مانی و فراواقع‌گرایی در روایت‌‌‌های داستانی

تأویلی از رمان‌های خسرو مانی

خسرو مانی سفر دل‌انگیز ادبیات را با شعر آغاز کرد و با رمان ادامه‌ می‌دهد. او با انتشار رمان‌‌‌های کوتاه «کتاب نام‌‌‌های متروک» در سال ۱۳۹۰، «دلقک و حشرات دیگر» در سال ۱۳۹۲، «زندگی کوچک» در سال ۱۳۹۳ و «ریسمان شنی» در سال ۱۳۹۴ به نحوی نشان داد که نویسش او، شبیه بازکردن موج موازی در کنار جریان داستان‌نویسی افغانستان است. این دگرنویسی به باور من، به چالش‌کشیدن ادبیات داستانی معاصر افغانستان نیست، بل بازنمایی واقعیت در شکل غیر از بوطیقایی و معمول ادبیات، قرائت ناهمسان از استحالة رویداد‌ها و شناخت متفاوتی از بازنمایی زنده‌گی در ذهن پیچیدة انسان است.

مانی نویسندة سورریالیست، آشنایی‌زدا و نوگرا است. در آفریده‌‌‌های او گفتمان عقل نامتعارف، سیطرة تخیل بر عقل متعارف و ر‌هایی ذهن انسان از سلطة نظم متعارف و از کلیشه‌‌‌های اجتماعی بسامد بالایی دارند. درگیری‌‌‌های ذهنی و انتزاعی در مواجهه با کارکرد‌ها و رفتار‌های انسان و پردازش چیستی و معنای زمان و مکان، شاخصه‌‌‌های دیگر رمان‌‌‌های خسرو مانی اند.