فقر و بیکاری، جانسوز ترین رنج مردم در افغانستان

عکس از اسوشیتد پرس

بیکاری و فقر اقتصادی از اصلی ترین مشکل مردم در کشور به حساب می آید.آگاهان امور نیز بر این باورند که بیکاری سبب دلسردی مردم نسبت به دولت گردیده و باعث می شود که شماری از جوانان با مخالفین مسلح همکاری کنند. در حالیکه بیشتر از هشت میلیون تن در کشور بعنوان نیروی مستعد به کار محسوب می شوند مسئولین وزارت کار و امور اجتماعی می گویند که بیش از سه میلیون تن از بیکاری رنج می برند.
يكي از مهم ترين معضلات اجتماعي درافغانستان نبود كار و اشتغال در كشور مي باشد، بي كار در افغانستان در طي 9 سال اخير به يكي از مهمترين دغدغه هاي اجتماعي تبديل گرديده است كه دولت افغانستان و نيز نهاد های بين المللي در راستاي توسعه بهبود اجتماعي درافغانستان تلاش مي كنند، نيز از حل آن عاجز آمده اند.
براساس آمارهاي رسمي كه سال گذشته از سوي سازمان ملل درافغانستان انتشار يافته است بيش از 40 درصد مردان و بيش از 60 درصد زنان درافغانستان بيكار هستند. اما اکنون این آمار به 52 در صد رسیده است، آماری که امروزها اعلام گردیده است، معیار بیکاری مردان را در نظر گرفته اند که تا پارسال براساس آمار سازمان ملل 40 درصد بود و اکنون این آمار به 52 در صد رسیده است وآمار بیکاری زنان چندان تغییری نداشته است و براین اساس قطعا آمار بی کاران در کشور بیش از سه میلیون نفر مرد است. جالب این است کساني كه آمار شان در ليست افراد شاغل يا صاحب كار قرار گرفته اند نيز كساني هستند كه بسياري از آنان شغل دايمي ندارند، بلكه در آمد كوتاه مدت يا منقطع دارند و دولت افغانستان اين افراد را جزء افراد بيكار به شمار نياورده اند، به عنوان مثال كارگران ساختماني سر چهار راه ها كه هر صبح گاه در سر هرچهار راه بيش از هزار نفر منتظر كار مي مانند و از اين جمع فقط يك درصد شان در ان روز به كار مي روند و بقيه شان هم چنان بيكار به خانه بر مي گردند، دولت افغانستان همه اين افراد را جزء كارگران شاغل يا صاحب كار به شمار آورده اند، هم چنين افرادي را روزها به دست فروشي مشغول هستند و سركراچي و تبنگ چيزهايي را برای فروش عرضه مي كنند در حالي درآمد انان در روز شايد كمتر از 50 تا صد افغاني باشند، اين افراد جزء كساني قرار گرفته اند كه مشغول به كار هستند در حالي كه شاروالي به دليل راه بندان زياد و كثرت دست فروشان و ليلامي فروشان مجبور مي گردد، تا انان را از كنار سرك ها و جاده و چوك ها جمع كنند تا سد معبر براي مردم و موتر ها ايجاد نكنند.

باتوجه به اين آمار چندی پیش اتحاديه ملي كارگران كشور در برآوردي كه دراين مورد انجام داده اند با تفكيك اين نوع از كار ها و مشاغل كه درآمدي قابل قبولي ندارد و نمي تواند نيازمندي ها يك خانواده را برآورده سازد، اين اتحاديه اعلام كرده است كه 70 در صد از باشندگان کشور به کار دائمی دسترسی ندارند.

اين آمار نشانگر اين حقيقت است كه در واقع ميزان بيكاري در افغانستان ميان مردان ممکن است حتی بالاتر از 52 درصد بلكه 70 در صد باشد، زيرا اشتغال و در آمد تعریف خاصي دارد كه افراد با برخورداري از اين ويژگي ها مي تواند فردي داراي شغل به شمار برود، در حالي كه در افغانستان كار ساختماني از طريق نشستن سر چوك و يا دست فروشي به هيچ معياري براي اشتغال و كار گري مطابقت ندارد و نمي تواند آن را شغل به شمار آورد، در حالي كه بسياري از مردم كشورما در شهر ها به اين گونه كارها اشتغال دارد.

به همين دليل اتحادیه ملی کارگران کشور افزایش بیکاری را یکی از انگیزه های افزایش ناامنی در کشور می داند و از نهادها و کشورهای کمک کننده می خواهد تا زمینه کار را برای افغانها در داخل و خارج کشور فراهم نمایند. یک مطالعه تحقیقی جدید نشان میدهد که در حال حاضر يكي از دلایل عمده مهاجرت های فرامرزی از افغانستان به پاکستان و باالعکس آن فشارهای اقتصادی و پيدا كردن كارمی باشد.

تحقیقات برخی از منابع غربی نشان داده است که برخی از افراد شبه نظامی طالبان را کسانی تشکیل می دهند که به دلیل فقر و بی پولی به صفوف طالبان پیوسته اند، یک تن از طالبان مسلح محلی که در ولایت بلخ به دولت پیوسته بود، به رسانه ها اظهار داشت اگر دولت زمینه کار را برای مردم فراهم سازد تعدادی از ناراضیان دولت که در صف مخالفان پیوسته به دولت تسلیم خواهند شد. این که تاچه اندازه این سخنان آنان حقیقت دارد، معلوم نیست، اما تردید وجود ندارد بخشی از نیروهای که به طالبان پیوسته اند به دلیل فقر و بیکاری بوده است.
به هرحال معضل بیکاری و فقر می تواند پدیده های منفی زیادی را در جامعه ایجاد کند، براین اساس دولت افغانستان و جامعه جهانی باید برای برون رفت از فقر و بیکاری باید راهکار اساسی را جستجو نماید
متاسفانه چند سال است دولت مردان کشور بهبودی وضعیت اقتصادی دم می زنند و وعده بهبودی کار و اشتغال را برای مردم می دهند و گاه گاهی اعلام می کنند که برای کشورهای خارجی مانند امارات و عربستان و دیگر کشور ها کار گر می فرستند، اما چند سال است که این وعده ها هملی نگردیده است. برخی ادها می کنند که افغانها را کشورهای یاد شده به این دلیل نمی گیرند که آنان تخصص و حرفه لازم را در کارهای مورد نیاز در این کشور ها ندارند.

اگر این ادعا درست باشد که تا جایی هم درست است، آیا وزارت کار و امور اجتماعی کشور وظیفه ندارد که جوانان مستعد جویای کار را آموزش های لازم بدهند؟ و یا باهمکاری این کشورها کورس های آموزشی بگذارند؟