رساله عملیه توضیح المسایل قرآنی

این رساله توضیح المسایلی را که در اختیاردارید، مطابق با فتواها و دیدگاه‌های فقهی اینجانب است.
برای فهم بهتر و توجه بیشتر خواننده گرامی تذکرات ذیل را به عرض می‌رسانم:
الف – این رساله عملیه را برخلاف سنت معمول که نوعاً توسط شاگردان و یا نویسندگان دیگر نوشته می‌شود، خودم شخصاً نوشته‌ام و تمامی مسائل مندرج در آن را بررسی نموده با منابع احکام سنجیده‌ام. این کار حدود چهار سال طول کشیده است.
این دومین بار است که این رساله را می‌نویسم. بار اول در شهر قم، نوشته بودم؛ ولی در هنگام مهاجرت به‌طرف اروپا، کلی USB من توسط مأموران دریایی کشور یونان مصادره شد و بازگردانده نشد. این کتاب در داخل همان کلی USB قرار داشت و مفقود شد.
و بار دوم، در حین اقامتم در شهر زیبای پاریس، از سال 2012 تاکنون 2017 مشغول نگارش این رساله بوده‌ام.
ب – این رساله تفاوت‌های بسیاری با رساله‌های معمول دارد و اختلاف ‌نظر اینجانب با سایر علما و دانشمندان مکتب تشیع دامت افاضاتهم، بسیار زیاد است و در تمامی ابواب فقهی وجود دارد. معمولاً در هر مساله ای که اختلاف‌ نظر داشته‌ام، اندک اشاره‌ای به مبانی نظر خود نموده‌ام، اگرچه توضیحات بیشتر ممکن نبوده است.
ج – مبنای حقیر در مسائل فقهی، بر اساس: «شریعت بر دومبنا» می‌باشد؛ یعنی من اصول و منابع اصلی شریعت را دو چیز می‌دانم:
اول – کتاب؛ یعنی قرآن مقدس که به عقیده اکثریت قاطع مسلمین، از طریق وحی بر پیامبر اسلام نازل شده و سند اصلی شریعت اسلام است. من کتاب را، راهنمای ظاهری می‌نامم.
دوم – عقل، یعنی صفت ممیزه انسانی و قاضی عادل بین حق و باطل. من عقل را، راهنمای باطنی و ذاتی انسان می‌نامم. عقل گوهری است که اگر شریعتی هم در کار نبود می‌توانست در بخش غیر عبادات، راهنمای درست و شایسته‌ای باشد.
و اما ازنظر بنده، منابع دیگر احکام مانند، سنت، اجماع، قیاس، مصالح و غیره، منابع فرعی احکام هستند. این منابع در صورتی قابل‌قبول هستند که مخالف با عقل یا کتاب نباشند و تنها وظیفه شرح و توضیح احکام مندرج در کتاب را بر عهده داشته باشند. اعضا و شرایط و مقدمات و مؤخرات احکام را بیان کنند؛ ولی قادر نیستند که حکمی را مستقلاً تأسیس کنند و بخصوص نمی‌توانند، چیزی را بر احکام الزامی کتاب و عقل مانند وجوب و حرام بیفزایند یا کم کنند.
به عبارت دیگر، احکام تکلیفی شریعت باید به نحو کلی یا تفصیلی، در قرآن ذکر شده باشد و یا مفاد عقل و خرد آدمی باشد. در این صورت، منابعی مانند سنت، اجماع، قیاس، مصالح، عرف و غیره می‌توانند آن احکام را شرح دهند و کیفیت اجرا و شرایطش را بیان کنند؛ ولی اگر حکمی مطلقاً در قرآن یا عقل بیان نشده باشد، این منابع نمی‌توانند آن¬ها را تأسیس کنند. مثلاً اگر حکم سنگسار در قرآن نیامده باشد و یا مجازات ارتداد در قرآن موجود نباشد و یا دستور تقلید از مجتهد و یا ولایت‌فقیه در قرآن نیامده باشند، با روایت یا اجماع نمی‌توان چنین احکامی را تأسیس نمود؛ یعنی با منابع فرعی، تأسیس احکام الزامی مانند واجب و حرام ممکن نیست.
د – من تقلید از مجتهد را صحیح نمی‌دانم و عقیده دارم که هر انسانی وظیفه دارد در حد توان و امکانات خود مسائل دینی و تکالیف شرعی خود را بیاموزد. ازاین‌رو اگر کسی از نگارنده تقلید کند؛ ولی احکام مندرج در این رساله را نیاموزد، براءت ذمه حاصل نمی‌کند؛ اما اگر این رساله را حسب مورد بخواند و آموخته‌های خود را عملی کند، براءت ذمه‌اش حاصل می‌شود و یا عذر او در پیشگاه خالق هستی قرار می‌گیرد. ان¬شاءالله.

نحوه نگارش این رساله

این رساله عملیه به شیوه زیر نگارش یافته است:
در هر کتابی، مانند کتاب تقلید یا کتاب طهارت یا کتاب صلات، یک مقدمه ذکر شده است. در این مقدمه، آیات کریمه قرآن‌که مربوط به آن کتاب بوده با ترجمه فارسی آورده شده است. تا خوانندگان محترم بدانند که در آن مسائل، دیدگاه قرآن و دستورات قرآن چگونه بیان شده است.
بعد از مقدمه، در هر کتابی؛ عنوان احکام آن کتاب آورده شده است؛ مانند احکام طهارت، احکام نماز و... آغاز و شروع مسائل هر کتاب از همان عنوان احکام، می‌باشد؛ یعنی مسائل هر کتاب از عنوان احکام آغاز می‌شود و مطالب قبل از آن جنبه مقدماتی دارد که دربردارنده آیات قرآن است.
هرگاه نظر خاصی در مساله ای داشته‌ام، توضیحات مختصری داده‌ام تا معلوم شود که چرا با نظر مشهور فقها در آن مورد مخالفم.
والسلام علیکم و علی من اتبع الهدی
و من الله التوفیق و علیه التکلان
علی محقق نسب