به بهانه روز جهانی کارگر

کار براي جامعه کارگري افغانستان تنها راه رسيدن به يک لقمه نان است زيرا دولتي نگاه ارزشي براي ايجاد کار ندارد، و اين موضوع را به عنوان گزينه فصلي مي نگرد، نه به يک محور استوار سازي جامعه و کشاندن آن بسوي تعالي.

موضوع اشتغال يکي از مسايل اساسي در هر کشور و دولتي است که از دغدغه هاي فکري خانواده ها، اجتماع و دولت ها به شمار مي رود.

عکس از جواد جلالی

اشتغال رابطه مستقيم با تداوم بنياد مستحکم خانواده ها، پيشرفت اقتصادي جامعه و کشور دارد و با حل آن بسياري از مشکلاتي که جامعه دامنگير آن است حل مي شود. بنابراين دولت ها تلاش مي کنند تا با حل موضوع اشتغال و تلاش براي اشتغال زايي هم وظيفه مهم خود در اين رابطه را به انجام برسانند و هم به امنيت رواني خانواده ها و اجتماع و در نتيجه به امنيت کشور و پيشرفت اقتصادي آن کمک کنند.

طبعاً دولتي که نتواند اين قضيه را حل کند علاوه بر بيکاري که دامنگير جامعه است دچار مشکلات بيشتري خواهد شد.

شايد اين درست که در هفت سال چيزي تغيير نخواهد کرد؛ اما واقعيت تلخ تر آنست که دولت در اين مدت تلاش نکرده و براي رسيدن به اين هدف حرکتي نکرده است.

بلکه در موردي زيادي با بيکار کردن دسته جمعي کارگران بدون در نظر داشت ابعاد گسترده يي اين پديده بخصوص در جريان وزارت ماليه آقاي انوار الحق احدي، اقدام کرده است. متاسفانه در هفت سال گذشته به پديده کار و گارکر به عنوان يکي از اجزاي اساسي و محوري تامين ثبات اجتماعي حتي در ميان اعضاي جامعه جهاني نگريسته نشد.

متاسفانه جامعه جهاني اين بار سنگين و حياتي را بر شانه هاي ناتوان و فساد پيشه يي دولت رئيس جمهور کرزي گذاشت، و خود حال به اشتباه برزگش پي برده است ولي تا حال براي حل معضله يي بيکاري و ايجاد اشتغال هيچ برنامه يي دقيق متصور نيست؛ زيرا اساساً برای رفع بیکاری و تامین زنده گی کارگران، باید سرمایه گذاریهای در بخشهای زیر ساختی متمرکز گردد، کاری که حتی نشانه های آن نیز قابل لمس نیست.

اول مي (11 ثور) مصادف است با روز بين المللي کارگر، در افغانستان درست زماني ياد بود به عمل ميايد که بحران بزرگ بيکاري در بين جوانان کشور به اوج خود رسيده، تامين حقوق اساسي كارگران از جمله بيمه كار و تقاعد فراموش و يا پايمال بوده؛ فقر؛ بدبختي و بي سرپناهي دامنگير زنده گي اكثريت شهروندان ميباشد و دولت هم در تجليل از اين روز نسبت به ساير روزهاي تاريخي كم توجه و يا بي تفاوت به نظر ميرسد.

اما دولتداران نيز حق به جانب اند زيرا در صورتيکه کار وجود نداشته باشد و كارگران طبقه پائين و مستضعف جامعه را تشكيل دهند، اين روز را براي کدام کارگر افغان تجليل نمايند.

بايد پرسيد: در صورتي که کار وجود نداشته باشد اين روز را براي کدام کارگر افغان تجليل مينمائيم؟ آيا براي آن کارگري که سالها در کشورش عرق ريخته؛ ولي امروز به جايش به کارگر خارجي موقع کار داده شده است؟ و يا براي کارگري که عمري خود را وقف خدمت به وطن نموده؛ ولي امروز با خريد و فروش فابريکات به نام اين که کشور به سوي خصوصي سازي و رشد سرمايه داري ميرود، بي سرنوشت به سر ميبرد؟ و يا هم براي آن کارگري که امروز حتي از نعمت معاش بخور و نمير محروم است و کسي اصلاً صدايش را نميشنود؟ تجليل از اين روز در شرايطي که به کارگر افغان کار مساعد نيست، نشان دهنده نمايش ظاهري به جهانيان و تمسخر بزرگ به مقام کارگر بوده و به هيچ صورت داروي درمانگر درد کارگر رنجديده افغان شده نميتواند.

عکس از چونگ

چگونه گي ايجاد کار و مساعد نمودن زمينه هاي آن با توجه به حال زنده گي کارگر در شرايطي که کشور در حال باز سازي قرار داشته و به نيروي دلسوزانه کارگران نياز دارد، يکي از وظايف مهم دولت منتخب افغانستان است که بايد به آن توجه جدي نمايد، در غير آن عدم توجه به نيروي کار داخلي و وسعت بحران بيکاري نه تنها باعث ايجاد فسق و فساد بيشتر در کشور شده و به تعداد گدايان، دزدان و قاتلان افزايش به عمل مي آيد؛ بلکه بدون شک به تعداد کارکنان عرصه کشف و قاچاق مواد مخدر که دولت در حال مبارزه جهت محو و نابودي آنها قراردارد، اضافه ميشود و امنيت از اين هم بيشتر بر هم خواهد خورد كه در آن صورت پاسخگوي اين همه بي عدالتيها و کم توجه يي ها دولت و نهادهاي کارگزار دولتي خواهد بود.

بيش از سه مليون بيکار در افغانستان

آمار و ارقام رسمي که از سوي دولت افغانستان منتشر شده در حال حاضر سه مليون جوان جوياي کار اما بيکار در اين کشور وجود دارند. البته اين رقم رسمي است که به نظر مي رسد آمار واقعي بيش از اين باشد.
بيکاري هاي مخفي نيز در کشوروجود دارد مثلاً در يک بخش اداره اي ظاهراً پنج نفر کار مي کنند اما براي دو يا سه نفر کار موثر وجود دارد. بيکاري هاي فني و صنعتي نيز به اين مورد اضافه مي شود مثلا ساختمان سازي که فصلي است و در زمستان کارگران ساختماني بيکار هستند. اگر اينها را نيز در نظر بگيريم ممکن است تعداد بيکاران به حدود پنج مليون نفر برسد.

امروزه افغانستان با سه بحران خيلي جدي يعني جنگ، فساد اداري و بيكاري دست و گريبان است.
شغل، كسب و كار از معضلات اساسي است كه متأسفانه نبود آن در اين روزگار باعث به وجود آمدن مشكلات زيادي براي مردم گرديده است. طبق آمار داده شده از سوي وزارت كار و امور اجتماعي، سه مليون نفر در افغانستان بيكار هستند، كه بيشترين تعداد بيكاران را كساني تشكيل ميدهند كه يا از مهاجرت كشورهاي همسايه برگشته اند و يا هم كساني اند كه از پوهنتون ها و مكاتب فارغ شده مگر نهادهاي آموزشي و اشتغال زا بنا بر نداشتن ظرفيت موفق به جذب آنها نگرديده اند.

به اين اساس بيكاري و نداشتن شغل باعث گرديده است تا تعداد زيادي از جوانان به اعتياد مواد مخدر، دزدي، قاچاقبري و حتي پيوستن به گروه هاي مخالف دولت رو بياورند. با اينكه افزايش بيكاري بحث گرم و داغ دولت در اين روزها را ميسازد، اما تجربه نشان ميدهد كه اين گونه بحث ها كمتر توانسته راهكار هايي را بسازد كه بتواند اندكي از مشكلات مردم را حل نمايد.

چنانچه ديده شده ، در هفت سال اخير با مصرف بیش از 25 مليارد دالر كمك هاي جهاني در افغانستان هنوز هم بيشترين مردم از فقر و بيكاري رنج ميبرند و ميزان اميدواري مردم به اينده بهتر کاهش مي يابد لازم به ذكر است كه تعداد بيكاران واقعي در كشور بيشتر از رقمي است كه اين وزارت ارايه كرده است چون گداها و نيز كساني كه با درآمد كمتر از حد نياز، زير خط فقر زنده گي ميكنند در اين رقم داده شده شامل نمي باشند.

عکس از چونگ

مديريت نيروي انساني، يكي از نيازمندي هاي اساسي در ظرفيت هاي كاري دولت هاست و اگر اين نيرو بدرستي سازماندهي و هدايت گردند، يك سرمايه بزرگ فنا ناپذير براي انكشاف و خود كفايي مي گردند. نمونه چنين ظرفيت در كشور چين است كه گرچه بيشترين نفوس جهان را در خود جا داده اما؛ به همت و تدبير رهبران آن، اين كشور فعلاً به کارخانه توليدي جهان تبديل گرديده است.

به اين اساس وقتي مردم بيكار هستند قاچاقبران افراد مسلح و طالبان مي توانند به آساني و با دادن پول خيلي كم آنها را استخدام كنند كه اين رويكرد دولت را به چالش هاي خيلي جدي رو به رو كرده است.اگر دولت اينبار برنامه هاي جدي را به خاطر رفع بيكاري و بي سرنوشتي تعدادي از كارمندان دولت روي دست نگيرد؛ كشور هرچه بيشتر در بحران جنگ، نا امني، فساد اداري و بي سرنوشتي سر درگم خواهد شد و خطر بيكاري كمتر از تخريب راكت و انتحاري نيست.