم تا مواد غذايي جهان براي انسانهاي باقي مانده كفايت كند به اين مفهوم كه ازعلم و تكنولوژي كارساخته نيست. امروزوضعيت جهان خيلي متفاوت با دوقرن گذشته است نمي توان ازتربيت متخصص خاصتا حقوق دان و داكترمنصرف شد كشورما كه درآستانه نوسازي قراردارد . نياز مفرط به كارشناس و اهل فن دارد . اگرمتخصصين خارجي ازكشوربيرون بروند درحاليكه ايشان هيچ تعهدي هم به اين سرزمين ندارند و پول گزافي هم دريافت مي كنند باز هم كارها معوق مي ماند . پس بازاركاردركشوروجود دارد عدم توجه به تربيت كادرهاي تخصصي ،عدم توجه به تكنولوژي و فن آوري امروزي است و كم لطفي به علم است يعني اينكه مردم ماازحركت روبه جلو بازمي ايستند كشورما بايد مدارج علمي را پله به پله طي كند . ايجاد بازاركار معلول همين علت ها و علت هاي ديگري ازجمله تلاش مسئولين دولت، تأمين امنيت ،سرمايه گذاري و غيره است .

بايد فرموش نكنيم كه اين كشوررافقدان بازاركارويران نكرده است و شكم هاي گرسنه نبوده است كه مارادچاراين مصيبت هاي جانكاه نموده . اين كشوررامغزهاي گرسنه ويران كرده است همين امروزهم مغزهاي گرسنه بدترين آفت براي مردم است .

اگرمغزها در جامعه ما تغذيه شود شكم ها سيرمي شود اين سرزمين آنقدرغني است كه شكم ها راسير كند .

اما آزادي : خاصتا آزادي بيان با سرشت و ماهيت انسان عجين شده, اگرآنرا ازانسانها دريغ كنيم انسانيت راازانسانها مي گيريم به خصوص ضديت با آزادي بيان به نوعي دهن كجي به مبارزات ميليون ها انسان وارسته اي است كه بخاطر آن جان هاي خويش راهديه كرده اند,حتي دركشورخودمان .

آزادي بيان في نفسه نه شرقي است نه غربي هرجاييكه انسان است ميل به آزادي وجود دارد تقابل به اين امردريد قدرت انسان نيست , ماهيت و سرشت انسان را كسي نمي تواند تغيير بدهد ، هر ايدئولوژي و سياستي كه مخالف سرشت انسان سير كند سرش به سنگ مي خورد بهتراست اجازه داده شود انسانها با استفاده از تجارب گذشته و دستآوردهاي بشريت امروزبه اين جوهردروني انسان برسند .

جهان امروزجهان بزرگي است با فكرهاي كوچك وبسته مديريت نمي شود ،هركس كه درجهان امروز مي خواهد مديريت كند به جاي اينكه جهان را كوچك كند كه غيرممكن است بايد فكرش را بزرگ نمايد تامتناسبي بين فكراو و جهان حاضر ايجاد شود .

فساد اداري يكي ازمشكلات مهم كشوراست . ذجه هاي بي محتوا و راه حل هاي مقطعي تا هنوزنتوانسته راه بجايي ببرد نمي شود درپايين مرداب نشست آب ذلال و گوارا انتظار داشت ،هيچ مردابي هم بدون كارو زحمت انسانها به گلستان تبديل نمي شود . دركشورما فساد است و خيلي هم گسترده و وسيع وجود دارد همه بدون شك به وجود آن اذعان مي دارند حتي رئيس جمهوري محترم كشور، دركشورما فساد روزتاروز بازتوليد مي شود صدها ام الفساد دراين كشوروجود دارند كه فساد رابازتوليد مي كنند تازمانيكه آن مولدين ازوطن زدوده نشوند آنها چاق و چله ترمي شوند ، اتخاذ راههاي متفاوت عليه فساد تا امروزسودمند نبوده است.

تربيت نسل امروزو فرداي كشور نيز مشكلات متعددي دارد و مربيان و دلسوزان امور تربيتي را سخت نگران كرده است خانواده ها نسبت به سلامت تربيتي اولادشان مطمئن نيستند عامل اعتياد جوانان به مواد مخدريكي ازمشكلاتي است كه تربيت نسل جوان را شديدا مختل كرده است سايرعرصه هاي زندگي مردم نيز دچارآسيب هاي فراواني نموده است . معلمين عزيز، استادان محترم پوهنتون ها و اعضاي خانواده ها راشديدا مضطرب نموده مواد مخدربه موسسات تربيتي نيز راه يافته ،تجربه نشان داده است كه درغياب يك بسيج عمومي اعم ازملي وبين المللي و اتخاذ راهكارهاي جديد و عملي اين مبارزه به سرانجام مطلوبي نمي رسد . متأسفانه تا فعلا دولت نتوانسته است مبارزات مفيدي رادراين عرصه انجام بدهد و با گذشت هرروزتشويش و نگراني مردم افزايش مي يابد. درهمين جابايد متذكرشويم كه دولت درهيچ امرمهمي ازجمله مبارزه عليه مواد مخدرو اعتياد دست آوردي نخواهد داشت اگر مردم اين وطن رادراين مبارزات سهيم نسازد .